Nicky Star: ‘Probleempaarden bestaan niet’

Het probleem dat een paard heeft waardoor we hem als probleempaard bestempelen, heeft zelden te maken met het paard zelf, vertelt Nicky Star van Equinova. “De mens heeft namelijk zelf een probleem met het gedrag dat zo’n paard vertoont. Het is gedrag dat wij niet willen zien, waardoor wij het ongewenst gedrag vinden. En vaak ontstaat dit gedrag uit onwetendheid. Als je namelijk niet goed weet hoe een paard denkt, ervaart en leert, dan kan het zomaar zijn dat je onbewust ongewenst gedrag aanleert.”

Fysiek ongemak

Nicky vertelt dat er verschillende aanleidingen kunnen zijn voor het ontstaan van probleemgedrag, waarvan fysiek ongemak er één is. “Je kunt denken aan een zadel dat niet goed past of een paard dat rugklachten heeft. En al wordt dit probleem opgelost, dan nog kan het zo zijn dat het paard aangeleerd gedrag laat zien dat terug te herleiden is naar een eerder fysiek probleem. Moeite hebben met opzadelen is daar een voorbeeld van”, legt Nicky uit. “Fysiek ongemak is in veel gevallen te wijten aan de mens. Wij leggen er immers een slecht passend zadel op bijvoorbeeld, waardoor rugklachten of andere ongemakken ontstaan. Natuurlijk”, zo zegt ze, “doen we dit niet bewust. Onwetendheid is vaak de oorzaak.”

Stalondeugden

“Een paard dat te weinig buiten komt, te weinig beweegt of te weinig sociaal contact heeft met soortgenoten, daaruit kan ook probleemgedrag ontstaan. Het ontstaan van stalondeugden of moeizaam worden in de omgang zijn enkele voorbeelden. Maar”, zo geeft Nicky aan, “miscommunicatie is de belangrijkste aanleiding voor het ontstaan van probleemgedrag. Paardentaal en mensentaal zijn immers twee verschillende dingen.” Nicky benadrukt: “Omdat de mens een veel groter denkvermogen heeft, is het aan ons de taak om de taal van het paard te leren spreken, en niet andersom.”

‘Learned helplessness’

Is, om miscommunicatie te voorkomen, Natural Horsemanship een goede manier om je paard beter te leren kennen? “Met het paard en zijn denkwijze als uitgangspunt zijn er binnen Natural Horsemanship methoden ontwikkeld die het begrijpelijk, en dus mogelijk, maken voor de mens om een paard bepaalde dingen te leren.” Nicky: “Dit vind ik een heel goede ontwikkeling. Toch heeft dit ook een keerzijde, want er zijn bepaalde stromingen binnen het Natural Horsemanship die het paard het eigen initiatief ontnemen of het paard juist aan te veel prikkels blootstellen. Daardoor sluit het paard zich af en reageert het niet meer. Dit wordt ook wel ‘learned helplessness’ genoemd. Maar dat gebeurt niet alleen in het Natural Horsemanship, maar net zo goed in andere takken binnen de paardensport. Denk aan dressuur of western.

Paarden met een kronkel

Kan een paard ook als probleempaard geboren worden? Nicky: “Geboren worden met een probleem is niet onmogelijk.” Maar ze benoemt nogmaals dat het de mens is die een probleem ervaart met het onwenselijke gedrag. “Paarden met een kronkel in het hoofd, daar geloof ik niet in. Ook ik heb wel eens heel bijzondere paarden in handen gehad waarbij ik mijn twijfels had. Maar toch kies ik ervoor om vanuit een ander oogpunt te bekijken, namelijk dat ik nog niet de juiste manier heb gevonden om met dit specifieke paard om te kunnen gaan.

Gelukkig leven

“Een paard dat probleemgedrag laat zien is altijd de schuld van de mens en nooit van het paard. De mens kiest er namelijk voor om het paard op te sluiten, te domesticeren en voor ons eigen plezier te gebruiken. Paarden zijn heel bijzondere dieren met eigen gevoelens en behoeftes. Het is aan ons de taak om onszelf te blijven ontwikkelen en bewustheid te creëren, zodat we het paard kunnen geven wat hij nodig heeft en het paard een gelukkig leven kan leiden.”

Lees ook: Zadelmak maken zonder stress

Bron: Bit & Cap