Revalidatie per type paard – de extroverte Ms. D.

Een van die elementen is het paardentype waar je mee te maken hebt. In een nieuwe serie artikelen behandelen we een aantal revalidaties per paardentype, waarbij we laten zien hoe ras, karakter en levenservaring een belangrijke rol spelen op weg naar herstel. In dit deel: de extroverte. 

Tekst: Aranka Aarsman | Foto’s: Eva van de Burgt

Extroverte Ms. D.

Ms. D. is een 12-jarige PRE-merrie met een bijzonder krachtig innerlijk, maar tegelijkertijd te onzeker om deze kracht bewust naar buiten te kunnen brengen en te leven. De combinatie van kracht en onzekerheid brengt dit paard snel in een neerwaartse spiraal omdat de kracht in dit geval de onzekerheid versterkt. Deze Spaanse dame heeft een dito temperament wat gepaard gaat met veel emotie die bovendien ook nog eens ontzettend intens wordt ervaren.

Extroverte paarden zoals Ms. D. komen snel met zichzelf naar voren en laten duidelijk merken wat ze van iets vinden. Als er iets is waarop ze kúnnen reageren, dan zullen ze dat zeker niet nalaten. De reacties zijn ook veel groter dan je zou verwachten: duidelijk onrustig zijn, rennen, schrikken, vluchten. Voordat je we met deze merrie aan de slag konden op het gebied van revalidatie, moesten we haar eerst uit de overlevingsstand krijgen. Een paard dat alleen maar bezig is met de hele dag alles onder controle te houden, mist alle kansen tot persoonlijke groei. Iets wat zeker ook bij revalidatie heel belemmerend werkt.

De achtergrond

Ms. D. was als jong veulentje geëmigreerd vanuit Spanje naar Nederland, toentertijd nog samen met haar moeder. Ongetwijfeld een heftige ervaring, waarin je veel steun put uit de aanwezigheid van je moeder. Wanneer je dan uiteindelijk wordt afgespeend en dus die steun en aanwezigheid verliest, zou dat zomaar eens de trigger geweest kunnen zijn voor het extroverte gedrag. Toen zij voor langere tijd bij ons op locatie kwam en we dagelijks met haar konden werken, kwam het mentale aspect van onzekerheid/onveiligheid nóg veel duidelijker naar voren. 

Dit werd natuurlijk door de nieuwe omgeving nog eens extra getriggerd, waardoor we het achterste van haar tong te zien kregen. Hieruit bleek dat dit item vele malen groter was dan we tot dan toe in de momentopnames van één uur training hadden gezien. Haar angst was zó groot dat ze eigenlijk altijd op de vecht-/vluchtstand stond en bij het minste of geringste wat er in de omgeving veranderde, sloeg de knop om en was het een en al adrenaline. Kon ze deze adrenaline niet reguleren door te bewegen (lees haastig heen en weer rennen, vluchten) dan begon ze over heel haar lijf te trillen, bijna letterlijk: beven van angst. 

Door het vasthouden van de spanning in haar lijf en het ‘wegknallen’ als de stress haar teveel werd, werden de pezen in haar voorbenen dusdanig zwaar belast dat ze onregelmatig ging lopen. Zowel in training als verdere ondersteuning zijn we vooral gaan werken aan de onderliggende oorzaken van het opbouwen van grote hoeveelheden stress die ze bovendien niet af kon voeren.

De eigenaar

De eigenaar van Ms. D. volgde al enige tijd les op locatie, wat voor een bepaalde periode werd geïntensiveerd toen Ms. D. bij ons op stal komt te staan. De eigenaar staat open voor advies en informatie, maar is nog wel wat minder bekend met de wereld van holistische behandelwijzen en hoe (en waarom) deze werken. Belangrijke persoonlijke kwaliteiten als eigenaar van een extrovert paard zijn vooral nuchterheid en autonomiteit. 

Niet onder de indruk zijn van de hoeveelheid gedrag, nuchter blijven in reactie en autonoom bij je eigen verhaal kunnen blijven. Kwaliteiten die geenszins ten koste hoeven gaan van invoelend vermogen en het maken van connectie, twee aspecten die minstens zo belangrijk zijn. Valkuilen waar je bij extroverte paarden voor moet waken, zijn je te laten afleiden door het vele gedrag en onzeker te worden wanneer een paard sterk met zichzelf naar voren komt. Ook hardheid als reactie op extrovert gedrag is een valkuil.

Een extrovert paard begrenzen doe je zo krachtig als op enig moment nodig is, met een grote mate van aanwezigheid én contact. Belangrijk bij begrenzen is dat het zo duidelijk is als nodig, zonder daarbij in een emotie te schieten waardoor je je connectie met het paard kunt behouden. Je bent immers niet boos op het paard, je zegt alleen iets van het gedrag. Door het gedrag van het paard bij het paard laten, voorkom je dat het persoonlijk wordt waarbij in bijna alle gevallen paard of mens aangedaan uit de training komt. 

Als eigenaar kom je bij een extrovert paard wellicht voor dichte deuren te staan waardoor je het gevoel hebt dat je niet verder komt. Dan is het extra belangrijk dat je beschikt over doorzettingsvermogen, blijft zoeken naar en proberen van mogelijke ingangen, waarbij je geduldig en vooral ook oprecht (geïnteresseerd) te werk gaat.

De aanpak

Werken met een extrovert paard op zichzelf is geen probleem, maar dat verandert wanneer het dier op overleven staat. Ms. D. had de nijging om bij het minste of geringste in de vluchtstand te schieten. Hierdoor werd werken met haar heel lastig en soms zelfs gevaarlijk. Het extreemste gedrag werd daarom begrensd met de boodschap ‘ik hoor je, ik zie je, je hoeft niet tegen me te schreeuwen’. Door begrip te tonen voor de merrie, haar situatie en de bijkomende pijn, zorgde ervoor dat er zachtheid ontstond en ruimte waardoor Ms. D. de geboden hulp echt kon aannemen. 

Door in de training te werken aan leiderschap en van hieruit het gesprek te openen over de optie dingen te onderzoeken alvorens weg te vluchten, konden we ook werken aan een andere reactie op de opgebouwde spanning en een ander bewegingspatroon. Hierdoor werd de overbelasting van de pezen overbodig. De fytotherapie hielp haar fysiek (op orgaanniveau) weer in balans te komen waardoor ook haar lijf kon stoppen met alleen maar ‘overleven’ en het doorgeven van overleefsignalen via de hormonen overbodig werden.

Aan de hand van NEI-therapie zijn we op zoek gegaan naar de onbalans(en) die als triggers functioneerden voor het opbouwen van een bovenmatige hoeveelheid spanning. Als je de oorzaak van je getriggerde overleefstand niet kent, ben je namelijk alleen maar bezig met het oplossen van de gevolgen en dat is hetzelfde als dweilen met de kraan open. Bach Bloesem werd daarbij ingezet als extra ondersteuning om de gevonden onevenwichtigheden op te lossen. Naast NEI en Bach hebben we ook essentiële oliën inzet met een rustgevende invloed op het algehele gevoel van vertrouwen. Daarnaast hielpen ze Ms. D. met aarden waardoor ze beter in contact kon blijven met zichzelf en stress beter kon leren afvoeren. 

Do’s en Dont’s

Net als andere paardentypen heb je het extroverte paard ook in verschillende ‘uitwerkingen’. Daarom is het belangrijk om te achterhalen wat er aan de basis ligt van het extroverte gedrag. Het gedrag op zich is namelijk niet het probleem, want het is slechts een uitingsvorm van het karakter van het paard. Extrovert gedrag kan bij revalidatie en training soms een uitdaging zijn omdat het mensen afschrikt. Hierdoor is het minder makkelijk om vast te stellen of iets goed werkt of niet. Een extrovert paard dat maar enige weerstand of lastigere opgave tegenkomt, heeft al snel het idee dat hij ‘doodgaat’ en daar moet je wel doorheen kunnen prikken. Met een gezonde dosis nuchterheid en autonomie kun je bij een extrovert paard prima vaststellen welke behandeling en begeleiding op enig moment nodig zijn.

Iris Braakhuis, Revalidatiestal De Kuper

Met een brede aanpak streeft Iris Braakhuis van Revalidatie stal de Kuper ernaar via lichamelijke balans de mentale balans te hervinden en andersom en daarmee paarden die niet (meer) functioneren te herstellen. Uitgebreide beschrijvingen van revalidatietrajecten kun je vinden op www.revalidatiestaldekuper.nl

[Kader]

• Bach Bloesem - Een natuurlijk extract uit bloemen en planten, gebaseerd op de leer van dokter Edward Bach. Een behandelwijze die zich richt op emoties, omdat deze veel klachten veroorzaken maar vaak niet worden meegenomen in de behandeling.
• Essentiele oliën - geurstoffen die worden gevormd onder invloed van de zon en liggen opgeslagen in de kleine holtes en kanaaltjes in de plant. Deze geurende oliën bevatten de essentie, de Chi, de levenskracht van de plant die kan bijdragen aan e levenskracht en welzijn van mens en dier.
• Fytotherapie - de wetenschappelijke toepassing van geneeskrachtige planten bij aandoeningen van mens en dier.
• NEI-therapie – staat voor Neuro Emotional Integration, een unieke methode om onverwerkte incidenten, trauma’s, fysieke en emotionele klachten en terugkerende thema’s op een bijzonder snelle en plezierige manier aan te pakken en definitief op te lossen. Hierbij worden op onbewust niveau disbalans en blokkades opgespoord om deze vervolgens te corrigeren.