Blog: Een zwalkend veulen

26 oktober 2017, 00:00 Nieuws
Natuurlijk is ‘meten weten’ en doet Maaike altijd eerst een algemeen onderzoek als ze bij een paard komt. Ze kijkt in de mond of de slijmvliezen mooi roze zijn, ze kijkt naar het oogwit, trekt aan het velletje in de hals om de vochthuishouding te testen, neemt de temperatuur op en luistert naar hartslag en longen. Ze kijkt naar prutogen, snotneuzen en dikke benen, afhankelijk van klacht.

Maar ook het gedrag is in het stellen van de diagnose ontzettend belangrijk. Eet en drinkt het paard goed? Mest en plast hij voldoende? Laat hij pijn zien via zijn gezichtsuitdrukking, snelle ademhaling of door kreupel te lopen? Hoe belangrijk het gedrag is, blijkt bij onze eerste patiënt van die dag. We gaan naar een ponyveulen van twee maanden dat atactisch loopt. De eerste passen gaan wel, maar dan lijken zijn beentjes niet meer te weten wat ze doen. Achter is erger dan voor, maar alle vier de benen zwabberen. Hij lijkt op een snelwandelaar die net de finish over komt. Arm diertje. Of er iets is gebeurd met het veulen weet de eigenaar niet, dus moet Maaike een diagnose stellen zonder achtergrondverhaal.

Later, als we weer in haar bus zitten, vertelt Maaike mij over de verschillende oorzaken van ataxie. Als een paard rondjes loopt en zich tegen de wand gooit, zit de oorzaak centraal. In de hersenen, verklaart ze haar vaktaal nader. Bij een paard dat dat niet doet en alleen zwalkt, is er iets aan de hand met het zenuwstelsel in de hals of de rug. Een (bacteriële) infectie, een tumor, een klap van buitenaf; er kan zoveel aan de hand zijn.

[caption id=”attachment_86425” align=”alignright” width=”300”] Foto: Remco van der Kruis[/caption]

Bij het veulen is nader onderzoek nodig, maar dan moet Maaike wel eerst bloed afnemen bij het kleintje. Voor dit veulen is het de eerste keer. Ook nu is het gedrag van belang. De dag ervoor is bloed afnemen niet gelukt en vocht het veulen zich vrij. Dat doen veulens, zegt Maaike. Ze hebben een sterke vluchtreactie en rustig stilstaan is er op die leeftijd niet bij.

In hun studie leren de geneeskundestudenten om het jonge veulen te ‘omarmen’. Met een arm om de achterhand de staart vasthouden en met de andere voor de boeg langs, onder de hals door een oor pakken.

Een stoere, stevige maar toch zachtaardige buurman biedt hulp. Hij houdt het veulen vast. Met grote ogen staat het veulen bewegingloos in de omarming. Een freeze in plaats van een fight. Maaike is handig en snel. Binnen de kortste keren heeft ze bloed afgenomen en een ontstekingsremmer gegeven.

Tegen de buurman zegt ze dat hij heel rustig moet loslaten, zodat het veulen zijn balans kan hervinden. Wat daarna volgt, is heel mooi. De buurman blijft staan en kriebelt het diertje zachtjes over zijn rug, hals en billen. Het veulen staat rustig en de gebruikelijke ontlading na een freeze blijft uit.

Hoe zal dit veulen de volgende keer op een behandeling reageren? Heeft vooral het vasthouden of de bloedafname of juist de hele situatie de meeste impact? Of onthoudt hij het kriebelen na afloop? Van mensenkinderen weten we dat als de taal belangrijk wordt de vroegste herinneringen verdwijnen. Is dat bij paarden ook zo? Of blijft hun vroege geheugen intact, omdat het voor paarden van levensbelang is dat ze onthouden wat bedreigend is of niet?

Later horen we dat het goed gaat met het veulen. Hij springt weer vrolijk rond!

Ellen de Boer is sinds 2011 gediplomeerd gedragstherapeut voor paarden. Zij heeft haar opleiding bij Tinley Academie gevolgd. Vorig jaar heeft zij zich als gedragstherapeut aangesloten bij Tinley Gedragstherapie voor Dieren, waarin zij samenwerkt met enkele paardencollega’s. Al jaren werkt zij als journalist bij Haarlems Dagblad. Haar grote inspiratiebron is haar Haflingermerrie Soeda.