Editorial Suzanne Vlieger-Admiraal: “De Happy athlete en de ‘X-factor’”
Algemeen Column Editorial SuzanneHet paard als ‘happy athlete’: dat is het doel van menig (sport)ruiter en één van de belangrijkste basisprincipes van de KNHS-welzijnscode. Zowel de KNHS als de FEI omschrijven dit als: “het paard is ontspannen, soepel, los en flexibel, maar ook zelfverzekerd, oplettend en tevreden. Het paard en de ruiter begrijpen elkaar volledig, er is harmonie.”
Het is natuurlijk geweldig dat dit zowel op nationaal als op internationaal niveau is vastgesteld. Ook particuliere spelers doen hun duit in het zakje; zo werd dit jaar op Jumping Amsterdam voor het eerst in Nederland de Anrecht-Investment ‘Harmony & Fairness award’ uitgereikt. Het publiek mocht stemmen op de combinatie die het meest uitblonk in ‘gemak, eerlijkheid en harmonie’. Marlies van Baalen en haar ruin Habibi DVB mochten de award én de bijbehorende cheque van 10.000 euro in ontvangst nemen.
Maar hoe kun je er nu zeker van zijn dat een paard een echte, onvervalste happy athlete is? Dat hij goed in zijn vel zit en vrolijk is? Tot op zekere hoogte kun je dat merken aan zijn gezichtsuitdrukking en lichaamshouding en -gebruik; pijn en stress laten zich meestal wel aflezen. Maar ‘happy’ is natuurlijk veel meer dan alleen de afwezigheid van pijn en stress. Hoe zie je dat een paard ‘zelfverzekerd’ en ‘tevreden’ is? Dat hij gelukkig is? Kun je paardenwelzijn meten?
Ja, dat kan. In het kader van het werken met veteranen met therapieresistente PTSS houdt Dr. Nienke Endenburg zich bezig met ‘One Welfare’. Hierbij wordt het welzijn van de veteranen én de paarden gemeten. Bij paarden doen ze dat middels hartslagmetingen en speekselmonsters, die worden getest op de gehaltes cortisol en oxytocine. Simpel gezegd: een paard met een laag gehalte van het stresshormoon cortisol en een hoog gehalte oxytocine (ook wel het knuffelhormoon of gelukshormoon genoemd), is een gelukkig paard.
Een prachtig en ontzettend waardevol onderzoek, maar niet iets wat we bij ieder paard dat de ring verlaat, of zelfs bij ieder paard dat we afzadelen, kunnen – of moeten willen – doen. We zijn dus aangewezen op andere ‘methoden’ om paardengeluk te ‘meten’. Met een goede, paardwaardige huisvesting, training en verzorging komen we al een heel eind. En dan is er nog wat Liesbeth Jorna in haar ‘Waardenboek duurzame dressuur’ de ‘X-factor’ noemt. Dat ‘iets’ wat sommige combinaties hebben: een niet te missen harmonie, kalmte en samenwerking die het duo doet schitteren. Dat ‘iets’ wat het paard een happy athlete maakt.
Het publiek op Jumping Amsterdam zag dat Marlies van Baalen en Habibi DVB die ‘X-factor’ hadden. Daantje Bos en Leote schreeuwen wat mij betreft ‘X-factor’. En ook Alizée Froment en haar paarden horen onmiskenbaar in dit rijtje thuis. ‘Tijd, respect, empathie, zelfreflectie, vertrouwen en liefde’ zijn haar sleutelwoorden. Wat is een happy athlete? We kunnen het niet (altijd) meten, maar wel wéten. Laten we vooral blijven streven naar die ‘X-factor’, en dát beeld blijven belonen. Wie weet, hopelijk, wordt de echte happy athlete dan wel beeldbepalend binnen de paardensport.
Suzanne Vlieger-Admiraal,
Community redacteur Bit & Cap
