Blog: Wat ziet je paard?

24 juli 2018, 00:00 Nieuws
Dan is het toch prettiger als jij ook ziet wat je paard ziet en je weet waarvoor hij bang is. Daarmee kun je iets.

Laatst hebben Brigitta Willems uit Vijfhuizen en ik een clinic bij haar op stal gehouden. Brigitta is Grand Prix-amazone, wedstrijdsport dressuurinstructrice en jurylid. Tevens runt zij met haar man een pensionstal. Brigitta wilde graag eens in een clinic uitleggen hoe een jurylid proeven beoordeelt, zodat een ruiter beter kan voorspellen welke cijfers op zijn of haar protocol komen te staan. Zo kun je een hoop teleurstellingen voorkomen. Ik deed gezellig mee om ruiters te vertellen over het gedrag van hun paard.

Een van de deelnemende paarden was een groen paard op leeftijd. Al wat ouder, maar onervaren onder het zadel en weinig gewend op vreemd terrein. Hij keek zijn ogen uit, maar was ondanks al die indrukken niet eens zo heel erg van slag. Gelukkig was zijn paardenvriendin mee en dat gaf hem steun. De clinic was voor hem en zijn amazone oefenen in een gecontroleerde omgeving.

‘Bij de zonnenvlekken in het zand sprong hij opzij’

Wij hadden de grote binnenrijbaan voor de lagere klassen afgezet met vlas: een mooie rij plastic balen. Daarachter stond de ‘jurytafel’ en liep de ingehuurde fotograaf heen en weer. Prikkels die de paarden normaal thuis niet hebben. Bovendien maakte het zonlicht dat door de dakramen naar binnenviel mooie patronen op de bodem.

Voor de meeste paarden waren deze uitdagingen geen probleem, maar onze oudere jongere vond het best gek. Bij de zonnenvlekken in het zand sprong hij opzij. Als hij de vlasbalen in het vizier kreegt, stopte hij abrupt, deed z’n hoofd omlaag en omhoog, werden zijn ogen twee keer zo groot, deinsde hij terug, liep hij achterwaarts of wilde hij een andere kant op. Hij wilde de balen onderzoeken, maar toch ook weer niet.

Dat heb je vast ook wel eens meegemaakt met je paard.

Vlasbalen zijn natuurlijk geen alledaags obstakel in een rijbaan, dus dat een paard daar op reageert, is niet vreemd. Maar bovendien ziet het paard de wereld om hem heen ook heel anders dan wij. Hij ziet letterlijk de wereld om hem heen, omdat zijn ogen aan de zijkant van het hoofd zitten. Een paard heeft een panoramische blik en ziet alleen niet wat er zich precies onder z’n neus bevindt (doordat zijn ogen zo ver van z’n neus zitten) en wat er recht achter zijn billen is. Dus je kunt ‘m niks wijsmaken, want hij heeft het enge allang gezien. Waar het ook vandaan komt.

Daar komt bij dat het paardenoog niet ontworpen is om op dingen dichtbij goed scherp te stellen. Dieren die hun handen of poten gebruiken om iets te pakken, zoals wij, kunnen dat veel beter. Paarden stellen scherp op wat er in de verte gebeurt; dan kunnen ze op tijd reageren op gevaar. Vandaar dat er wel eens bakkabouters aan de horizon verschijnen die wij helemaal niet zien.

‘Wat daarbuiten valt, is wazig en zonder details’

Op het netvlies van een paard zit een horizontale band met enorm veel lichtgevoelige cellen, veel meer dan boven en onder die band. Alles wat via die band het oog binnenkomt, ziet een paard heel duidelijk. Wat daarbuiten valt, is wazig en zonder details. Daarom doen paarden hun hoofd omhoog of omlaag om iets goed te kunnen bestuderen. Dat verklaart ook waarom ze ineens kunnen schrikken van iets dat ze allang lijken te hebben gezien. Kennelijk is het voorwerp in het voorbijgaan eerst wazig en verschijnt dan plotseling scherp in beeld van die smalle band. Alsof die bakkabouter ineens opspringt.

Ellen de Boer is sinds 2011 gediplomeerd gedragstherapeut voor paarden. Zij heeft haar opleiding bij Tinley Academie gevolgd. Vorig jaar heeft zij zich als gedragstherapeut aangesloten bij Tinley Gedragstherapie voor Dieren, waarin zij samenwerkt met enkele paardencollega’s. Al jaren werkt zij als journalist bij Haarlems Dagblad. Haar grote inspiratiebron is haar Haflingermerrie Soeda. Kijk voor meer informatie op haar site  www.aardvanhetpaard.nl.