Een paard met een hanetred

21 februari 2015, 00:00 Nieuws
Hanetred is een aandoening aan het zenuwstelsel en is zichtbaar of één of beide achterbenen. Deze aandoening is het best zichtbaar in stap, in draf is er nauwelijks iets te merken van de hanetred. Meestal komt dit voor aan één van de achterbenen. Het is ook mogelijk dat een paard aan beide achterbenen een hanetred heeft, maar dit zal door de symmetrie minder opvallen, zeker als het een milde vorm betreft. In sommige gevallen kan dit zelfs gezien worden als ‘een zeer actief achterbeen’. De hanetred is extra duidelijk te zien als het paard wegstapt uit stilstand, draait of achterwaarts gaat.


Een paard met karakteristieke kenmerken van hanetred. De afwijking is extra duidelijk zichtbaar bij het maken van bochten en achterwaarts gaan.

Zenuwprobleem

De strekspieren in het achterbeen worden te overdadig gebruikt en niet tegengehouden door de spieren rond de buigpezen. Dit gebrek aan afstemming tussen buigen en strekken resulteert in de onvrijwillige, onnatuurlijke beweging van het achterbeen. Op het eerste gezicht lijkt dit misschien een spierprobleem, maar in feite zijn deze ongecontroleerde en overdreven bewegingen te wijten aan een zenuwprobleem dat de regulatie in veranderingen van de spierlengte regelt. Het paard krijgt een overdreven prikkel vanuit de hersenen en tilt daardoor het ene been hoger op. Het paard kan hier niets aan doen en heeft geen controle over de bewegingen.

Giftige planten

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor deze zenuwafwijking. Bijvoorbeeld door inname van giftige planten, zoals lathyrus of wikke. Dit kan leiden tot letsel aan de perifere zenuwen (buiten het centrale zenuwstelsel), die de beweging van de achterste ledematen van het paard regelen. Een andere vorm van hanetred, de ‘Australische hanetred’, is te herkennen aan een typerende ‘uitbraak’ van hanetred bij meerdere paarden van een kudde. Dit komt voor wanneer paarden grazen in gebieden waar gewoon biggenkruid, paardebloem of kaasjeskruid groeit. In het bijzonder als de weides schaars zijn aan gras en een overvloed aan onkruid hebben. Hoewel de naam anders doet vermoeden kan de Australische hanetred bij paarden over de hele wereld optreden.

Andere oorzaken

Een andere oorzaak van een hanetred kan een traumatische verwonding aan de zenuwen rond de hak of een hoger deel van het pijpbeen zijn. In dit geval heeft het paard de hanetred gewoonlijk slechts aan één been. Klassieke hanetred aan beide achterbenen kan ook worden veroorzaakt door schade in het centrale zenuwstelsel in de nek of borstwervels. Het betreft een neurologisch probleem en vereist een grondig diagnostisch onderzoek.

Diagnose

Een diagnose van hanetred berust op een grondig orthopedisch onderzoek en diagnostische beeldvorming door middel van echo’s, radiografie en elektromyogram (EMG). De laatste techniek meet elektrische signalen en zenuwgeleiding in de spieren in rust en tijdens contractie (samentrekken van de spieren). Hanetred kan verward worden met andere zenuw- of spieraandoeningen en dat moet duidelijk van elkaar onderscheiden worden.

Kramperigheid

Zo wordt hanetred vaak verward met kramperigheid (shivering). Paarden met kramperigheid tonen het probleem vaak niet bij de dagelijkse arbeid. Ze hebben vooral problemen als ze kort moeten draaien, hun been moeten optillen of achterwaarts gaan. Dan kan het voorkomen dat het paard één van zijn achterbenen extreem hoog en zijwaarts optilt. Het been gaat vaak ook trillen en het paard heeft zichtbaar moeite om een goede balans te vinden. Wat de beide aandoeningen gemeen hebben is dat de bewegingen geheel buiten de wil van het paard om ontstaan.
Een andere aandoening die vaak verward wordt met hanetred is fibrotische myopathie. Dit veroorzaakt dat een ledemaat dat een harde stamp op de grond geeft door een beperking in het bewegingsapparaat. Die ontstaat door littekenweefsel na een blessure in de hamstring spieren.

Oplossingen

Hanetred is een aandoening die moeilijk te behandelen is. Als de behandeling niet mogelijk is of niet aanslaat kan het veel invloed hebben op de (sport)carrière van een paard. In sommige gevallen kan het spontaan oplossen. In andere gevallen wordt een langdurend probleem. Chirurgische resectie (snijden) in de laterale strekspieren en -pezen gwisselende resultaten. Het beïnvloeden van de laterale strekspieren door chirurgische ingrepen heeft een verminderend effect op de kracht waarmee het been voorwaarts beweegt, waardoor het de spastische hanetred beweging vermindert.
Als de laesie in de ruggengraat zit (bijvoorbeeld door artrose) kan dit soms onder controle worden gehouden met injecties in de gewrichten of andere anti-artrose medicijnen. Geneesmiddelen met een spierverslappende werking hebben een ongewenst effect van sedatie en zijn dus niet heel geschikt voor paarden die moeten presteren in de sport.

Botox

Recent is er onderzoek gedaan naar de werking van botox op beschadigde perifere zenuwen in het achterbeen. In de drie laterale strekspieren werd botox geïnjecteerd, wat via EMG-beelden werd gemonitord. Het doel was om de spasticiteit van deze spieren te verminderen, zodat het paard meer controle had over de beweging van het aangedane achterbeen. Tot nu toe is deze techniek nog steeds in onderzoeksfase.

Trek aan de bel

De belangrijkste boodschap om te onthouden is om de dierenarts te raadplegen en een goede diagnose te laten stellen. Hoe eerder de aandoening herkend wordt, hoe groter de kans dat het paard een passende behandeling krijgt.

Bron: HorseChannel