Historie van de Hackney

Daarnaast gaat Gerard Lokhorst, voorzitter van het Nederlandsch Hackney Stamboek (NHS), in op de huidige fokkerij in Nederland.

Waar komt de naam vandaan?

Voordat er goede wegen waren aangelegd, was het essentieel dat een paard soepel en met een redelijk tempo over zwaar terrein kon gaan. In Engeland was in de middeleeuwen een type paard ontwikkeld dat hierom geroemd werd en dat in de volksmond een ‘Hackney’ genoemd werd. 

De term Hackney is een verbastering van het Franse haquenée, waarmee een licht rijpaard bedoeld werd met een zeer comfortabele draf.

Ontstaansgeschiedenis

In Engeland stonden de twee graafschappen Norfolk en Yorkshire bekend om het fokken van dravers, die beschikten over een geweldige draf en een groot uithoudingsvermogen. Voor de moderne Hackney kruisten Robert en Philip Ramsdales vooral Norfolk Roadsters met Yorkshire Trotters. 

Ze haalden hiervoor de Norfolkhengsten Wroot’s Pretender (geboren in 1788) en Norfolk Phenomenon (geboren in 1824) naar Market Weighton in Yorkshire om ze daar plaatselijke merries te laten dekken. Geleidelijk verdwenen door het verder fokken de regionale verschillen en ontstond er een specifiek type; de Hackney.

In de tweede helft van de 19^e-eeuw wilde Christopher Wilson in Cumbria een op zichzelf staand type pony produceren, die de kwaliteiten van de Hackney bezat en waarin tegelijkertijd typische ponykenmerken behouden bleven. Wilson kruisten hiervoor de beste Fellmerries die hij kon vinden met dravershengsten. Hieruit kwam Hackneypony Sir George (geboren in 1866), waarmee Wilson vervolgens een hele lijn van goed gefokte pony’s kon voortbrengen.

Traditioneel gezien is de Hackney vooral aangespannen gebruikt.

Exterieur

De Hackney heeft een rank, klein en elegant hoofd. Het lichaam is compact, maar de hals is lang en sierlijk. Sterke schuine schouders met een diepe brede borst en een gespierde achterhand. De benen zijn sterk en hebben bijzonder buigzame gewrichten. De Hackney kan daardoor zijn kenmerkende ruime hooggrijpende gangen met veel knieactie, zeker in de draf, goed ten uitvoer brengen. De hoeven zijn klein en hard. De lange staart is hoog aangezet en wordt hoog gedragen.

De stokmaat van Hackney pony’s (kleine maat) gaat tot 140 centimeter, de stokmaat van Hackney paarden (grote maat) begint vanaf 140 centimeter. De vachtkleur is meestal bruin, zwart of vos. Kleine aftekeningen op het hoofd en aan de benen zijn toegestaan.

De benen zijn sterk en hebben bijzonder buigzame gewrichten. 

Karakter

De Hackney staat bekend als temperamentvol, levendig en erg werklustig. Ten onrechte krijgen ze ook wel eens het stempel ‘moeilijk te hanteren’ toebedeeld. Dit heeft mede te maken met dat ze gevoelig en responsief zijn. 

Als ze dan verkeerd gebruikt worden dan gaan ze negatief gedrag ontwikkelen en vertonen. Worden ze goed gebruikt en correct opgeleid dan zijn ze in karakter juist vriendelijk, prima hanteerbaar met betrekking tot de dagelijkse omgang en verbazingwekkend gemakkelijk om te trainen.

Ten onrechte krijgt de Hackney ook wel eens het stempel ‘moeilijk te hanteren’ toebedeeld. Dit heeft mede te maken met dat ze gevoelig en responsief zijn. 

Stamboeken

Wereldwijd zijn er zes verschillende stamboeken, namelijk; British Horse Society, Hackney Horse Society UK, Canadian Hackney Society, American Hackney Horse Society, South African Hackney Society en de NHS.

Gerard Lokhorst: “Sinds de oprichting van het stamboek op 2 februari 1946 tellen we alle bij ons ingeschreven kleine en grote maat Hackney’s. Je komt dan plusminus op 4.500 uit. De inmiddels overleden of naar het buitenland geëxporteerde Hackney’s zitten hier ook bij. Als je die eraf haalt dan leven er nu in Nederland zo’n 300 tot 400 raszuivere en in ons stamboek geregistreerde Hackney’s.”

Fokkers proberen zodanige kruisingen met buitenlandse en Nederlandse Hackney’s te maken dat in de nakomelingen zowel het bewegingsvermogen als het exterieur verbeteren.

Huidige fokkerij

Met de huidige fokkerij in Nederland gaat het goed. Gerard geeft aan: “Ons stamboek heeft 150 tot 160 leden en er staan zo’n 120 (handels)stallen geregistreerd bij het stamboek. Dit is voldoende om het huidige bestand en niveau te blijven handhaven.” 

Hij vervolgt: “In het huidige bestand is de kleine maat in omvang groter, maar is de invloed van de grote maat voor andere stamboeken belangrijker. Zo hebben hengsten als bijvoorbeeld Cambridge Cole, Plain’s Liberator en Bocellie het KWPN stamboek en de tuigpaardenfokkerij fors verrijkt en verfijnd.”

“De NHS zelf is een gesloten stamboek, dit betekent dat er geen sprake is van bloedvermenging met andere paardenrassen om het ras te verrijken. De kruisingen die gedaan worden zijn 100% Hackney. Wat wel voorkomt is dat sommige fokkers durven te pionieren en om incest tegen te gaan kruisingen maken met Hackney’s uit Zuid-Afrika, Engeland of van andere Hackneystamboeken. Fokkers proberen zodanige kruisingen met buitenlandse en Nederlandse Hackney’s te maken dat in de nakomelingen zowel het bewegingsvermogen als het exterieur verbeteren. Doel hierbij is om zo de ultieme Hackney te fokken.”

“In Engeland, waar het ras vandaan komt, zijn momenteel de ontwikkelingen van het fokken niet zo positief. Daarom komt het nu ook voor dat Engelse fokkers Nederlandse Hackney’s kopen. Het Nederlandse niveau van de fokkerij is hoog en de keuringen van het NHS zijn dan ook ‘streng en strikt’ volgens alle reglementen. Een predicaat wordt niet zomaar uitgereikt, het gaat om kwaliteit en niet om kwantiteit. Dit is terug te zien, want de kwaliteit bepaalt de toekomst en de export daardoor naar andere landen maakt de fokkerij weer veel interessanter.”

Het moderne gebruik kenmerkt zich doordat ze de ‘ballerina’s van de concoursvelden’ zijn.

Traditioneel en modern gebruik

“Traditioneel gezien is de Hackney vooral aangespannen gebruikt,” geeft Gerard aan. Zo werden Hackney’s ingezet als lastdier en trokken ze in Engeland lange tijd de postkoets. Onder het zadel legden ze met hun eigenaren grote afstanden af. “Recreatief worden ze nu ook als rijpaard gebruikt. Ook bestaat er de ‘showrubriek onder het zadel”, vult Gerard aan.

“Het moderne gebruik kenmerkt zich doordat ze de ‘ballerina’s van de concoursvelden’ zijn, want in de wedstrijd- en aangespannen sport blinken ze uit om zichzelf op een geweldige manier te showen. Ook worden ze voor de mensport steeds vaker ingezet en gebruikt, waarbij hun grote uithoudingsvermogen, werklustige karakter en de drive om prestaties neer te zetten een groot voordeel geeft. Bij het mennen komen enkel-, dubbel-, driespannen en vierspannen Hackney’s voor.”

Bron: Bit & Cap