Studie werpt nieuw licht op droes

2 augustus 2015, 00:00 Nieuws

Droes: een nare, besmettelijke ziekte die jaarlijks duizenden paarden treft. Gelukkig zijn wetenschappers dankzij een grootschalige studie misschien een stap dichterbij een werkend vaccin tegen deze luchtweginfectie.

Droes is een ziekte waar iedereen in de paardenwereld vroeg of laat mee te maken heeft. Of het nu je eigen paard is dat besmet raakt, of een manege in de buurt die weken gesloten is, het is een slopende infectie die lang kan duren. Hoewel de ziekte maar in zeldzame gevallen fataal is, is het erg pijnlijk. Goed nieuws dus, dat Britse wetenschappers nieuw inzicht hebben gekregen in de bacterie die droes veroorzaakt.

Weinig veranderingen

De onderzoekers verzamelden materiaal van ruim 200 verschillende paarden wereldwijd en kwamen tot een verrassende ontdekking: Streptococcus equi, de bacterie die droes veroorzaakt, heeft zich de afgelopen eeuw nauwelijks veranderd.

Het eerste geval van droes werd al in de dertiende eeuw gerapporteerd. Het zou dus te verwachten zijn dat de bacterie zich in de loop der jaren zou hebben aangepast aan nieuwe omstandigheden en geleidelijk zou zijn veranderd. In plaats daarvan ontdekten de wetenschappers juist een plotselinge verandering van de bacteriepopulatie aan het begin van de twintigste eeuw.

Wereldoorlog

De eerste decennia van de twintigste eeuw waren ook voor paarden een rumoerige tijd. Tijdens de Eerste wereldoorlog werden paarden van over de hele wereld bij elkaar gebracht. Ongeveer acht miljoen paarden overleden op het slagveld.

“Deze mobilisatie en dit mengen van de paarden tijdens de Eerste Wereldoorlog boden de ideale omstandigheden voor de Streptococcus equi om zich voort te planten”, aldus onderzoeker Simon Harris van het Wellcome Trust Sanger-insituut. “Combineer dit met het hoge aantal sterfgevallen en het daarop volgende intense fokken van nieuwe paarden, en je hebt een mogelijke verklaring voor de weinige variatie in de hedendaagse bacterie.”

Volledig aangepast

Bij de meeste bacteriën kan zo’n gebrek aan variatie nadelig zijn, maar de Streptopcoccus equi lijkt er juist prima bij te gedijen. Onderzoekers denken dat de bacterie een deel van zijn succes te danken heeft aan het feit dat het zich in de loop der eeuwen volledig heeft aangepast aan paarden, en dan met name hoe de infectie zijn slag slaat in het paard. De bacterie veroorzaakt in besmette paarden namelijk eerst een acute infectie, en blijft daarna in het lichaam voortleven zonder zichtbare symptomen.

Streptococcus equi heeft zich zo goed aangepast aan het voortleven in een paard, dat een paard door meerdere soorten Streptococcus equi-bacteriën tegelijkertijd kan worden geinfecteerd. Zo kan een paard meerdere periodes met pijnlijke symptomen ondergaan wanneer het met droes is geïnfecteerd.

Andere infecties

De eigenschap van de droes-bacterie om aanwezig te blijven in het lichaam van zijn gastheer en tegelijkertijd andere paarden te infecteren, komt volgens de onderzoekers overeen met de manier waarop HIV zich verplaatst. Er zijn ook overeenkomsten tussen de droes-bacterie en de bacterie die tuberculose in mensen veroorzaakt. De wetenschappers hopen met de informatie die ze ontdekken over droes ook nieuw licht te kunnen schijnen op deze menselijke ziekten.