De Orlovdraver - Ras uitgelicht

Graaf Alexius Grigorievich Orlov

De Orlovdraver is het product van zorgvuldige en selectieve fok. Dit begon bij Graaf Alexius Grigorievich Orlov, die als Russische graaf een grote en intelligente paardenman was en die van Catharina de Grote een enorm landgoed in de streek Voronezh had gekregen. Hier liet hij de Khrenovstoeterij bouwen.

Graaf Orlov wilde een robuust, maar elegant paard fokken dat Russische edelen als rij- en koetspaard konden gebruiken. Het paard moest uithoudingsvermogen hebben, snelheid en een vloeiende ruime draf. Dit laatste zodat het paard geen last had van het afleggen van lange afstanden en zwaar terrein. Hiervoor importeerde Graaf Orlov de beste paarden die hij uit het Midden-Oosten kon kopen (zoals de arabier Smetanka) en enkele Europese rassen (zoals de Deense merrie Isabelline van de koninklijke stoeterij Frederiksborg).

Smetanka bracht hengstveulen Polkan I voort. Toen Polkan I volwassen werd, werd hij met Friese merries gekruist. Een nakomeling van zo’n kruising was Bars I (geboren in 1784), die beschouwd wordt als één van de stamvaders van de Orlovdraver. Ook de Arabische hengst Sultan I had een grote invloed op de ontwikkeling van de Orlovdraver.

Er werd constant zeer selectief gefokt met dit paardenras, want Graaf Orlov gebruikte alleen de beste paarden en hield de fokkerij uitsluitend binnen zijn eigen stoeterij. Hij verkocht nooit één van zijn hengsten.

Exterieur

De Orlovdraver heeft een groot, maar fraai hoofd met intelligente ogen. De hals is elegant, lang en gewelfd en mondt uit in een duidelijke schoft. Een brede borst, lange en platte rug lopen over in de sterke gespierde achterhand. De benen zijn lang en hebben soms wat behang.

De stokmaat van de Orlovdraver is gemiddeld 163 centimeter. Qua kleur komt schimmel of zwart het meeste voor, maar af en toe is vos of bruin ook mogelijk.

Karakter

De Orlovdraver heeft een levendig temperament (veel energie en een uitstekend uithoudingsvermogen). Desondanks de pit die erin zit en die dit paardenras kan tonen, beschikt de Orlovdraver ook over een heel vriendelijk karakter.

Karakteristieke draf

De Orlovdraver heeft een korte stap en een snelle, stuwende draf met een krachtige knieactie. In de draf kan een Orlovdraver op volle snelheid zo’n 50 tot met 60 kilometer per uur behalen. In Rusland is het paardenras door dit feit vernoemd naar de gang draf. Daar heet het paardenras namelijk de “Orlovski risak” en “risak” betekent draf.

Terugloop in de populatie

Dit paardenras kent in de geschiedenis enkele flinke dips in diens populatie. De eerste dip kwam na het overlijden van Graaf Orlov. Zijn assistent, Vasily Shishkin, nam de stoeterij over. Hij verliet echter de stoeterij in 1831 en toen kreeg de dochter van Orlov de stoeterij in handen. Anna had de pech dat de stoeterij niet langer het alleenrecht had in het fokken van de Orlovdraver. In de hele streek werd er gefokt en bovendien nam de kwaliteit af van de eigen gefokte paarden van de Khrenovstoeterij.

Wat eveneens niet meezat, was het feit dat de Amerikaanse draver sneller was dan de Orlovdraver en daardoor vlug aan populariteit won. Dit leidde uiteindelijk zelfs in Rusland tot zoveel kruisingen met Amerikaanse dravers om hun bestand sneller te maken, dat er een geheel nieuw paardenras ontstond; de Russische draver.

Een derde dip had te maken met de Eerste en Tweede Wereldoorlog plus de Russische Burgeroorlog. In de periodes van oorlog werden de fokprogramma’s gestaakt, paarden werden in de strijd gedood of opgegeten vanwege hun vlees en het tekort aan voedsel.

Eventjes settelde en stabiliseerde tussen de oorlogen in de populatie van raszuivere Orlovdravers zich weer, want ze waren nodig in de landbouw. Ook het zomaar kruisen of fokken ermee werd aan banden gelegd. Zo kon het aantal raszuivere Orlovdravers zich weer herstellen.

Toen de drafsport in Rusland in de tweede helft van de twintigste eeuw weer terugkwam als populair vermaak, ging de voorkeur uit naar de snellere Russische draver. De Orlovdraver raakte toen opnieuw in de vergetelheid.

Zeldzaam

De raszuivere Orlovdraver werd zeldzaam en in 1997 is een Internationaal Comité opgericht voor de Bescherming van de Orlovdraver. Dankzij inspanningen van liefhebbers van de Orlovdravers is het paardenras niet verloren gegaan.

Tegenwoordig zijn er twaalf boerderijen in Rusland en drie in de Oekraïne waar Orlovdravers gefokt worden en waar ze opgroeien. Er zit dus weer enige groei in het aantal raszuivere Orlovdravers.

Traditioneel gebruik van de Orlovdraver

De Orlovdraver wordt in Rusland veelgebruikt voor harddraverijen. In het begin was de Orlovdraver de snelste draver in Europa (voordat de Amerikaanse draver en de Russische draver hem daarin voorbijgingen). Een Orlovdraver wordt tijdens die harddraverijen meestal voor een sulky gespannen. Ook aangespannen voor een ren-slee kwam voor. Over de Russische sneeuw kon dit een handige manier zijn om lange afstanden te overbruggen en om van A naar B te komen.

Een ander traditioneel gebruik is dat van de Orlovdraver in de landbouw, want ze dienden ook als licht trekpaard. Bij het fokken veredelden ze de landbouwpaarden.

Moderner gebruik van de Orlovdraver

Orlovdravers zijn in het circus geschikt als kozakkenpaarden en ze worden dus ook weleens als showpaard ingezet. Daarnaast zijn ze goed te gebruiken in de mensport. Waar ze in Rusland zelf ook voor gebruikt worden, is als politiepaard.

Bekende Orlovdravers

Voor de film Black Beauty, die opgenomen is in 1994, spelen vijf zwarte paarden de hoofdrol. Eentje daarvan, genaamd Blindaj, is een Orlovdraver. Hij is van alle vijf de paarden de langstlevende ‘Black Beauty’. In deze video zie je hem met zijn huidige eigenaresse (ze kocht hem als 16-jarige na afloop van de filmopnames):

Dressuur wordt eveneens soms op het hoogste niveau behaald met een Orlovdraver. Hengst Balagur (helaas in 2019 overleden) is een goed voorbeeld hiervan. De Russische amazone Alexandra Korelova reed met hem op het allerhoogste niveau; het was een Grand-Prix wedstrijdpaard. Met name in de piaffe blonk deze Orlovdraver uit.

Bron: Bit & Cap