Over de datum?
NieuwsHeb jij ook talloze potjes en flesjes verzorgingsproducten in je zadelkamer of -kast staan? Shampoo, vliegenspul, glansspray, hoefvet, leerolie, zadelzeep, mokzalf… Soms weet je zelf bijna niet meer wat je hebt en hoe lang het al open is. Hoe zit het eigenlijk met de houdbaarheid van deze (paarden)verzorgingsproducten? En kan het kwaad om spullen die al lang open zijn te gebruiken?
Van producten voor onszelf, zoals make-up of zonnebrandcrème, weten we vaak wel dat het niet handig is om deze, na opening, al te lang te gebruiken. Omdat ze uitdrogen, hun werking verliezen of het niet erg hygiënisch meer is doordat je er vaak met je vingers in hebt gezeten. Hoe zit dat eigenlijk met paardenverzorgingsproducten?
Gert-Jan Morsink is eigenaar van Sectolin, dat een serie producten op de markt brengt die allemaal te maken hebben met de verzorging, gezondheid of bescherming van het paard. Daaronder vallen dus ook de producten die bij zoveel mensen in de zadelkamer staan. Sectolin laat alle producten zelf ontwikkelen en weet dus precies welke ingrediënten er in elk smeersel, shampoo of spray zitten. “Dat moet ook, want we vinden het heel belangrijk dat het product veilig is voor zowel paard als mens én natuurlijk doet wat het belooft”, legt Morsink uit.
Houdbaarheid
Hoe lang een paardenverzorgingsproduct werkzaam en houdbaar is, heeft te maken met wat er voor ingrediënten in zitten. Zo is een vliegenspray op basis van alcohol of een glansspray met siliconen langer houdbaar dan een product op geheel natuurlijke basis. Die kunnen namelijk gaan bederven als de verpakking open is en er lucht bij komt. Een voorbeeld hiervan is laurierzalf of een wondzalf op basis van kruiden. “De natuurlijke ingrediënten in het product kunnen gaan bederven. Eigenlijk wordt er een ontbindingsproces in gang gezet. Dat geldt voor heel veel verzorgingsproducten en dat is de reden dat er op de verpakking meestal een geopend potje met daarbij een aantal maanden wordt afgebeeld. Dat betekent dus dat het product na opening nog het aangegeven aantal maanden – meestal twaalf – houdbaar is. Binnen deze termijn is de werking gegarandeerd.”
Do’s and don’ts
- Bekijk het etiket van een paardenverzorgingsproduct goed als je het koopt. Staat er geen Nederlandse tekst op de fles of pot? Koop het dan niet, je weet dan niet zeker of het product aan alle regels voldoet. Om dezelfde reden kun je beter alleen producten van gerenommeerde merken kopen.
- Op veel producten (behalve shampoos en glansmiddelen, die zijn erg lang houdbaar) is de ‘tenminste houdbaar tot’-termijn te vinden: een geopend potje met een aantal maanden erbij. Soms staat er ook een vlamsymbooltje op, dit product is licht ontvlambaar, zoals antibijtspray.
- Koop als je kunt het product in een fles of tube. Dan hoef je er niet, zoals bij een pot, met je vingers in te zitten, dat is hygiënischer. Is het product alleen beschikbaar in een pot, trek dan handschoenen aan of was je handen goed. In sommige gevallen kun je ook een kwast gebruiken.
- Kijk goed hoe je het product moet bewaren. Als je de pot of fles goed afsluit na gebruik en deze vorstvrij en niet in de volle zon bewaart, is het bijna altijd goed.
- Let op hoe lang het product geopend houdbaar is. Plak eventueel een sticker met de datum van opening op het product om dit niet te vergeten.
- Is het product toch langer dan de voorgeschreven termijn open? Gebruik dan je gezond verstand. Ruikt het product nog hetzelfde en ziet het er normaal uit? Dan is de kans groot dat je het nog kunt gebruiken. Zeker in het geval van shampoos en leerverzorgingsproducten. Pas wel op bij producten die je gebruikt op gevoelige delen van het paard, zoals mokzalf of Betadine. Kijk hier goed naar de houdbaarheidsdatum en gooi bij twijfel het oude middel weg en koop een nieuw exemplaar.
Werking
Je vindt een pot zadelvet in je zadelkamer en weet zeker dat deze al jaren open is. Kun je hem dan nog gebruiken? Morsink: “Dat ligt eraan. Zadelvet kan uitdrogen, ook zie ik weleens op stallen dat er veel viezigheid in de pot zit. In beide gevallen zou ik het niet meer gebruiken. Op zadelvet zit vaak geen houdbaarheidssymbooltje, dus hierbij moet je je gezonde verstand gebruiken.”
Naast het gegeven dat dit soort middelen uit kunnen drogen als ze lang open zijn, bevatten ze na langer gebruik waarschijnlijk ook veel bacteriën, doordat je handen bij het gebruiken ervan steeds in aanraking komen met het product. Bij een pot is dit sowieso erger dan bij een tube of spuitflacon, tenslotte hoef je daar niet met je vingers aan te zitten. Geef je het product het voordeel van de twijfel, bedenk dan dat oud leervet misschien weinig kwaad kan op een zadel, maar bijvoorbeeld een restje oude mokzalf is toch wel een ander verhaal. “Dit kan veel bacteriën bevatten en aan het bederven zijn. Zo’n zalf smeer je toch niet graag op de kwetsbare huid van je paard?”
Sowieso is het volgens Gert-Jan Morsink raadzaam om je gezonde verstand te gebruiken bij het al dan niet gebruiken van oude verzorgingsproducten. “Ziet het er raar uit of ruikt het vreemd, gooi het dan gewoon weg. Dat doe je ook bij een pak melk dat bedorven is.”
Bacteriële en stooftesten
Volgens Simone Hoffstedde van fabrikant Rapide BV worden er aan de paardenverzorgingsproducten die zij produceren dezelfde eisen gesteld als aan humane cosmetica wat betreft houdbaarheid en stabiliteit. Tegenwoordig doet Rapide in verband met de ISO-certificering daarom dezelfde testen qua stabiliteit en houdbaarheid bij de paardenverzorgingsproducten als bij humane cosmetica. Er worden zogenaamde stooftesten (warmte en koude testen) uitgevoerd om te beoordelen hoe lang diverse paardenproducten stabiel zijn. Tevens doet het bedrijf extern bacteriologische testen om te kijken of de conservering zijn werk doet. “Na uitgebreid onderzoek kan je er bij paarden- en lederverzorgingsproducten wel van uitgaan dat deze tot wel vijf jaar houdbaar zijn, mits gesloten en droog bewaard. De substantie zal afhankelijk van de temperatuur en licht misschien iets veranderen, maar daarmee is deze nog wel goed bruikbaar. Op enkele producten, zoals een cooling gel, wordt met een symbool van een geopend potje het aantal maanden dat het product houdbaar is na opening aangeduid. Maar dit is omdat de werking van het product daarna vaak verminderd.”
Officiële regels
Navraag bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), een onderdeel van de Rijksoverheid dat toeziet op onder meer veilige producten en gezonde dieren, leert dat het niet verplicht is om een ‘tenminste houdbaar tot’-symbool te plaatsen op paardenverzorgingsproducten. Het ‘licht ontvlambaar’-symbool is wel verplicht op het etiket als het gaat om een product dat snel in brand kan vliegen. Of de ingrediënten van een paardenverzorgingsproduct op het verpakking moeten worden vermeld, heeft te maken met of er bepaalde chemische – en dus gevaarlijke – stoffen inzitten. Dit wordt geregeld in de CLP-verordening. CLP staat voor Classification, Labelling and Packaging (indeling, etikettering en verpakking). De NVWA houdt (risicogericht) toezicht op CLP-etikettering op consumentenproducten. Vliegenbestrijdingsmiddelen vallen in Nederland onder de Wet Gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Dat betekent dat alleen een product dat geregistreerd is als biocide zich een insectwerend product mag noemen en dit ook op de verpakking mag vermelden. Dit wordt bepaald door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB).
Bron: Bit
