Voor het eerst een bit in, stressvol?

Tijdens een afstudeerproject van Nicole Bradley - student aan de Bishop Burton College in East Yorkshire - heeft ze met hulp van onder andere onderzoeker Caroline Benoist een onderzoek gedaan naar de stressreactie van jonge paarden wanneer ze op een traditionele manier worden geïntroduceerd met het bit. Uit dit nieuwe onderzoek blijkt dat het introduceren van het bit bij jonge paarden een stressvol proces is. Maar de stress die het paard hiervan krijgt is voor de meeste mensen lastig om te herkennen, omdat het paard vaak geen typisch stressgedrag laat zien.

Basis van training

Traditiegetrouw is het introduceren van het bit een belangrijk onderdeel van de training van een jong paard. Het grootste deel van de rijpaarden wordt gereden met bit, hierdoor is het wennen aan het bit vaak de basis van de training. Onderzoek naar hoe het introduceren van het bit het best kan worden gedaan is belangrijk om prestaties en het welzijn te verbeteren.

De meeste paarden laten ongemak van het bit zien door de mond te openen, tanden te knarsen of het bit vast te pakken. Dit gedrag kan een reactie zijn op pijn, maar kan ook komen door slechte training. Terwijl er al veel onderzoek is gedaan naar het ontwerp van het bit om dit zo prettig mogelijk te maken voor het paard, is er weinig onderzoek gedaan naar de reactie van het paard wanneer ze worden geïntroduceerd met het bit.

Het onderzoek

Elf paarden, waarvan zeven ruinen en vier merries, met een gemiddelde leeftijd van 3,5 jaar werden in drie opeenvolgende dagen geïntroduceerd met het bit op een traditionele manier. De neusriem en teugels werden van het hoofdstel afgehaald en er werden zowel enkelgebroken als dubbelgebroken watertrensen gebruikt.

Bij ieder paard stond de persoon die het hoofdstel opdeed aan de linkerkant. Vervolgens werd het bit vlak voor de mond gehouden, de mond geopend door een duim in de mondhoek te steken en het bit ingedaan. Vervolgens bleven de paarden een minuut stilstaan met het bit, daarna werden ze vijf minuten in de stal gezet met het bit nog in.

Er zijn verschillende methodes gebruikt om het stressniveau van de paarden te beoordelen:

• Het stijgen van de oogtemperatuur kan een indicatie zijn van stress, daarom is een thermografische camera gebruikt om de oogtemperatuur van het linkeroog te meten. Het meten van de temperatuur werd gedaan voor het indoen van het bit, om de normale temperatuur te weten. Vervolgens werd direct na het indoen van het bit de temperatuur gemeten, een minuut later nog eens en vijf minuten later weer.
• Daarnaast was een hartslagmeter gebruikt om de hartslag te meten op dezelfde momenten als wanneer de oogtemperatuur werd gemeten.
• Ook werd het gedrag van de paarden geobserveerd en beoordeeld tijdens de eerste minuut na het indoen van het bit. De stressreactie werd beoordeeld door het gebruik van een 1-5 schaal. Hierbij staat 1 voor erg ontspannen: ontspannen kaak en onderlip, mond en bit bewegen niet en zachte ogen. 5 op de schaal staat voor erg gespannen: de mond blijft een tijdje opengesperd of herhaaldelijk gesloten en geopend, knarsende tanden en oogwit wordt getoond.

Opvallende resultaten

De resultaten waren opvallend. Terwijl de hartslag alle drie de dagen versnelde tussen het indoen van het bit en de vaste meettijden, was er geen aanzienlijk verschil in de oogtemperatuur of gedrag dat werd vertoond. Daarnaast was er geen verschil gezien tussen de reactie op een enkel- of dubbelgebroken bit.

De toenemende hartslag tijdens de introductiesessie verminderde gedurende de dagen. Er werden minder grote verschillen gezien in de hartslag op de derde dag, vergeleken met de eerste dag. Dit laat zien dat er al snel gewenning plaatsvindt.

Terwijl het duidelijk was dat het introduceren van het bit zorgde voor een stressreactie, lieten de paarden dit slechts een klein beetje zien in hun gedrag. De onderzoekers waarschuwen dat het beoordelen van het gedrag tijdens het introduceren van het bit misschien niet echt laat zien hoeveel stress een paard daadwerkelijk ervaart.

De onderzoekers kunnen uit de resultaten concluderen dat het introduceren van het bit bij jonge paarden een stressvol proces is. Wel lijken de paarden gewend te raken aan het proces wanneer dit geregeld herhaald wordt. Maar het is nog niet onderzocht hoeveel tijd een paard nodig heeft om het bit volledig te accepteren.

Onderzoekster Rebecca Brassington aan het woord

“Onze resultaten laten zien dat de hartslag van paarden toeneemt tijdens en direct na het introduceren van het bit. Terwijl een toenemende hartslag wordt verwacht bij een nieuwe situatie, was het opvallend dat een toenemende hartslag alle drie de dagen werd gemeten. Terwijl andere tekenen van stress niet aanwezig waren.”

“Uit eerdere onderzoek is gebleken dat fysieke tekenen van stress, zoals een verhoogde hartslag, niet altijd voorkomen tijdens gedragsveranderingen. Dit is iets wat uit dit onderzoek ook weer blijkt. Er werd geen aanzienlijk verschil gezien in het getoonde gedrag, behalve de toenemende hartslag. Dit toont aan dat een variatie van reacties misschien wel wordt getoond om stress te maskeren. Daarom moeten we erover gaan nadenken om technologie te gaan gebruiken in het houden en trainen van paarden.”

“Het was interessant dat de toename qua hartslag aanzienlijk afnam gedurende de drie dagen. Aangezien de hartslag direct toenam na het indoen van het bit, is dit een indicatie dat gewenning al optreedt na zo’n korte periode. Daarom zou meer onderzoek gedaan moeten worden naar hoe snel gewenning optreedt, hierdoor zou de training beter kunnen worden aangepakt. Daarnaast zullen alternatieve manieren voor het introduceren van het bit onderzocht moeten worden. Ook nieuwe manieren om stress te meten kunnen misschien handig zijn om trainers te ondersteunen bij het beoordelen van paarden tijdens de sport.”

Bron: Persbericht ISES