Hoe zit dat: Beïnvloeden jouw emoties je paard?

25 maart 2016, 00:00 Nieuws

Empathie

Het antwoord is complex en het begrip empathie, jezelf in kunnen leven in anderen, komt erbij kijken. “Onderzoek naar empathie bij dieren is relatief nieuw”, vertelt Arlène. “De wetenschap heeft inmiddels voldoende bewijs dat sociaal levende dieren het vermogen hebben om zich in te leven in soortgenoten. Empathie kan een positieve invloed hebben op samenwerking en vriendschap.” Empathie kent verschillende vormen, zoals het troosten van een ander dier of jaloezie. “Onderzoek is lastig, omdat dieren veel gedrag hebben aangeleerd en reageren op ons. Zo zijn er onderzoeken waarbij mensen die huilden eerder werden benaderd door honden dan mensen die niet huilden.” Maar kun je daarmee aantonen dat het dier zich inleeft in een mens? “Nee”, zegt Arlène. “Veel honden ervaren al vanaf jongs af aan dat een verdrietige eigenaar resulteert in een uitgebreide aaibeurt en heel veel aandacht.”

 “We zien dolgraag dat ons paard zich lijkt in te leven in onze emotie en ons troost als we verdrietig zijn”

Bij paarden ligt het nog lastiger, ze zijn later gedomesticeerd dan honden en het zijn prooidieren die van nature angstig zijn voor mensen. Daarnaast zijn het geen huisdieren en zien ze hun eigenaar gemiddeld maar zo’n twee uur per dag. “Daardoor duurt het voor een paard veel langer om empathie te ontwikkelen naar mensen.” Wij mensen willen dolgraag zien dat ons paard zich lijkt in te leven in onze emoties en ons troost als we verdrietig zijn. Maar de kans is groot dat dat gedrag op een andere manier te verklaren is. “Een paard kan leren reageren op de kleinste veranderingen van je lichaam. Als je boos bent beweeg je je lichaam vaak net iets anders, wat weer een verandering teweeg brengt in het gedrag van je paard.”

Gezichtsuitdrukkingen

Maar kan een paard dan helemaal geen emoties van mensen herkennen? “Jawel”, vertelt Arlène. “Er is recent een onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat paarden kunnen reageren op gezichtsuitdrukkingen. Zagen ze een boos gezicht, dan steeg de hartslag sneller dan wanneer ze een blij gezicht te zien kregen.” Die vaardigheid hebben ze vermoedelijk ontwikkeld in de 6000 jaar dat ze met ons omgaan. Uit het onderzoek blijkt dan wel niet dat paarden inlevingsvermogen hebben, maar wel dat ze gezichtsexpressies van mensen kunnen herkennen. “Bij een boos gezicht steeg de hartslag omdat een boos gezicht vaak een onprettige interactie of bedreigende situatie voorspelt.”

Angst

En hoe zit dat dan als jij ergens bang voor bent, kan je paard dat overnemen? “Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar of paarden spanning overnemen van mensen. Zo werd er onderzoek gedaan naar ruiters en paarden en de invloed van publiek. Het publiek had geen significante invloed op de spanning van de paarden, maar wel op de spanning van de ruiters. De ruiters hadden meer stress in de situatie met publiek en hadden een hoger cortisolgehalte in het speeksel - dan in de situatie zonder publiek.” De ruiters voelden zich ‘bekeken’ door het publiek en daar hadden de paarden geen last van. “Uit dit onderzoek bleek ook dat de zenuwen van de ruiter niet werden overgedragen op het paard.”

“De ruiters voelden zich ‘bekeken’ door het publiek en daar hadden de paarden geen last van”

Hartslag

In een ander onderzoek werd de reactie van paarden op mensen met een hoge hartslag en/of stress gemeten. Geblinddoekte mensen stonden in een paddock met een loslopend paard. Er werden drie situaties getest: een kalm persoon die gewend was aan paarden (normale hartslag), een persoon met een hoge hartslag (door lichaamsactiviteit voorafgaand) en als derde een angstig persoon (hoge hartslag, bang voor paarden). De laagste hartslag van de paarden werd gemeten bij de angstige personen met hoge hartslag. “Dit onderzoek concludeert dat de angst van de mens in deze situatie het paard niet gestrest maakt.” Maar er is ook een onderzoek waarin het tegengestelde wordt beweerd. Een ruiter moest met zijn paard langs een gesloten paraplu lopen waarbij hem werd verteld dat hij open zou klappen. In de werkelijkheid werd dit niet gedaan. Arlène: “Zowel de hartslag van het paard als die van de ruiter stegen bij de vierde keer lopen richting de paraplu. Het onderzoek concludeerde dat paarden mogelijk reageren op het verhogen van de hartslag van mensen.” Een paard detecteert kleine veranderingen in de omgeving vaak sneller dan mensen. “In het onderzoek met de paraplu bestaat de kans dat de amazone met haar lichaam reageert – bijvoorbeeld door de teugels korter te pakken - en dat het paard weer op haar reageert. Deze invloeden zijn niet gemeten in het onderzoek, maar hebben grote invloed.”

“Een paard kan spanning overnemen van de mens, maar de oorzaak ligt in het anders handelen, niet in de spanning zelf”

“Het paard kan dus spanning overnemen van de mens, maar de oorzaak ligt in het anders handelen doordat je angstig of gespannen bent, niet zozeer in de spanning of angst zelf. Het onderzoek met het publiek kan aantonen dat ervaren ruiters meer controle hebben over hun handelingen en ondanks hun spanning het paard blijkbaar op gelijke wijze blijven rijden.”

Bron: Bitmagazine.nl