Afbeelding

Revalidatiegeval Ice Gold, of ‘Hoe overleeft een paard een esdoornvergiftiging?’

Welzijn Verzorging Veterinair

KWPN’er Ice Gold is open, enthousiast, werkwillig en tegelijkertijd kwetsbaar; een prachtig voorbeeld van een introverte extrovert. Het veelbelovende jonge paard loopt halverwege zijn opleiding een esdoornvergiftiging op, die hij ternauwernood overleeft. Wat volgt is een intensief revalidatietraject met vele, waardevolle inzichten.

Tekst: Aranka Aarsman | Foto’s: Eva van de Burgt

Ondanks al zijn show en karakter weet Ice eigenlijk niet zo goed wie hij is en waar hij in de kern voor staat. Iets wat voor veel KWPN’ers met moderne bloedlijnen geldt. Het is een extreem en hoog gevoelig paard, dat erg op de buitenwereld steunt tot het moment dat zijn vertrouwen wordt geschaad. Dan gaat het mis. 

Schade door incongruentie

De introverte extrovert is een ogenschijnlijk openhartig paard, waarbij tempo en spanning snel toenemen. Hij lijkt open in contact, maar reageert overgevoelig wanneer dat contact incongruent is. Bijvoorbeeld wanneer hij in aanraking komt met mensen die het één zeggen, maar het ander doen of bedoelen, bewust of onbewust. Door deze tegenstelling vindt hij geen steun om zijn (zelf)vertrouwen op te baseren en raakt hij uit balans. Houdt deze beleving van kwetsbaarheid langer aan, dan keert de introverte extrovert naar binnen en slaat hij stress en ongemak op in zijn lijf in plaats van dit los te laten in de vorm van gedrag. Met alle gevolgen van dien. 

Van oranje lintje naar oranje lintje, totdat ...

In eerste instantie komt dit type paard over als dapper, zeker van zichzelf en wereldwijs, maar vaak is dit helemaal niet het geval. Je verkijkt je snel wanneer je een dier ziet dat alles aan lijkt te kunnen, altijd met zijn neus vooraan staat en makkelijk, snel en mooi loopt. Met deze paarden lijkt de ‘sky the limit’ en ga je van oranje lintje naar oranje lintje, totdat het paard van het ene op het andere moment blokkeert en/of probleemgedrag vertoont en je erachter komt dat je het al die tijd hebt overvraagd. 

Introverte extroverte paarden richten hun spanning of ongenoegen bijna nooit op de mens. Alles bij elkaar een moeilijk paardentype om lichamelijk en geestelijk goed te houden, omdat het ogenschijnlijk prima met ze gaat terwijl dat helemaal niet zo hoeft te zijn. Het zijn paarden die in de waan van de dag makkelijk over het hoofd worden gezien. Ook in het geval van revalidatie zijn er bij dit type paarden een aantal dingen waarmee je rekening moet houden. 

De achtergrond

Tijdens een van de wekelijkse rijsessies voelt Ice niet zoals anders, hij valt heel erg op de voorhand en de anders zo fijne galop is die dag niet uit te zitten. Maar een jong paard heeft wel vaker moeite met zijn balans, dus wordt er verder geen aandacht aan besteed. Dat verandert wanneer Ice ’s avonds sloom uit de wei komt en zelfs geen interesse vertoont in zijn brokken. Als hij weer mee naar buiten wordt genomen om hem te laten lopen, zakt hij door zijn benen, zijn ogen gevuld met paniek. 

Door samen met de dierenarts mogelijke oorzaken één voor één uit te sluiten, komt uiteindelijk de vernietigende diagnose: esdoornvergiftiging. Na de zenuwslopende, eerste 24 uur waarbij drinken en zo weinig mogelijk bewegen het belangrijkst zijn, is duidelijk dat Ice de vergiftiging zal overleven, maar tegen welke prijs? Vooral in de eerste weken is er bij de eigenaar van Ice geen ruimte om te denken aan opgeven en ligt de focus op het realiseren van, zoveel mogelijk, lichamelijk en geestelijk herstel. 

De aanpak – Lichamelijk 

Het is duidelijk dat de organen en het spijsverteringssysteem van Ice het behoorlijk zwaar te verduren hebben gehad, dus worden diverse manieren ingezet om het lichaam zo snel mogelijk te ontgiften. De Lecher Antenne geeft op basis van afwijkende (energie)trillingen in zijn lichaam het benodigde inzicht in probleemgebieden, aan de hand waarvan diverse behandelingen worden gestart. Verschillende kruiden en andere natuurlijke producten worden ingezet, gericht op ondersteuning van het herstel van zijn organen, spieren en zenuwen. Daarnaast blijkt Ice ook geestelijk een behoorlijke deuk te hebben opgelopen: hij is het vertrouwen in zichzelf volledig kwijt omdat hij letterlijk niet meer op zijn lijf kan vertrouwen. 

Om hier wat rust in te brengen worden Bach Bloesem-remedies ingezet naast behandelingen van zijn interne spijsverteringssysteem, spieren en zenuwstelsel. Samen met aanpassingen van zijn voeding waarbij hij onder andere aanvullende vitamine- en mineralenbrok, extra magnesium, selenium en vitamine E krijgt, zorgt dit voor de eerste positieve resultaten. Ice is steeds beter in staat om te ontspannen, zijn spieren worden zachter, zijn coördinatie verbetert en hij wordt opgewekter en meer relaxed. 

Rust op de wei

Een thermografie maakt vervolgens de blokkades inzichtelijk in ruggenwervels, lendenwervels, het sacrum en het hele SI-gebied, die zijn ontstaan door het vele vallen, vanwege ataxie. Door deze ‘verstoppingen’ kunnen de zenuwen die door het ruggenmerg lopen en uitkomen in de spieren van de achterhand, hun informatie niet goed doorgeven. Door Ice specifiek in de gesignaleerde probleemgebieden losser te maken door middel van osteopathie, myofasciale therapie en cranio-sacraaltherapie, is er de hoop dat hij meer en betere controle krijgt over de aansturing van zijn achterhand en niet meer zo strak en pijnlijk in zijn spieren zit. 

In het eerste jaar van zijn revalidatie blijkt dit echter veel te vroeg. Door de blokkades weg te halen, valt namelijk de stabiliteit die hij nog had weg. Hierdoor wordt hij weer meer atactisch met de nodige paniek als gevolg. Er wordt daarom gekozen voor een half jaar rust op de wei met zijn vaste kuddegenoten. Hier krijgt Ice de kans om wat stabieler te worden en krijgt zijn lichaam de tijd om alle geboden supplementen en aanvullingen zelf om te zetten naar herstel. Tot het moment dat hij zóveel beter is, dat actief revalideren en trainen weer tot de mogelijkheden behoort.

De aanpak – Training


Neurologische problemen bij paarden kun je verbeteren door training. Specifieke oefeningen laten het lichaam bewust voelen hoe het moet bewegen. Hiermee ontwikkel je nieuwe zenuwbanen in het lichaam én nieuwe neurologische banen in de hersenen. Het vraagt heel veel herhaling voordat de nieuwe banen net zo goed informatie kunnen doorgeven als oude, bestaande banen. Het plan van ondersteunen, behandelen en trainen van Ice was goed, maar bleek in het begin véél te hoog gegrepen. 

De eerste trainingen waren voor Ice niet te verwerken. Hij reageerde heftig bij elke aanraking, vraag of signaal. Alle prikkels in de ruime omgeving van de rijbak bleken voor hem niet te verwerken, waardoor hij uiteindelijk letterlijk ontplofte van frustratie, verdriet en overprikkeling. Ook behandelingen bleken met veel kleinere stapjes te moeten worden uitgevoerd dan normaal: na elke behandeling voelde Ice zijn lijf namelijk helemaal anders aan en kon hij qua coördinatie- en proprioceptie-ontwikkeling ofwel vermogen om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen, weer opnieuw beginnen. Ook hier was terugschakelen nodig en werden oefeningen en aanpak verkleind tot er weer een ingang werd gevonden. 

Stap voor stap

Wat training betreft, start het ontwikkelen van zijn ‘bewust-zijn’ door Ice in zijn vertrouwde omgeving, de stal, langzaam maar stevig aan te raken. Hierdoor kan hij stap voor stap verschillende onderdelen van zijn lichaam opnieuw gaan voelen alvorens ze weer bewust te leren gebruiken. Door de behandelingen klein te houden, ontstaat beetje bij beetje meer ruimte voor beweging, signaaldoorgifte van zenuwen en herstel zonder te veel steun weg te halen. Essentiële oliën helpen Ice te kalmeren in zijn spanning, waardoor hij open blijft staan om te leren. In kleine stapjes leert Ice zijn lichaam opnieuw te voelen en te coördineren, weet hij steeds beter waar zijn benen uithangen en wordt informatie op een goede manier verwerkt. 

Ice zijn revalidatie is op zich al bijzonder, maar zijn introverte extroverte karakter maakt het hersteltraject nog nét wat uitdagender. Doordat zijn initiële reacties nauwelijks zichtbaar zijn, introvert, gaat het traject in het begin te snel waardoor hij groot met zichzelf naar buiten moet komen, extrovert, om gehoord te worden. Op de momenten dat het wél goed gaat, pak je voor je het weet te snel door, waardoor je voorbijgaat aan zijn introverte belevings- en leerwereld. 

Elke ervaring een succes


Door de stappen klein genoeg te houden, maken we van elke ervaring een succes: keer op keer een boost voor het zelfvertrouwen van Ice. Succeservaringen gekoppeld aan een aantal voor Ice grote mijlpalen. Prestaties waar je normaliter niet bij stilstaat omdat ze de gewoonste zaak van de wereld zijn, maar in geval van Ice is nog maar weinig gewoon. Bijvoorbeeld na maanden trainen de eerste keer bekapt worden of een behandeling door de tandarts, waarbij Ice de verdoving goed doorstaat. 

De eerste keer op de trailer, waarbij je toch maar even rechtop moet blijven staan op een bewegende ondergrond. Met elk puzzelstukje dat op zijn plek valt, krijgt Ice weer meer innerlijke rust en ontstaan er nieuwe mogelijkheden en ruimte voor zijn extroverte, enthousiaste en spontane kant. Uiteindelijk hebben we Ice tegen alle verwachtingen in kunnen revalideren tot rijpaard. Het werken onder het zadel gebeurt in korte momenten, met veel rust en bewustzijn, en het blijft soms zoeken naar balans en gedragenheid. Maar het grootste deel van de oude Ice is terug en het is prachtig om te zien hoe zijn levenswijsheid en ervaring nu volledig tot hun recht komen in zijn nieuwe rol als coachpaard.

De eigenaar

Het gebeurt niet vaak dat je zó ver terug moet naar de basis, maar voor Ice was dit de enige weg. Door de training af te stemmen op het vermogen van het paard in plaats van op de verwachting van de eigenaar, konden angst en paniek langzaam maar zeker worden omgezet naar vertrouwen en ontspanning. Het allerbelangrijkste bij een introvert extrovert paard is dat je leert kijken. Kijken, kijken en nog eens kijken. 

Niet alleen bij trainingen, maar bij álle dagelijkse handelingen. Wat doet hij, hoe pakt hij dingen op? Bij welke emoties en ervaringen is hij extrovert en bij welke keert hij juist naar binnen? Zodra je een goede inschatting kunt maken hoe de vlag er op enig moment écht bijhangt en je rekening kunt houden met de introverte en extroverte kant van het dier, kun je beginnen met het leggen van de basis. 

Open en geduldig

Dit type paard komt tot zijn recht bij een open en geduldige eigenaar, die het dier zoveel tijd geeft als nodig is, maar die ook nuchter en consequent genoeg is om niet van de extroverte kant onder de indruk te zijn. Ga alleen door naar de volgende stap als je paard aangeeft dat het daar klaar voor is en niet eerder. Bied niet te snel, te veel nieuwe dingen aan, maar kijk wat je paard op enig moment aankan. Maar het allerbelangrijkste is geduld. Ongeduld is namelijk de voedingsbodem voor incongruent gedrag en miscommunicatie en dat is het laatste wat je bij een introvert extrovert paard wilt. 

Eigenlijk geldt dit voor alle paarden, maar vooral bij dit type is het belangrijk om niet van je eigen maatstaven, plannen en verwachtingen uit te gaan, maar alles af te stemmen op het paard. Wat is op enig moment mogelijk, wat pakt het dier op en wat niet. Bij het behandelen en trainen wil je dat het paard echt iets van je kan aannemen in plaats van wat hem wordt aangeboden noodgedwongen te ondergaan. Oefen je geduld en je zult versteld staan van het resultaat, de sprankeling en het leervermogen van je introverte extroverte paard. P

Paard & welzijn

Behandelmethodes uitgelegd

Bach Bloesem - een natuurlijk extract uit bloemen en planten, gebaseerd op de leer van dokter Edward Bach. Een behandelwijze die zich richt op emoties, omdat deze veel klachten veroorzaken maar vaak niet worden meegenomen in de behandeling.

Craniosacraaltherapie - een alternatieve behandeling die haar naam ontleent aan het craniosacraal-systeem van de mens. Via zachte aanraking wordt een beroep gedaan op het zelfherstellend vermogen van het lichaam.

Essentiële oliën - geurstoffen die worden gevormd onder invloed van de zon en liggen opgeslagen in de kleine holtes en kanaaltjes in de plant. Deze geurende oliën bevatten de essentie, de Chi, de levenskracht van de plant die kan bijdragen aan de levenskracht en welzijn van mens en dier.

Fytotherapie - de wetenschappelijke toepassing van geneeskrachtige planten bij aandoeningen van mens en dier.

Lecher Antenne - hiermee neem je verschillende (energie)trillingen in het lichaam waar. Elk orgaan trilt op zijn eigen frequentie en snelheid, en door deze te meten kun je kijken of hier afwijkingen in zitten en hoe groot deze afwijkingen zijn.

Myofasciale therapie - hierbij wordt gewerkt met spieren (myo) en hun omhulsel, de fascia. Met spiertesten wordt de verstoring opgezocht en met een fascia techniek behandeld. Zo ontstaat er ontspanning in lichaam en geest.

Osteopathie - een alternatieve geneeswijze die ervan uitgaat dat een verminderde beweeglijkheid van weefsels en structuren in het lichaam, een nadelige invloed op de gezondheid kan hebben. Osteopaten kunnen dergelijke disfuncties met hun handen opsporen en beweeglijker maken.

Thermografie - een methode waarbij met een infraroodcamera foto’s van het lichaam worden gemaakt, waarbij de warmtepatronen van het lichaam in kleur zichtbaar worden gemaakt.

Over Iris Braakhuis

Met een brede aanpak streeft Iris Braakhuis van Revalidatie Stal de Kuper ernaar via lichamelijke balans de mentale balans te hervinden en andersom en daarmee paarden die niet (meer) functioneren te herstellen. Uitgebreide beschrijvingen van revalidatietrajecten kun je vinden op www.revalidatiestaldekuper.nl

Paardenrevalidatie

Paardenrevalidatie: je hoopt dat je het nooit nodig hebt, maar velen krijgen er helaas vroeg of laat toch mee te maken. Paarden revalideren is meer dan het fixen van een fysiek probleem. Alleen kennis van het paardenlijf en de biomechanica is daarom in veel gevallen niet genoeg. Je moet op zoek naar de onderliggende oorzaak van blessures om vervolgens te kunnen bepalen welke elementen, en in welke volgorde, je meeneemt in je behandeling en training. Een van die elementen is het paardentype waarmee je te maken hebt. In deze serie artikelen behandelen we een aantal revalidaties per paardentype, waarbij we laten zien hoe ras, karakter en levenservaring een belangrijke rol spelen op weg naar herstel. In dit deel: de introverte extrovert.

Disclaimer

Elk paard en alle aspecten van een paard zijn uniek. Datzelfde geldt voor de elementen die ten grondslag liggen aan bepaald gedrag, symptomen, blessures en reacties op behandelingen. De in deze artikelen beschreven blessures en revalidatieaanpak zijn specifiek voor het beschreven paard en geen algehele remedie in alle voorkomende gevallen.

Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding