‘Brand’-alarm, processierups in opmars!
NieuwsDe eikenprocessierups is op tournee in ons land en lijkt elk jaar meer van zich te laten horen of meer letterlijk gezegd: voelen. Niet alleen wij hebben er last van, maar ook onze paarden die in weilanden of stallen in de buurt van eikenbomen staan. Hieronder de meest gestelde vragen uit de praktijk.
1. Wat is een eikenprocessierups?
Het is een rups van een nachtvlinder die oorspronkelijk uit Zuid-Europa komt. Deze bladvretende rups heeft zijn naam te danken aan de groepsbeweging van de rupsen in eikenbomen die tegen de avond op zoek gaan naar voedsel.
2. Waar kom ik ze tegen?
De laatste jaren komen ze verspreid over heel Nederland voor. In bossen waar ze minder zonlicht ontvangen komen ze wat beperkter voor. Droge winters en droge warme zomers stimuleren de groei van het aantal rupsen.
3. Hoe herken ik besmette bomen?
De nesten zijn met het blote oog zichtbaar en bestaan uit een dicht spinsel met vervellingshuidjes, brandharen en uitwerpselen. Je ziet ze vaak aan de zonnige zuidkant van de bomen.
4. Wat veroorzaken ze voor problemen?
De rupsen ontwikkelen in de laatste vervellingsperiode lange witte brandharen om zich te beschermen tegen hun vijanden. De brandharen zijn kleiner dan 1 mm en hebben weerhaakjes. De rupsen laten deze haren los bij bedreiging. Deze haren veroorzaken bij mens en paard jeuk en irritatie aan ogen, huid en bij inademing ook luchtwegproblemen. Bij het paard zien we verder ook nog wel eens verdikking van de lippen. De allergische reactie (zwelling, roodheid en jeuk) wordt veroorzaakt door een giftig stofje: thaumetopoeine.
5. Welke periode is de overlast het grootst?
De haren verschijnen vanaf ongeveer half mei tot eind juli op de rupsen. De haren blijven ook na het vertrek van de rupsen in de nesten aanwezig. Na jaren kunnen deze nesten bij aanraking nog overlast veroorzaken.
6. Is direct contact nodig?
Er is geen direct contact nodig met de rupsen, want de haartjes vanuit bijvoorbeeld de nesten kunnen zich ook verspreiden met de wind.
7. Wat kan ik doen als er contact is geweest?
In de meeste gevallen zijn de klachten mild en verdwijnen deze weer vanzelf. Ontdoe een eventuele vliegendeken of kap met behulp van een kledingroller of plakband van brandharen. De vacht van je paard kunt je afspoelen met water. Wanneer de problemen ernstig zijn wordt aangeraden de dierenarts te bellen. Bepaalde zalven kunnen verlichting geven met betrekking tot de jeuk. De dierenarts kan de allergie eventueel met medicijnen onder controle krijgen.
8. Hoe wordt de rups bestreden?
De bestrijding van een plaag is werk voor specialisten vanuit gecertificeerde bedrijven. Het wordt absoluut afgeraden zelf de nesten te verwijderen, gezien de risico’s op ernstige gezondheidsproblemen bij overmatig contact. Bestrijding vindt plaats ofwel door het inspuiten van een biologisch of chemisch bestrijdingsmiddel, ofwel het leegzuigen van de nesten en daarna vernietigen van de rupsen. Verder wordt geprobeerd de omgeving aantrekkelijk te maken voor natuurlijke vijanden van de processierups, zoals insecten en bepaalde vogelsoorten (waaronder de koolmees).
Erica Reijerkerk
Paardendierenarts De Hofstede, gespecialiseerd in inwendige ziekten paard
