Vrijbewegen is belangrijk voor het (oudere) paard
Vrijbewegen is belangrijk voor het (oudere) paard Foto: Arnd Bronkhorst | Arnd.nl

Ken jij deze weetjes over de leeftijd van paarden?

Welzijn Opvallend Oudere paarden

Nog niet zo heel lang geleden vonden we een paard van 25 jaar écht oud. Dat gaat tegenwoordig niet meer op: de paarden van nu blijven – gelukkig – steeds langer bij ons. Dat is niet alleen te danken aan de goede zorg die we voor onze trouwe viervoeters dragen, maar ook aan alle kennis die wordt opgedaan in de medische wereld.

1. Een gezond paard kan zeker 25 jaar oud worden

Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat steeds meer paarden de prachtige leeftijd van 30 jaar bereiken: de gemiddelde leeftijd ligt zelfs tussen de 25 en 33 jaar. Sommige dieren zijn zelfs zo fit dat ze op die leeftijd nog graag een ommetje onder ‘t zadel maken. 

Pony’s worden meestal ouder dan paarden: een leeftijd van 40 jaar is geen uitzondering.

 Zware koudbloeden worden vaak wat minder oud dan ranke, bloederige types, zoals Arabieren. 

2. Tanden verklappen de leeftijd

Naar mate een paard ouder wordt veranderd de stand, kleur en vorm van zijn tanden sterk. Veulentjes krijgen hun eerste spierwitte, korte tandjes vlak na de geboorte.

 Deze melktandjes zijn allemaal doorgekomen tegen de tijd dat het veulen 9 maanden oud is. Zijn ‘grote paarden tanden’ komen pas rond zijn tweede tot derde levensjaar door. Dit gebit is compleet wanneer je paard 5 jaar oud is. Rond die tijd komen ook de wolfstandjes tevoorschijn, al komen deze tanden niet bij ieder paard door.

De tanden van een volwassen paard gaan naar mate het paard ouder wordt, steeds wat schuiner naar voren staan. Ook het tandglazuur wordt dunner. 

Bij een paard dat 10 jaar of ouder is kun je – als je goed kijkt - in de buitenste voortanden van je paard een groeve herkennen. Dit noemt men de ‘Galvayne’s groove’, die rond het tiende levensjaar net onder het tandvlees ontstaat. Deze groeve groeit steeds wat verder naar beneden: wanneer het paard 15 jaar oud is, komt ‘ie tot ongeveer halverwege de tand. Deze groeve ‘stopt met groeien’ wanneer het paard ongeveer 25 jaar is. Mocht je paard oud genoeg worden, dan kunnen zijn tanden zelfs zo ver slijten dat de groeve helemaal niet meer zichtbaar is.

3. Een aantal kenmerken van een paard op leeftijd

Wanneer is je paard eigenlijk ‘bejaard’? Die vraag is niet te beantwoorden met een simpel getalletje: het ene paard wordt nu eenmaal eerder oud dan ’t andere. Dit lijstje geven je een handig overzichtje van kenmerken die typerend zijn voor een paard op leeftijd:

  • Net als oude mensen worden paarden grijs. Bij een paard dat ouder wordt verschijnen de eerste grijze haartjes meestal rond de ogen, de neus en langs de manenkam.
  • De huid van een ouder paard is vaak wat droger en losser. Hoewel de vacht nog prima kan glanzen, voelen de haren vaak wat ruwer dan vroeger.
  • De beweging wordt wat strammer, omdat de spieren slapper worden en de gewrichten stijver. Gelukkig helpt regelmatige beweging je paard soepel te blijven en kun je hem ondersteunen met voedingssupplementen.
  • Wondjes doen er wat langer over om goed te helen.
  • De smaak (en het dieet) van je paard wordt anders: iets wat ze eerst altijd lekker vonden en met gemak wegsnoepten, eten ze op latere leeftijd misschien minder graag.
  • De voortanden van een oud paard zijn lang en al aardig versleten. Bij een oud paard kun je goed zien hoe de tanden verder naar voren lijken te steken. Sommige oudere dieren missen ook hier en daar een tand of kies.
  • De rug van een oud paard zakt in, omdat zijn rug- en buikspieren slapper worden.
  • Er ontstaat een deukje boven de oogkas, omdat ook daar de spieren verslappen. Stiekem is dat deukje nog best heel schattig: het lijkt wel of je paard veel wijzer uit z’n ogen kijkt!
  • Een oud paard heeft vaak wat minder energie: het duurt wat langer voordat je paard goed is opgewarmd en hij heeft wat meer tijd nodig om weer op adem te komen.

4. De leeftijd van een paard vergeleken met de mens

Natuurlijk kun je de leeftijd van een paard niet helemaal precies vergelijken met dat van een mens. Men zegt vaak dat één jaar in het leven van een hond, ongeveer gelijk staat aan 7 mensenjaren. Bij paarden gaat dat niet zo precies op, maar dit tabelletje geeft je wel een aardige indicatie:

Leeftijd paardLevensfaseLeeftijd mens
1Veulen tot jaarling6,5
2Twenter13
3
18
4
20,5
5Volwassen24,5
7
28
10
35,5
13
43,5
17
53
20
60
24
70,5
25Gemiddelde levensverwachting78
30
85,5
33
93
36
100,5

Bron: The Spruce Pets

5. De oudste pony ter wereld is 56 jaar

Vooruit, helemaal zeker zullen we er nooit van zijn: de leeftijd van paarden en pony’s wordt niet altijd even netjes bijgehouden. Volgens het Guinness Book of World Records is Sugar Puff - een kruising tussen een Shetlander en een Exmoor pony – met 56 jaar de oudste pony ter wereld. In datzelfde boek houdt het Ierse paard Shayne het record voor oudste paard: hij is 51 jaar.

6. Een ouder paard is nog lang niet afgeschreven

Wie voor het eerst een paard koopt, kan een prima leermeester vinden in een ouder paard. Juist omdat paarden tegenwoordig steeds ouder worden, is het helemaal niet zo gek om een nieuw paard te kopen dat de 18 jaar misschien al ruim gepasseerd is. Vooral kleine kinderen kunnen nog een hoop leren van een oude pony. 

Laat je vooral niet afschrikken door de leeftijd, maar ga na of je misschien nu al wat van een ouder paard kunt leren, ook al is het maar voor een paar jaar. Een jonger paard gaat misschien wel langer mee, maar verkijk je niet op de tijd die je kwijt bent aan het opdoen van ervaring. Misschien kan een ouder paard je nu al meteen helpen met het bereiken van je paardrijdromen, terwijl een jong paard daar pas over een paar jaar aan toe is.

Bron: Bit & Cap, The Spruce Pets