Afbeelding

Zware blessure paard: Inslapen, rusthuis of revalideren?

Welzijn Verzorging Veterinair

Paarden stralen als het goed is kracht, souplesse en vitaliteit uit. Dat daar ook zomaar ineens een totale ommekeer in kan komen, dat weet vrijwel elke paardenliefhebber. Eén verkeerde stap, één tik ergens tegen, één verkeerd hapje voeding en je potige paarden wonder blijkt ineens zo zwak als een klein vogeltje.

 En dan? Wat doe je als eigenaar met een paard dat afgeschreven lijkt te zijn? Breng je hem in een rusthuis? Laat je hem inslapen? Of is misschien revalidatie tóch een optie?

Gebroken spronggewricht

Ook Pietie Akkerdaas, de eigenaresse van de 184cm hoge zwarte Oldenburger ruin Eclipse stond voor dit dilemma. Ze bracht haar nog jonge ruin met veel plezier uit op wedstrijden, maakte lange buitenritten met hem en genoot elke dag van zijn ontzettend lieve karakter. Toen sloeg het noodlot toe en liep Eclipse een als gevolg van een val op 5-jarige leeftijd een botbreuk op aan de binnenzijde van zijn rechter spronggewricht. Wat zich uitte in een spatachtige vergroeiing en scheefstand van het gewricht. 

Van het ene op het andere moment was het paard stokkreupel. Ook nadat Eclipse op 7-jarige leeftijd werd geopereerd om de scheefstand van het gewricht te herstellen had de dierenarts er nog altijd weinig vertrouwen in dat Eclipse ooit nog verder zou komen dan inslapen of weidegang.

Pietie wilde haar paard niet zomaar ‘opgeven’ en ging met instemming van de dierenarts op zoek naar andere mogelijkheden. En ze stelde de gouden combinatie van smid Arjan, osteopaat Martin en (revalidatie) training bij Angela Remie van Avalon’s Ruiterbegeleiding samen. Ze bekeken Eclipse in zijn hele doen en laten. En zagen een paard dat “er zelf ook nog zin in had.” Meteen het belangrijkste criterium. Zolang een paard zelf aangeeft er nog voor te willen gaan, dan geeft Angela hem graag een kans. En Eclipse wilde er zeker nog voor gaan!

Zijn slechtste beentje voorzetten

Eclipse liep in feite stokkreupel. Zijn rechterachterbeen haalde hij steeds alleen maar ‘bij’. Hij kon het net ter hoogte van zijn linkerbeen zetten en stapte dan vervolgens met links weer vooruit. Net zoals wanneer je steeds met hetzelfde been als voorste been de trap oploopt.

Samen dachten ze na over de juiste aanpak. Angela: “Paarden die dusdanige blessures hebben opgelopen gaan in zijn geheel steeds schever lopen. Gecontroleerde oefeningen kunnen hen weer rechter maken. Belangrijk bij Eclipse was om de schade in zijn gewricht zo klein mogelijk te houden en om de rest van zijn lichaam heel soepel te maken. Hem weer uitdagingen geven was ook heel belangrijk voor zijn eigen ‘koppie’.”

Eclipse eerst weer volledig bewust maken van zijn eigen benen leek het meest voor de hand liggend. En zo gingen ze aan de slag met onder andere de volgende ideeën:

  • Stap 1: Door middel van zacht aanraken van de benen leerden ze het paard stap voor stap om zijn benen bewust op te tillen. Vervolgens vroegen ze Eclipse om in stilstand het rechterachterbeen steeds een beetje verder wél naar voren te plaatsen en erop te steunen. Centimeter voor centimeter. En maand na maand. “Hoe ernstiger een blessure is, hoe langer een herstelproces meestal duurt.”
  • Stap 2: Eclipse in het werk aan de hand en in stap onder het zadel in een opvallend laag tempo laten bewegen. Angela: “Je moet altijd zoeken naar een tempo dat de onregelmatigheid weghaalt en dan van daaruit verder werken. Dit idee komt puur uit wat ikzelf ooit ervaren heb en uit wat ik om me heen zie. Mensen en paarden met een blessure bewegen van nature altijd heel langzaam. Omdat ze bij snellere bewegingen simpelweg te veel pijn ervaren.”
  • Stap 3: Werken aan de gelijkheid van bewegingen, de algehele houding en het correcte lichaams- en spiergebruik van Eclipse. Stelling, buiging, voorwaarts en neerwaarts. In eerste instantie alles vanuit werk aan de hand in stap, dus zonder Eclipse met ruitergewicht te belasten.
  • Stap 4: Eclipse aanleren om altijd vanuit het rechterachterbeen aan te draven. Hiermee werden de kracht en souplesse van het specifieke been groter en zo kon hij het steeds iets verder naar voor gaan plaatsen. Ook dit was een kwestie van maanden en maanden rustig aan trainen.
  • Stap 5: Aanleren en toepassen van de klassieke zijgangen zoals schouder binnenwaarts, travers, renvers en appuyementen en pirouettes. Zowel aan de hand als onder het zadel in een langzaam tempo. Om het rechterachterbeen nóg meer te activeren en om hem nóg sterker en soepeler te maken.

Spiertraining in langzaam tempo

“Spieren trainen in langzame en gecontroleerde tempi is super efficiënt,’ volgens Lilian de Haas van Edelhart. Lilian ondersteunt meerdere combinaties die bij Angela Remie trainen met bijvoorbeeld losmakende spiermassages. “Het gaat er niet om dát je paard beweegt, maar om hóe het beweegt,” volgens de dames. “Je kunt een paard juist in een langzaam tempo ontzettend goed sterker en soepeler maken. Het werken vanaf de grond laat je daarbij de coördinatie van het paard optimaal zien. Zo kun je de coördinatie van je paard, maar ook van jezelf heel bewust en doelgericht verbeteren. Je laat je paard vanaf de grond met zo min mogelijk inspanning toch méér opbouwend werk doen. Dit maakt het een hele efficiënte manier van trainen”.

Lilian: “Na een beschadiging van spieren of pezen bij een blessure, gaat het lichaam extra materiaal aanmaken voor herstel. Door een juiste manier van trainen wordt dit herstelmateriaal in de voor de beweging meest gunstige richting gerangschikt. Zo krijgen de spieren en pezen hun oude kracht en souplesse terug.” Lilian gaat hierbij ook uit van het zelfhelend vermogen van het lichaam.

Lange buitenritten op een vrolijk paard

Eclipse is een mooi en blakend voorbeeld van wat je met de juiste instelling en de juiste mensen om je paard heen ondanks een ernstige blessure soms toch nog kunt bereiken.

Het is een proces van jaren geweest, maar het botweefsel is netjes aan elkaar gegroeid en het inmiddels 20-jarige paard beweegt na al die jaren nog steeds soepel, regelmatig en met een heel tevreden en zachte uitstraling. Eclipse en Pietie hebben fijne trainingen en maken samen lange buitenritten. Met zijn start aan het verder verzamelde werk zoals pirouettes laat Eclipse zien dat hij er destijds echt nog lang niet klaar voor was om alleen nog maar als grasmaaier dienst te gaan doen.

Lilian en Angela: “Zoals Eclipse zijn er nog veel meer paarden. Dit is natuurlijk wel één van de meest ernstige blessures die je zoal voorbij ziet komen, maar een specifiek op maat gemaakte aanpak werkt natuurlijk ook voor paarden met peesblessures, rugproblemen of allerlei onregelmatigheden in het bewegingspatroon of hun mentale toestand.”

“Geef je paard niet te snel op, ga op zoek naar de juiste mensen die je kunnen helpen bij het herstel van je paard. En niet te vergeten: Geef het de tijd!”

Wil je zelf zien hoe Eclipse zijn werk in de trainingen uitvoert? Bekijk dan het onderstaande filmpje:

Bron: Bitmagazine

Afbeelding