11 feitjes over het Przewalskipaard
Recreatie
Rassen
Deze kleine, robuuste paarden zijn de enige nog ‘echt’ wilde paarden op aarde. Het Przewalskipaard heeft tevens een fascinerende geschiedenis. Lees hier een aantal feiten die je waarschijnlijk nog niet kende over dit met uitsterven bedreigde dier.
1. Nauwst verwant van onze gedomesticeerde paarden
Het Przewalskipaard valt onder de ‘Equus Ferus’ en wordt beschouwd als de nauwste verwant van onze gedomesticeerde paarden. Het is een neef van de zebra’s en de wilde ezels, die allen vallen onder de familie ‘paardachtigen’. De scheiding tussen Przewalskipaarden en de voorouders van gedomesticeerde paarden vond zo’n 120.000 tot 240.000 jaar geleden plaats.
2. Vernoemd naar kolonel Nikolai Przewalski
Hij was de eerste Westerse onderzoeker die de soort beschreef, in 1878. Echter, de eerste keer dat het paard door een Europeaan gezien werd was al eerder. In de vroege jaren 1400 zag Johann Schiltberger het Przewalskipaard, tijdens een trip naar Mongolië.
3. Bijna uitgestorven
Het laatste wilde paard werd gespot in 1969. Weinig paarden in gevangschap hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd. De soort werd vermeld als ‘uitgestorven in het wild’ van de jaren zestig tot de jaren negentig, toen een overlevende enkeling werd gevonden in het wild. Omdat rond 1900 een aantal veulens gevangen was waarmee verder gefokt werd, waren er in dierentuinen genoeg dieren om mee te fokken. Momenteel leven er driehonderd Przewalskipaarden in het wild, en 1500 dieren leven in gevangenschap. Deze paarden worden ingezet in fokprogramma’s of leven in dierentuinen.
4. Stamboom is gebaseerd op twaalf paarden
Ja, je leest het goed. De stamboom van alle nu levende Przewalskipaarden is gebaseerd op twaalf paarden. Elf paarden werden gevangen in Mongolië rond 1900, één merrie werd in 1947 gevangen. Het fokken in gevangenschap heeft het soort sterk vermeerderd, van ongeveer dertig paarden naar zo’n tweeduizend vandaag de dag.
5. Verlies genetische diversiteit grote bedreiging
Ondanks de zorgvuldige fokprogramma’s, is het verlies van genetische diversiteit en daarmee ziektes een grote bedreiging. De oorspronkelijke bedreigingen voor de soort waren de jacht, het verlies van waterbronnen en het verlies van hun territorium. Ook vermenging met het gedomesticeerde paard was, en is, een bedreiging.
6. Leven in kleine familiegroepen
Net als verwilderde paarden leven Przewalskipaarden in kleine familiegroepen, bestaande uit een hengst en zijn harem van merries en veulens, en groepen hengsten die hun harems nog moeten vormen of deze verloren zijn. Qua uiterlijk verschilt het Przewalskipaard van onze gedomesticeerde paarden. Przewalskipaarden hebben een korte gedrongen bouw, dikke nekken, een opstaande manenkam, geen voorpluk, laaggeplaatste staarten en een isabella/beige kleur met een aalstreep. Het Przewalskipaard doet wat denken aan de Fjord en Konik.
7. De vier grootste reservaten waar ze in gevangenschap leven
De vier grootste reservaten waar Przewalskipaarden in gevangenschap leven zijn in Le Villaret (Frankrijk), Buchara (Oezbekistan), het Hortobágy National Park (Hongarije) en de verboden zone van Tsjernobyl (Oekraïne).
8. Bijnamen
Hoewel de meeste mensen de soort kennen als Przewalskipaard, wordt het ook wel ‘Aziatisch wild paard’, ‘Mongools wild paard’ en ‘Takh’ (meervoud ‘Takhi’) genoemd.
9. Het eerste Przewalskipaard door kunstmatige inseminatie
In 2013 werd het eerste Przewalskipaard middels kunstmatige inseminatie geboren. Dit succes betekende een grote doorbraak in het behouden van het ras en het creëren van genetische diversiteit zonder de paarden te vervoeren naar fokprogramma’s in andere gebieden.
10. Beroemdste woord
Het woord ‘Przewalskipaard’ geldt als het beroemdste woord uit de geschiedenis van ‘Het dictee der Nederlandse taal’ en geniet in Nederland alleen al om die reden enige bekendheid. Het tongbreekprobleem met de ‘prz’-combinatie is veroorzaakt door het feit dat de schrijfwijze uit de Slavische landen is overgenomen en niet de uitspraak. In het Pools wordt de ‘rz’ als ‘j’ in journalist uitgesproken. De ‘w’ vervolgens als ‘v’. De Poolse uitspraak van przewalskipaard is dus ‘Pjevalskipaard’. De ‘r’ is dus niet hoorbaar en dat vergemakkelijkt het uitspreken aanzienlijk.
11. Waar kun je ze zien?
Wil je het Przewalskipaard in het echt zien? Dan kun je afreizen naar San Diego, Denver of Toronto, waar de paarden in dierentuinen te bewonderen zijn. Maar voor de echte geschiedenis van het paard reis je af naar de dierentuin van Praag. Daar leeft Len, de kleinzoon van het laatste Przewalskipaard dat vanuit het wild in gevangenschap werd genomen.
Bron: Bit /
Mother Nature Network