140219004_ABFweb
140219004_ABFweb

Het oudste Britse ponyras: de Exmoor

Fun Opvallend Rassen

Aan de zuidwestpunt van Engeland ligt het Exmoor Nationaal Park. Dit is het leefgebied van het oudste Britse ponyras; de Exmoor. In dit artikel wordt er ingegaan op de historie en de eigenschappen van dit bijzondere ponyras.

Prehistorisch ponyras

De geschiedenis van de Exmoor gaat vér terug, wel tot in de prehistorie. Naast de Tarpan en het Przewalskipaard behoort de Exmoor tot de eerste ponytypen die zijn ontstaan. Onderzoek van fossiele overblijfselen wijst uit dat de pony’s oorspronkelijk uit Noord-Amerika stammen en een miljoen jaar geleden leefden. Op de aardbol gezien leefden ze tussen 45 en 50 graden noorderbreedte, wat betekent dat de voorouders zich waarschijnlijk op Alaska hebben ontwikkeld. Dit kan de dikke isolerende vacht, het vermogen om op kleine rantsoenen te overleven en het vermogen om extreme kou te trotseren verklaren.

Toen de landbruggen tussen de continenten nog bestonden, migreerden de pony’s naar de Britse eilanden. Deze maakten zich in het Pleistoceen (circa 12.000 jaar geleden) los doordat de zeespiegel aan het einde van de laatste ijstijd steeg. Tijdens het isolement bewezen de pony’s hoe goed ze zich aan hun omgeving konden aanpassen en werden de eigenschappen van de Exmoor alleen maar nog beter bevestigd.




Exmoor Nationaal Park

Dit enorme park, ooit kroondomein en jachtgebied, heeft een adembenemende kust en landinwaarts is het rijk aan bossen, heuvels, moerassen en valleien. Die ongereptheid biedt grote stukken wildernis en afzondering. En juist die twee factoren, zijn belangrijk geweest in de ontwikkeling en bij het kunnen voortbestaan van de Exmoorpony.

Exterieur van de Exmoor

Bijzonder aan de Exmoor is dat het een van de zeer weinige rassen is, waarbij het exterieur vrijwel onveranderd is gebleven. Het hoofd heeft kleine beweeglijke oren en grote geloken ogen. Die geloken ogen komen door de zware botrichel boven hun oogkas, waardoor de ogen half gesloten lijken te zijn. Daarnaast maakt de bouw van het kaakbeen en de gedeeltelijke ontwikkeling van een zevende kies de Exmoor uniek ten opzichte van andere pony- en paardenrassen.

Verder vertoont dit ponyras ‘primitieve kenmerken’, die z’n oeroude wortels verraden, zoals; de structuur en kleur van hun vacht of hun ‘ijsstaart’ met kort, dik en borstelig haar bovenaan en langer haar onderaan. De compacte, maar mooie en evenwichtige lichaamsbouw zorgt voor goede gangen. De stokmaat van de Exmoor gaat tot 129 centimeter.

Vacht; kleur en kenmerken

De vacht van de Exmoor is altijd bruin, zwartbruin of een valkkleur met zwarte benen. Vaak is er sprake van een aalstreep en lichte haren rond de neus, ogen, op de buik en in de flanken.

De structuur van de vacht is het resultaat van hun oorspronkelijke leefomgeving. De vacht van dit ponyras bestaat namelijk uit twee lagen; een korte onderlaag en daaroverheen een vacht van langere vettige haren, die extreem waterafstotend zijn. Om nog eens extra te helpen met het afvoeren van water hebben de pony’s kruinen op hun gevoelige lichaamsdelen. De isolerende werking van de vacht is zo groot dat er vanbuiten sneeuw op kan vastvriezen, terwijl de pony toch warm en droog blijft.





Karakter en gebruik

De Exmoorpony is levenslustig, intelligent en vriendelijk. Het zijn vlugge dieren met lef. De pony’s zijn erg taai en sterk, waardoor ze het gewicht van een volwassen ruiter kunnen dragen. Als rij-, lichte trek-, spring-, dressuur- en wedstrijdpony is de Exmoor heel geschikt.

Stamboeken

Om dit oude paardenras te beschermen en te eren is in 1921 de Exmoor Pony Society in Dulverton (Engeland) opgericht. Deze vereniging spant zich nog steeds in voor het voortbestaan van dit ponyras. In 1963 werd door deze vereniging het eerste officiële stamboek gepubliceerd.

Nederland werkt samen met de Engelse Exmoor Pony Society, maar sinds 2008 is er in Nederland ook het Samenwerkingsverband Exmoorpony. De focus van deze organisatie ligt bij het behoud van de oorspronkelijke eigenschappen en raszuiverheid van deze ‘oerpony’. Ruim 90% van de Exmoorpony’s in Nederlandse natuurgebieden neemt deel aan het fokprogramma van het Samenwerkingsverband Exmoorpony.

Ook in Duitsland is er een stamboek; de Deutsche Verein Exmoor Pony.

Bedreigde status

Het ponyras floreerde in aantallen aan het begin van de 20ste-eeuw en tijdens het interbellum, maar leed zware verliezen in de Tweede Wereldoorlog door schietgrage soldaten, de dood van hun eigenaren en de schaarste aan vlees.

Sinds 1974 beschouwd de Britse Rare Breeds Survival Trust de Exmoor als bedreigd. Dat is te zien op deze watchlist.

Bron: Bit & Cap

140219011_ABFweb
140219002_ABFweb
140219008_ABFweb
011224039_ABFweb
011224040_ABFweb
011224043_ABFweb
011224083_ABFweb
140219012_ABFweb
011224038_ABFweb
140219009_ABFweb