Arnd & Tessa: het belang van een goede hoefsmid

26 november 2014, 00:00 Nieuws

Hoe kijken Bit-fotograaf Arnd Bronkhorst en Bit-redacteur Tessa van Daalen tegen de paardenwereld aan? Iedere twee weken leggen ze elkaar een vraag voor over een onderwerp dat hen bezighoudt.

[row][six]

[handwritten]
Ha die Arnd,[/handwritten]

Mijn hoefsmid komt uit een geslacht van hoefsmeden. Hij heeft het niet alleen met de paplepel ingegoten gekregen, hij heeft ook een officiële hoefsmedenopleiding gedaan, is lid van de branchevereniging en volgt regelmatig bijscholingen. Kortom, ik ben dolblij met hem en mijn paarden ook. Het is echt niet zo dat hij overal maar ijzers onder slaat. Eén van de paarden hier heeft prachtige hoeven, hij staat blootsvoets en wordt regelmatig netjes bekapt en bijgevijld. Mijn viervoeters staan vóór op ijzers en omdat ik in de zomer nog wel eens op gras start, komen daar in dat seizoen achterijzers bij. Het risico op blessures of alleen al het feit dat ik mijn paard beledig door hem aan een glijpartij bloot te stellen, wil ik niet lopen. De achterijzers gaan eraf, zodra de kalkoenen niet meer nodig zijn.

Jaren geleden ben ik ooit uitgenodigd voor een cursus natuurlijk bekappen. Hele aardige mensen met integere bedoelingen. Met een goed verhaal ook. Toch hebben ze mij niet overtuigd. De natuur van Nederland is niet te vergelijken met het vrije leven van Mustangs, laat staan dat de hoeven van de gemiddelde KWPN-er daarop lijken. Zelf even de randjes bijvijlen lijkt mij niet zo’n punt, maar het mes zetten in de draagrand of de straal? Dat is werk voor iemand die daarvoor een uitgebreide opleiding heeft gevolgd, met stages bij mensen die al jarenlang onder paarden hangen.

Ik kom voor mijn werk regelmatig bij paardenklinieken en zag daar recent weer het leed dat was aangericht door een zelfhobbyende bekapper. Geen uitzondering, vertelde de arts me. En hij zag ook veel ellende door mensen die geen hoefsmedenopleiding hebben gedaan, maar toch paarden beslaan. Want fabrieksijzers en andere benodigdheden kan je zo kopen. Hoefsmid is geen beschermd beroep, iedereen mag zich zo noemen. Als je jezelf vervolgens goedkoper aanbiedt dan je opgeleide vakbroeder, zijn er altijd mensen die daar toch voor gaan.

Arnd, ook ik moet wel eens zuchten als ik mijn portemonnee om de acht weken leegschud. Maar als ik bedenk dat mijn hoefsmid daarvoor in een busje komt voorrijden, al zijn materiaal moet inkopen, een paar uur bezig is om de ijzers perfect op maat aan te brengen, risicovol werk doet (mijn paarden zijn heel braaf hoor) waarvoor hij zich moet verzekeren, om over belasting betalen nog maar niet te spreken, dan is hij eigenlijk helemaal niet duur. Ik kan niet begrijpen hoe iemand ertoe komt om hierop te bezuinigen en daarbij het welzijn van zijn paard in de waagschaal te stellen. Je weet toch dat dit erbij hoort als je een paard hebt?

[handwritten]
Groetjes, Tessa[/handwritten]

[/six] [six]

[handwritten]Hoi Tessa,[/handwritten]

Het belang van een hoefsmid en goed bekappen is bijna niet te overschatten. Dit is een heel belangrijk onderdeel van het complete pakket verzorging rondom je paard.

Tegelijkertijd valt me altijd wel op dat je ongeveer zoveel meningen over bekappen hebt als er hoefsmeden zijn, ook bij de hoefsmeden met een officiële opleiding. Dat vind ik altijd wel een beetje apart. Je hebt hele voorzichtige die zeggen dat je eigenlijk niks kan veranderen of corrigeren aan een hoef: je moet het doen met wat je hebt. Je hebt ook hoefsmeden die het heel anders zien: die zien een hoef vooral als een beginpunt om naar een ideaal toe te werken. Dat zijn een soort beeldhouwers die net zolang schaven, hakken en vijlen tot de hoeven hetzelfde zijn, vaak met een beter verkoopbaar paard als doel. Of dat ook voor het paard op de lange termijn heel goed is betwijfel ik, maar ja.

Daar tegenover staat het natuurlijk bekappen. De term ‘natuurlijk bekappen’ is al een schitterende tegenstelling in zichzelf: er is niets natuurlijks aan bekappen, zoals er niets natuurlijks is aan het houden van paarden. Met bekappen probeer je een gebrek in de manier waarop paarden bij ons leven te compenseren.

Hoefsmid zijn is een vrij beroep. Ik ken dat uit mijn vakgebied. Het idee is dat de vrije markt en de mondige burger er wel voor zorgen dat het kaf van het koren gescheiden wordt. Gedeeltelijk werkt dat ook zo, maar net zo vaak leidt het tot een race naar het laagste c.q. goedkoopste punt. Bij een paard komt daar het welzijn nog bij. Toch denk ik niet dat het geld altijd bepalend is voor de keuze voor een alternatief voor de ‘standaard’ hoefsmid: de gezondheid van een paard is een soort ‘moving target’ waarvan we nog steeds relatief weinig weten. Paarden hebben om de haverklap wat, en mensen gaan graag op zoek naar een oplossing, binnen of buiten de standaard lijntjes.

Daarom heeft de hoefsmeden-beroepsgroep zelf ook een taak. Er zit relatief heel weinig progressie in de behandelmethodes. Eigenlijk gebeurt het al eeuwen op ongeveer dezelfde manier. Om relevant te blijven is innovatie noodzakelijk en het informeren van je klanten.

Daar schort het aan bij veel hoefsmeden. Ik snap dat er niet elke week een nieuw hoefijzer wordt uitgevonden, maar je klant een advies kunnen geven dat op meer gebaseerd is dan op gevoel is toch wel het minste. Breder kijken dan de ijzers van je vaste leverancier, alternatieven bieden, open staan voor nieuwe inzichten en die delen met je klanten: daar zou de hoefsmederij volgens mij mee gebaat zijn.