Jeuk
Jeuk Foto: Arnd Bronkhorst | Arnd.nl

Deze vijf allergieën komen het vaakst voor bij paarden

Welzijn Opvallend Verzorging Veterinair

Met kwaaltjes zoals mok, érg frisse paarden, die zweterige wintervacht en het onhandige gewissel van dekens is de winter voor paardenmensen niet altijd een pretje. Maandenlang kijk je uit naar de lente… maar da’s ook niet alles. 

In de lente steken namelijk die vervelende allergieën weer de kop op: pollen, insecten (inclusief eikenprocessierups en knutjes) en zonneallergie. Om je kennis over allergieën op te frissen, zet Bit & Cap vijf veel voorkomende allergieën voor je op een rijtje.

1. Zomereczeem

Zomereczeem is een van de meest voorkomende allergieën bij paarden. Een paard met zomereczeem reageert overgevoelig op het speeksel van knutjes: vervelende kleine muggen. Een paard met zomereczeem schuurt zijn huid tot bloedens toe open en vaak worden de symptomen met de jaren erger en erger. Wetenschappers breken nog altijd hun hoofd over de genetische aanleg voor zomereczeem, de mogelijke relatie met voeding en de beste manier om de symptomen te verlichten.

Want, voorkomen kun je zomereczeem helaas niet. Het enige wat je kunt doen is ervoor zorgen dat de kans dat je paard door knutjes wordt gebeten te verkleinen. Laat je paard bijvoorbeeld in de ochtend en namiddag binnen, gebruik insectwerende middelen en investeer in een goede eczeemdeken. Ook is het belangrijk om de omgeving van je paard zo opgeruimd mogelijk te houden. Knutjes zijn niet zo van het stilstaand water zoals ander muggen, maar planten zich juist voort op een plek met vochtige, rottende planten: zoals op de mesthoop! 

2. Bijtende vliegen

Hoewel knutjes wellicht voor de heftigste allergische reactie kunnen zorgen, kan je paard allergisch zijn voor vrijwel alle bijtende insecten. Vooral dazen en horzels kunnen voor herkenbare dikke plakkaten op de huid zorgen, vooral onder op de buik. Schuren en rollen irriteren de plekken alleen nog maar meer. 

Hoewel vliegendekens en insectensprays je paard een beetje kunnen helpen, is het vaak het slimst om je paard binnen te houden op het tijdstip dat de stekende vliegen het meest actief zijn. Zet je paard in de zomer bijvoorbeeld ’s nachts buiten en zorg ervoor dat, wanneer hij overdag binnen staat, er in de stallen zo min mogelijk insecten rondvliegen door het plaatsen van een ventilator of een spraysysteem.

Het is een beetje sneu voor je paard, maar er bestaat helaas geen manier om de allergie te genezen. Een dierenarts kan een paard met een zeer ernstige allergie hooguit wat verlichten met medicatie, zoals anti-histaminen. Histaminen zijn de stofjes die door het immuunsysteem worden losgelaten als reactie op de veroorzaker van de allergie. Heel nuttig, omdat de histaminen ervoor zorgen dat de veroorzaker wordt bestreden. Bij een allergie komen er echter zó veel histaminen vrij dat het lichaam heftiger reageert dan nodig, waardoor huidirritatie zoals zweren en eczeem ontstaan.

3. Eikenprocessierups

Je zou de eikenprocessierups bijna vergeten zijn, maar helaas: ook dit jaar slaat hij waarschijnlijk weer ongenadig toe. Het rupsje is geen bijtend insect, maar de brandharen kunnen voor veel irritatie zorgen, óók bij je paard. 

In zijn laatste vervellingsperiode groeit de rups lange witte brandharen, die hem beschermen tegen zijn vijanden. Voelt de rups zich bedreigt, dan laat hij de haren los. De haartjes zijn misschien klein, maar door hun weerhaakjes wel érg vervelend.  De haren veroorzaken irritatie aan de ogen, jeuk aan de huid en geven bij inademing luchtwegproblemen. Sommige paarden krijgen zelfs een verdikking van de lippen, wat wordt veroorzaakt door het stofje thaumetopoeine wat in de haartjes zit.

De rups is jammer genoeg enkel te bestrijden met natuurlijke vijanden (zoals het koolmeesje) of door (biologische) bestrijdingsmiddelen. Laat dat altijd doen door een specialist, want de haartjes kunnen ook bij jou voor heftige gezondheidsklachten zorgen.

Is je paard toch in contact gekomen met de rups? Dan kun je hem het beste helpen door de brandharen van de huid afspoelen met water. Doe ook zeker de vliegendeken van je paard af: ook daar kunnen haartjes in blijven steken. Is de allergische reactie van je paard heel erg heftig? Dan kan de dierenarts de reactie met medicatie onder controle krijgen.

4. Pollenallergie

Een paard met hooikoorts? Dat klinkt een beetje gek, maar een pollenallergie komt bij paarden wel degelijk voor. De symptomen van paarden met ‘hooikoorts’ beginnen, net als bij mensen, in het voorjaar. Door de prikkeling van stuifmeel kunnen allergische paarden gaan hoesten, krijgen ze een loopneus en soms zelfs ademhalingsproblemen. Logischerwijs reageren paarden die de hele dag buiten staan het heftigst.

Opvallend genoeg krijgen de meeste paarden pas last van hooikoorts in de leeftijd van acht tot twaalf jaar. Ook zijn paarden doorgaans niet gevoelig voor specifieke soorten pollen of stuifmeel, maar is de gevoeligheid juist heel divers. Dat maakt het lastig om contact met pollen in zijn geheel te vermijden. Het beste kun je jouw paard op stal laten op het moment dat er veel pollen in de lucht zitten of hem een speciaal neusnetje om doen. Houdt je paard vooral binnen op warme en vochtige dagen, want hitte en vochtigheid maken de symptomen doorgaans erger. 

Een pollenallergie is jammer genoeg niet te genezen, al kan de juiste voeding (vooral de elementen zink en selenium) en behandeling met medicatie de afweerreactie van je paard gelukkig wel wat minder heftig maken.

5. Zonneallergie

Bij zonneallergie is de huid van het paard overgevoelig voor zonlicht, waardoor deze afsterft en loslaat. Deze reactie is nog een tandje heftiger en pijnlijker dan gewone zonnebrand. In veel gevallen is zonneallergie gekoppeld aan een aandoening aan de lever. Deze kan de zogenaamde ‘fototoxische’ stoffen in het lichaam niet meer goed afbreken, waardoor er bij blootstelling aan de zon een beschadiging optreedt van de huidcellen. Vaak zie je deze reactie niet alleen terug op de witte delen van de vacht, maar overal.

Soms wordt deze allergie indirect veroorzaakt door bepaalde planten. Jacobskruiskruid en berenklauw zijn daar voorbeelden van. Deze planten zit vol fototoxische stoffen.

Heeft je paard zonneallergie? Dan moet de dierenarts zeker langs komen. Hij kan je paard behandelen met goede zalfjes en eventueel antibiotica. Een paard met zonneallergie kun je het beste uit de zon houden. Bij sommige paarden komt de allergie alleen tot uiting op de benen, soms noemt men dat ‘zomermok’. Hoewel de huidreactie doorgaans niet uitsluitend in de kootholtes zit, lijkt het er wel een beetje op.

Bron: Bit & Cap