Stoppen of doorgaan?
Nieuws
De samenwerking met je paard loopt al langere tijd niet lekker. Frustratie en spanning vormen de boventoon. Het plezier is ver te zoeken. Mensen om je heen vragen zich af waarom je doorgaat. Om eerlijk te zijn: je vraagt het jezelf ook regelmatig af. Maar aan de andere kant: het is wel je paard. Je hebt er een band mee. Je wilt hem niet zomaar wegdoen. Wie weet wordt het wel beter… Wat is wijsheid: stoppen of doorgaan?
In zijn praktijk in Arnhem werpt drs. Thomas Kirst, GZ-psycholoog, psychotherapeut én paardenman, zijn professionele blik op dit dilemma. Wat moet je doen als de samenwerking met je paard niet lekker loopt? Al pratend blijkt het vraagstuk veelomvattend en eenduidig advies lastig. Toch zijn er een aantal terugkerende thema’s in zijn verhaal: ‘eerlijk zijn naar jezelf’ en ‘er is geen goed of fout.’ Ook blijken er de nodige raakvlakken met relatieproblemen te zijn.
Perfectionistisch
Wat komt vaker voor: te snel opgeven of te lang doorgaan? “Het bestaat naast elkaar. We leven in een wegwerpmaatschappij waar alles makkelijk te vervangen is. Dat zie je ook terug in de paardenwereld. Tegelijkertijd zijn er genoeg mensen die, soms tegen beter weten in, te lang doorgaan”, weet Thomas Kirst.
Wat je met een paard hebt, is als een relatie. “Je neemt jezelf daarin altijd mee. Problemen waar je bij je paard tegenaan loopt, houden vaak verband met je persoonlijkheid. En je persoonlijkheid speelt ook een rol in de motieven om op te geven of door te gaan. Stel, je bent erg perfectionistisch. Dan loop je snel kans té lang door te gaan. Omdat je niet wilt opgeven. Daarbij bestaat het risico dat je over je eigen grenzen heen gaat. Of dat je jezelf, en je paard, onmogelijke doelen stelt. Het kan ook zijn dat je erg de neiging hebt je aan te passen aan de mening van anderen. Dat je je paard misschien niet weg durft te doen, uit angst voor wat anderen ervan zullen zeggen. Of niet naar buiten te brengen dat het niet goed gaat. Of stel, je hebt een groot ego. Dan wil je waarschijnlijk niet accepteren dat het niet lukt met een paard. Dat kan ertoe leiden dat je je paard makkelijk aan de kant schuift, op het moment dat deze niet ‘naar je hand staat’. Of dat je alles op alles zet, om ervoor te zorgen dat het paard zo wordt of doet, zoals jij voor ogen hebt. Maar blijf altijd jezelf. Wees eerlijk naar jezelf en stel het belang voor je paard voorop. Hecht niet te veel waarde aan de mening van anderen. Schakel deskundig advies in en vertrouw op je gevoel.”
Taboe
Angst is ook regelmatig een onderliggende oorzaak van problemen en strubbelingen. “Dat is niet vreemd. Angst heeft een functie. Het voorkomt dat je dingen doet die onverantwoordelijk zijn. Maar er rust nogal een taboe op in de paardenwereld. Je zult mensen eerder horen zeggen over een paard: ‘hij is vervelend of dominant’, dan: ‘ik ben eigenlijk bang voor hem.’ Het is verstandig om hierin eerlijk te zijn. Realiseer je je dat je niet de enige bent. Dat erkennen, kan al helpen. Angst is iets waaraan je kunt werken.”
Paardrijden is ook karaktervormend. “Vaak weerspiegelt een probleem in relatie tot je paard, ook iets waar je op andere terreinen tegenaan loopt. Je kunt ervoor kiezen om, middels je paard, te groeien in dingen die je lastig vindt. Maar je kunt ook redeneren: paardrijden is voor mij ontspanning. Ik ga dat mezelf niet aandoen. Ik ben zoals ik ben en kies voor een paard waar ik weinig moeilijkheden mee ondervind. Daar is niets mis mee. Er is geen goed of fout. Het is een keuze. Waarbij het wel zo is dat je minder ver komt, als je altijd voor de veilige optie gaat. Als je altijd kiest voor zekerheid, is er weinig groei.”
En wat als je kiest voor een uitdaging die te groot blijkt? “Dan is het de uitdaging om geen gevoel van falen te krijgen. Om te concluderen dat je eruit hebt gehaald wat erin zat, en daar tevreden mee te zijn. En het niet te zien als opgeven.”
Uitstraling
Een andere vraag die bepalend kan zijn voor stoppen versus doorgaan is: ‘Wat wil je met een paard? En hoe beantwoordt het paard dat je hebt daarin?’ Als het lastig blijkt, gestelde doelen te realiseren met je paard, is de vraag: ‘Wat weegt zwaarder? De relatie of het doel?’ Een sportruiter zal over het algemeen sneller voor een ander paard kiezen, op het moment dat hij zijn doel niet kan behalen met zijn huidige paard. Een recreatieruiter zal sneller het relationele aspect voorop stellen”, weet Thomas uit ervaring. “Ik heb dat bij de hand gehad met mijn eigen paard, een Lippizaner. Ik kocht hem als jong paard op uitstraling en uiterlijk. Ik wist dat Lippizaners veel temperament hadden, maar die van mij had het in het kwadraat. Hij bleek een zeer intelligent en gevoelig paard dat me, hoewel ik hem zelf zadelmak heb gemaakt, confronteerde met al mijn fouten als ruiter. Maar het is nooit is in me opgekomen afstand van hem te doen. Want de klik was er wel degelijk. De relatie klopte. Er was wederzijds vertrouwen. Dus stelde ik mijn doelen bij. Rijden hoeft niet, dan maar vrije dressuur, werken aan de hand en met lange teugels. Als ik had gezien dat hij met anderen wel een klik zou hebben, maar met mij niet, dan was het een ander verhaal. Het leukste is dat het rijden nou juist steeds beter gaat, misschien omdat voor mij de druk er vanaf is.”
Afweging
Uiteenlopende adviezen en tegenstrijdige gedachten en gevoelens kunnen het lastig maken om helder te krijgen wat je wilt. “Een manier om duidelijkheid te creëren voor jezelf, is de zogenaamde twee-stoelen-techniek. Je maakt een lijst met redenen om te stoppen en een lijst met redenen om door te gaan. Vervolgens zet je drie stoelen neer. Je gaat op stoel één zitten en leest de lijst met negatieve punten voor. Vervolgens ga je op stoel twee zitten en leest de lijst met de positieve punten voor. Vervolgens ga je op stoel drie zitten en kijk je neutraal op welke stoel je liever zit. De negatieve of de positieve. Overigens is het bij een opsomming van positieve en negatieve punten niet doorslaggevend welke lijst langer is, maar welke waarde je toeschrijft aan de punten die je opschrijft.”
“Is het realistisch om door te gaan als je één positief punt hebt, ten opzichte van een hele lijst negatieve punten? Omdat dat argument voor jezelf zwaarwegend is? Een prominent voorbeeld in deze: een vrouw die mishandeld wordt door haar man die zwaar alcoholist is, en ongelukkig met hem is. Maar bij hem blijft met het argument: ‘Hij is zo goed voor de kinderen.’ Om het maar even uit te vergroten. Dat is niet realistisch. Vaak is dan angst voor het loslaten of angst voor het onbekende dan de reden.”
Wat als je eindelijk hebt besloten van paard te wisselen, het blijkt een goede keuze en je denkt: als ik dít had geweten, dan had ik dat veel eerder gedaan? “Wist je toen, wat je nu weet? Achteraf weten we altijd meer. Als je de ervaring van nu, toen niet had, had je waarschijnlijk dezelfde keus gemaakt. Het leven is één groot leerproces.”
Bron: Bit