Tip Yteke Elte: Voorkomen is beter dan genezen
NieuwsElke week krijg je een tip van een deskundige. Deze week is de tip afkomstig van dierenarts Yteke Elte van de Ambulante Kliniek voor Paarden in Utrecht.
“Meestal worden wij als dierenartsen gevraagd een paard te onderzoeken en behandelen wanneer hij ziek is of kreupel. Dat is een heel belangrijk deel van ons werk. Maar we kunnen ook een grote rol spelen in preventie. Daarnaast zijn er dingen die je als eigenaar kunt doen om de kans op gezondheidsproblemen te verkleinen. Voorkomen is tenslotte beter dan genezen.
Voeding
Een van de basisvoorwaarden voor een sterk en gezond paard, of hij topsport moet doen of alleen een rondje door het bos, is goede voeding. De basis is altijd een voldoende ruwvoerverstrekking. Ook voor sportpaarden. Wanneer je een analyse laat doen van je ruwvoer weet je ook wat je daadwerkelijk voert.
Laat een paard niet langer dan 6 uur zonder ruwvoer staan wanneer het paard op stal staat. En weeg eens de hoeveelheid ruwvoer die je geeft. Een volwassen paard eet zomaar 9 kilo ruwvoer per dag.
Als een paard snel dik wordt, voer dan een hooi soort met veel structuur en een lage energiewaarde. Hierdoor eet het paard constant, krijgt het paard geen overmaat aan voedingsstoffen binnen maar zal de maag zich goed vullen.
Geef een paard ruwvoer voor de nacht, dit houdt het paard bezig. Voer in de ochtend als eerste ruwvoer en daarna krachtvoer. Het ruwvoer vult de maag en neutraliseert de pH van de maagsappen. Wanneer er eerst krachtvoer gevoerd wordt kunnen de maag sappen te zuur worden en de maagwand aantasten.
Het is belangrijk dat de energie die een paard binnenkrijgt in verhouding staat tot de hoeveelheid energie die het paard gebruikt. Wanneer een paard een overschot aan energie binnenkrijgt zal het paard dit niet op de meest efficiënte manier verbranden. Dit kan leiden tot overgewicht en allerhande gezondheidsproblemen.
Wanneer een paard een te kort aan energie binnenkrijgt, zal het paard, zodra het gaat werken, zijn eigen lichaam als energiebron gaan gebruiken. Wanneer een paard niet voldoende energie reserves in het lichaam heeft opgeslagen, zullen lichaamseigen stoffen worden afgebroken worden om aan de energiebehoefte te voldoen.
Een evenwichtige voeding bevat een passende hoeveelheid suikers en eiwitten, maar ook voldoende vitamines en mineralen. Zeker wanneer een paard een volledig ruwvoerrantsoen heeft is het verstandig hier goed naar te laten kijken en zo nodig een supplement bij te voeren. Welke voor jouw paard het meest geschikt is hangt af van de individuele situatie.
Vraag je dierenarts om advies als je twijfelt over het voerregime van je paard. Er is veel op de markt en soms is het moeilijk om te bedenken hoe en wat je het beste kan voeren. Je dierenarts kan je hierbij helpen.
Training
Het is belangrijk om trainingen te plannen en de conditie van een paard te monitoren. Dit kan bijvoorbeeld door te rijden met hartslagmeters of door op bepaalde momenten bloedonderzoek te doen. Door het plannen van trainingen kan men de conditie en kracht van een paard langzaam maar gecontroleerd opbouwen. Door te plannen kan men toewerken naar bijvoorbeeld een belangrijke wedstrijd waar een bepaalde conditie voor vereist is. Hoe je dit het beste doet, verschilt per discipline en per niveau.
Verder is het belangrijk om, tijdens een training, in de gaten te houden hoe fit een paard is en of het paard het niveau al goed beheerst. Wanneer het paard zijn conditie nog niet genoeg is voor het niveau kan het zijn dat het paard overbelast raakt. Overbelasting kan echter ook optreden wanneer een belastende oefening herhaaldelijk wordt gevraagd. Het is belangrijk om tekenen van vermoeidheid in de gaten te houden. Heeft hij bijvoorbeeld veel last van spierstijfheid of struikelt hij misschien veel? Overbelasting kan uiteindelijk resulteren in een blessure. Een goede instructeur of trainer zal je hierin kunnen adviseren
Ook hierbij kan het verstandig zijn om je paard af en toe te laten nakijken door een paardendierenarts of een fysiotherapeut. Blessures in een vroeg stadium opsporen scheelt vaak in lange revalidatieperiodes wanneer het echt mis gaat.
Harnachement
Laat daarnaast ook regelmatig je zadel controleren door een goede zadelmaker. Een paard verandert gedurende zijn ontwikkeling. Soms wat sneller, soms wat langzamer. Slecht passend tuig kan een reden zijn voor verkeerde belasting en daardoor blessures geven.
Happy athlete
Een paard heeft een natuurlijke behoefte om te bewegen, te foerageren en om sociaal contact te hebben met andere paarden. Om een paard niet alleen fysiek maar ook mentaal gezond te houden is het aan te raden om rekening te houden met deze natuurlijke behoeften in het dagelijks management van ieder paard.
Met passende huisvesting, passende voeding en een doordacht trainingsschema leg je de basis voor een gezonde en blessurevrije sportcarrière op ieder niveau.
Hoe je dit precies doet is maatwerk en voor iedere paardeneigenaar en ieder paard verschillend. En soms vraagt het van je om dingen anders aan te pakken dan je gewend bent. Een paard is een enorm vergevingsgezind dier en zal vaak zo lang mogelijk doen wat je van hem vraagt, ook wanneer het eigenlijk niet gaat.
Er zijn natuurlijk nog veel meer dingen die je preventief kan doen om je paard gezond te houden, maar deze ruimte is te kort om die allemaal te benoemen.
Kijk eens goed naar het management van jouw paard, vaak kunnen kleine aanpassingen een groot verschil maken en ziekten en blessures voorkomen. Twijfel je of heb je vragen? Praat eens met je dierenarts, zij kan je vast verder helpen.”
“Ik geef de tip graag door aan Marco de Bruijn, Sportpaardenkliniek Wolvega.”
