Kennisoverdracht over paardenwelzijn door middel van dissecties

25 december 2019, 00:00 Nieuws

In dit artikel gaat Ivana in op het begin van Equine Touch, de doorontwikkeling daarvan, het geven van dissecties en het belang van het delen van haar kennis om paardenwelzijn wereldwijd te stimuleren.  

Het begin van Equine Touch

Ivana Ruddock-Lange: “Mijn inmiddels overleden man Jock Ruddock is de grondlegger van Equine Touch. Hij begon in 1997 in Schotland met het vertalen van massagetechnieken voor de mens naar technieken voor paarden. Een jaar later, in 1998, mocht hij met een paard in de Tsjechische Republiek aan de slag. Dit wordt gezien als het echte begin van Equine Touch. De sessies sloegen aan bij het paard en het jaar erop werd Jock weer in Tsjechië uitgenodigd om opnieuw een cursus te geven in Equine Touch. Ik heb Jock ontmoet tijdens die tweede cursus, die toen uitsluitend aan dierenartsen gegeven werd.”

“Na deze cursus ben ik volop betrokken geraakt in het onderzoek dat ten grondslag ligt aan Equine Touch. In het begin, tussen 1999 - 2000, was het heel moeilijk om ‘hard bewijs’ en een wetenschappelijke onderbouwing te vinden voor de effecten die Equine Touch op het paardenlichaam had. Dit terwijl Jock en ik duidelijk verschillen zagen in de bewegingen, gedragingen, prestaties en de gezondheid van de paarden die we behandelden.”

De doorontwikkeling van Equine Touch

“In het begin waren we met z’n tweeën. De ontwikkeling ging toen heel natuurlijk en we vulden elkaar aan. Jock gebruikte zijn waarneming en intuïtie en ik voegde daar mijn veterinaire achtergrond en kennis aan toe. We hadden bovendien allebei veel liefde voor paarden, dus het werk is gebaseerd op in harmonie werken met paarden. Daarnaast zitten er veel uren research in, zodat Equine Touch een theoretische basis kreeg en er studiemateriaal voor cursisten beschikbaar kwam om onze kennis over te kunnen dragen. Een voorbeeld hiervan is het schrijven van het boek ‘Atlas of the Equine Musculoskeletal System’.”

“Voor de ontwikkeling gingen we ook in gesprek met onze allereerste cursisten. Dit waren dierenartsen, trimmers, zadelmakers en paardentandartsen, dus vanuit al die disciplines kregen we feedback en zo konden we ook voor procedures ontwikkelen die gericht zijn op individuele problemen. Voorbeelden hiervan zijn oplossingen om paarden te helpen hun lichaam weer in evenwicht te brengen na tandheelkunde of zorgen dat paarden ondersteuning krijgen bij de revalidatie van hoefproblemen en ander specifiek letsel.”

“Nu verspreiden we de kennis van Equine Touch wereldwijd door kennis beschikbaar te stellen voor paardeneigenaren, Equine Touch beoefenaars en professionals die dagelijks met paarden werken. Naast (online) literatuur en cursussen zijn ook dissecties een vorm van kennisoverdracht.”

Kennisoverdracht door dissecties*

Ivana geeft wereldwijd cursussen en dissecties. Omdat Equine Touch het paard als geheel ziet (holistisch) zijn die dissecties ook met een heel paardenlichaam. Ivana licht toe: “Bij dissecties probeer ik het hele lichaam te laten zien en geen losse segmenten, zoals; een nek, een voorbeen of een achterbeen. Anatomieboeken doen ons geloven dat een paard bestaat uit losse delen, die als een puzzel samen een paard vormen. Maar, dat gaat voorbij aan de naadloze samenwerkingen tussen bijvoorbeeld voor- en achterbeen, het zenuwstelsel en het feit dat spieren over lichaamsdelen heengaan. Ze creëren myofasciale functionele ketens en zorgen dus voor interactie in het paardenlichaam.”

Ivana vervolgt: “Bij mijn dissecties en visie op het paardenlichaam probeer ik de ‘oude’ Newtoniaanse manier te verenigen met een nieuw perspectief waarop het paardenlichaam bekeken kan worden. De oude manier gaat uit van het skelet van het paard als een ondersteunende constructie, die hechtingen biedt aan zacht weefsel en zorgt dat een paard kan bewegen. Het verklaart echter niet waarom botten heel blijven als een paard springt of waarom het kan dat in de beweging slechts één been van het paard de grond raakt. Dit betekent namelijk dat de belasting tot 200% van het lichaamsgewicht kan oplopen (bijvoorbeeld bij de landing na een sprong). Onder deze belasting zouden volgens de Newtoniaanse visie de botten exploderen en in miljoenen stukjes uiteenspatten. Gelukkig doen ze dit in de praktijk niet. De verklaring daarvoor komt van een relatief nieuw Biotensegrity-concept (Lewin 1995). Hierin worden botten als compressiebestendige (drukbestendige) elementen gezien, die zweven in een continu spanningssysteem van myofascia. Myofascia helpt bij het overbrengen van krachten door het lichaam, zodat die gelijkmatig verdeeld worden en niet één deel overbelast raakt. Dit uitleggen is abstract, moeilijk en vergt een open mind van mijn cursisten, want het is immers een heel ander perspectief op de werking van het paardenlichaam.”

* Voor dissecties worden uitsluitend paarden gebruikt die een natuurlijke dood gestorven zijn en aangeboden zijn aan de wetenschap.

Wat zie je bij een dissectie?

Ivana: “Elke dissectie is weer anders. Factoren als de samenstelling van de cursisten en de relevante focus voor die doelgroep speelt een rol. Ook kan de focus of onderzoeksvraag een thema voor een dissectie bepalen. Zo kun je gaan bekijken wat klopt aan de structuur van een paardenlichaam, maar ook aan wat er niet klopt. Elk paard is namelijk uniek; er zijn variaties te zien in het zachte weefsel, zoals verschillende aanhechtingen van spieren die veel voorkomen. Ook is er in het skeletstelsel variatie waar te nemen; de aantallen individuele wervels (thorcaal, lumbaal en sacraal) of de morfologie van individuele wervels (hoe ze eruit zien). Daarnaast zijn pathologieën (ziektebeelden) te zien bij een dissectie. De paarden zijn vaak ouder van leeftijd en dan zie je dus de leeftijdsgerelateerde slijtage, de lange geschiedenis van sportactiviteiten, artritis in verschillende gewrichten, schade aan pezen of ligamenten en littekens. Cursisten kunnen de treksterkte van collageenvezels tijdens een dissectie beoordelen en zien hoe verklevingen in het paardenlichaam de houding en beweging van paarden kunnen veranderen.”

“Bij de laatste dissectie in Nederland, die gehouden werd bij Dierenkliniek Hofma & van Gelder BV en georganiseerd was door Joke Schotel van De Bascule, observeerden we de nasleep en laatste fase van een parasitaire infectie die veroorzaakt werd door Parascaris equorum (een rondworm, die paarden kunnen oplopen). We hadden hier te maken met een jong paard, die beschadiging aan de lever en verklevingen in de buikholte had als gevolg van migratie van larven van de parasieten. We konden ook de systemische ontsteking in het lichaam waarnemen. Deze is door het laboratorium bevestigd op basis van monsters van de lymfeklieren. Al die veranderingen waren eveneens te zien in het zachte weefsel, want als gevolg van de ontsteking was het hele lichaam aan elkaar gebreid door vele verklevingen in het bindweefsel.”

Educatie als middel voor de verbetering van paardenwelzijn

Het doel van Jock en Ivana is altijd het paardenwelzijn wereldwijd verbeteren geweest door middel van educatie aan professionals en paardeneigenaren. Ivana: “Ik had gelijk bij de start van Equine Touch al het gevoel dat dit de missende schakel kon zijn in het herstelproces van een geblesseerd paard of onderdeel kon zijn van het paardenwelzijn bij een gezond (sport)paard. Wat betreft het herstelproces van een geblesseerd paard zit er namelijk een heel gat tussen het moment dat een dierenarts klaar is (bijvoorbeeld na een verwonding of operatie) en het volledige herstel van een paard. Dit ligt niet aan de onwil van paardeneigenaren, maar aan het gebrek aan kennis. Paardeneigenaren doen hun best door het paard rust te geven en de aanwijzingen van dierenartsen op te volgen, maar ze kunnen niet weten hoe ze op de lange termijn hun paard volledig kunnen laten herstellen van veranderingen die in het lichaam plaats hebben gevonden. Dit is waar nazorg en sessies Equine Touch uitkomst kunnen bieden om het paard te helpen herstellen.”

“Ook voor gezonde (sport)paarden en het management daaromheen is er nog een wereld te winnen en valt er nog veel kennis te delen met betrokkenen. Een (sport)paard kan namelijk geholpen worden door Equine Touch toe te passen om te zorgen dat het paard beter kan omgaan met zware trainingen en de druk van presteren op een wedstrijd.”

De missie van Ivana is dus niet voor niks: “Paarden helpen door middel van het opleiden van mensen!”.

Geïnteresseerd?

Kennismaken met Equine Touch kan op 11 januari 2020 bij De Bascule. Inmiddels is ook bekend geworden dat Ivana Ruddock-Lange weer naar Nederland zal gaan komen. Naar alle waarschijnlijkheid is dit in juni 2021. Hou voor de exacte datum en tijd de Facebookpagina van De Bascule in de gaten.

Bron: Bitmagazine.nl