moe lusteloos 141215073_ABFweb
moe lusteloos 141215073_ABFweb

Help, mijn paard heeft koorts!

Nieuws

Koorts is een symptoom, geen ziekte. Het betekent wel dat er iets aan de hand is. Hoe hoog de koorts is, zegt niet altijd iets over de ernst van het onderliggende probleem. Wel is het belangrijk om meteen de dierenarts te waarschuwen. Dr. Thibault Frippiat legt alles uit dat je moet weten over koorts.



Wanneer heeft een paard koorts?


De normale lichaamstemperatuur van een paard ligt tussen de 36,5 en 38,3 graden Celsius. Voor een veulen is dit een halve graad hoger: 37,0 tot 38,8 graden. ’s Ochtends, als een paard rustig op stal staat, kan zijn temperatuur heel laag zijn. ’s Avonds, of als hij onrustig is, kan de temperatuur boven de 38 graden Celsius komen, zonder dat dit afwijkend is. De temperatuur van een paard kan tijdens of net na een zware inspanning oplopen tot bijna 40 graden. Zelfs dan is er nog niets aan de hand.

Wat zie je aan een paard met koorts?


Hoewel het ene paard meer laat merken dan het andere, is lusteloosheid een duidelijk symptoom van koorts. Paarden laten hun hoofd hangen, kijken suf uit hun ogen, reageren minder op omgevingssignalen, willen vaak niet eten en soms ook niet drinken. Zweten, een versnelde ademhaling van meer dan 24 per minuut en polsslag boven de 44 zijn ook symptomen.

Welke ziektes gaan met koorts gepaard?


Er zijn veel aandoeningen die gepaard gaan met koorts. Die kunnen zowel tamelijk mild en goedaardig zijn, als kwaadaardig of zelfs dodelijk. Daarom is het belangrijk om koorts altijd serieus te nemen en de dierenarts te waarschuwen, zodat die kan uitzoeken wat de onderliggende oorzaak is. Je kunt bij koorts denken aan bacteriële infecties (abcessen, bloedvergiftiging, darm- of longontsteking of bacteriële infectieziekten als droes), maar ook aan virusinfecties zoals influenza of rhinopneumonie. In zeldzame gevallen kan een kortdurende koortsreactie na sommige vaccinaties optreden. Minder bekend is dat tumoren in de ontwikkelingsfase, de aanwezigheid van giftige stoffen of hevig trauma zoals een grote verwonding ook koorts kunnen veroorzaken.

Wanneer is koorts gevaarlijk?


Het lichaam van een paard werkt, net zoals dat van een mens, met signalen. Bij een probleem krijgen de hersenen een seintje dat de temperatuur omhoog moet. Vervolgens gaat het lichaam warmte produceren. Op gegeven moment wordt een ander signaal naar de hersenen gestuurd dat aangeeft dat de temperatuur genoeg is verhoogd. Soms hebben deze signalen vertraging, zeker als het lichaam niet in goede doen is. Hoge koorts is gevaarlijk. Denk daarbij aan 41 graden of hoger. Dat komt omdat eiwitten die betrokken zijn bij lichamelijke processen gevoelig zijn voor hitte. Ze veranderen daardoor van structuur. Denk maar aan wat er gebeurt als je een ei kookt. Door hoge koorts komen bepaalde afweerreacties tot stilstand, waardoor een paard dood kan gaan. Als een paard dergelijke hoge koorts heeft, moet de dierenarts ingrijpen en koortsremmende middelen toedienen. In sommige gevallen is het belangrijk om het lichaam af te koelen, zodat de schade beperkt blijft. Het meest effectief is het paard lang en herhaaldelijk af te koelen met koud water. Door hoge koorts zweet een paard veel. Dat gaat door tot al zijn vocht is opgebruikt. Daardoor wordt het bloed dikker en neemt de doorbloeding af. Dat heeft een negatief effect op de lichaamsprocessen die nodig zijn om het probleem te bestrijden. Bovendien kan een paard dan niet meer goed zweten en raakt hij zijn warmte minder kwijt, waardoor de temperatuur nog meer toeneemt. Een dodelijke vicieuze cirkel. Daarom kan bij hoge koorts een infuus met vocht noodzakelijk zijn.

Wat kun je zelf doen bij een paard met koorts?


Bied je paard rust in een comfortabele stal. Frisse lucht is belangrijk, maar vermijd tocht. Het is belangrijk dat je paard blijft drinken. Neem in het begin om de twee uur de temperatuur op. Als de situatie stabiliseert, is twee keer per dag voldoende. Bij forse verhoging, al dan niet in combinatie met andere symptomen, moet je meteen de dierenarts waarschuwen. Laat je paard niets eten of drinken, tot de dierenarts er is. Omdat koorts een aanduiding kan zijn voor een besmettelijke ziekte, kun je alvast hygiënische maatregelen nemen. Denk bijvoorbeeld aan het wassen van je handen voor je andere paarden aanraakt. Gebruik bovendien geen materiaal van het zieke paard bij een ander dier.

Meer weten over koorts bij paarden? Lees het in Bit 253! Dit nummer ligt nu in de winkel, of bestel ‘m online!