141021305_ABFweb
141021305_ABFweb

Paniek: De paarden- of hertenluisvlieg!

Nieuws

Onlangs ging er een video viraal waarin een paard flinke last had van een paarden- of hertenluisvlieg. Deze irritante, bloedzuigende parasieten komen de laatste steeds vaker voor, vooral op de Veluwe. Voor paardenarts Mark van Manen van Paardenkliniek Wapenveld is het een raadsel hoe dat precies komt – hij is immers geen bioloog – maar hij heeft wel wat tips hoe ermee om te gaan.


Van Manen: “Als we horen dat hier in de buurt een paard onverklaarbaar op hol is geslagen, is de paarden- of hertenluisvlieg tegenwoordig een oorzaak waar we aan denken. In de afgelopen 10 jaar zien we ze steeds meer. Ze kunnen voorkomen in bosrijke gebieden en bij weilanden met een bosrand. Ook horen we van klanten dat er op bepaalde plekken in het bos veel meer zijn dan op andere plekken. Ken je die plekken, dan kan je ze vermijden, maar verder is er nog weinig bekend over de verspreiding van luisvliegen. Het is aannemelijk dat er een samenhang is met het voorkomen van wilde herten in de omgeving voor zover het de hertenluisvlieg betreft. Hertenluisvliegen komen vooral in de periode september-oktober voor, buiten die periode heb je vooral met paardenluisvliegen van doen. De beestjes gaan vooral onder de staart en in de liezen zitten, omdat de huid daar dun en toegankelijk is om te steken en bloed te zuigen. Zo ook bij de uiers van merries en de kokers van ruinen en hengsten. Het landen en bewegen van het beestje op het paardenlichaam genereert een heftige irritatie bij paarden. Ik heb ze zelf ook weleens gevoeld op mijn lichaam. Het kriebelt als een gek. Als je dat als paard voelt en niet kunt verklaren, ga je rennen.”

Schadelijk


Het is niet bekend of specifieke ziektes worden overgebracht door deze luisvliegen. Van Manen: “De prik is vergelijkbaar met een dazensteek. Het schijnt dat je als mens bij een beet na twee of drie weken een vertraagde ontstekingsreactie kunt krijgen, maar meestal blijft het bij een jeukende bult gedurende een paar dagen. Er kan ook een enkel paard zijn dat overgevoelig is, maar voor zover we het nu horen, is het de luisvlieg zelf die het paard tot waanzin drijft. Ook de larven die ze kunnen achterlaten op het paard geven, voor zover bekend, geen schadelijke effecten voor het paard, zoals horzellarven dat bijvoorbeeld wel kunnen hebben.”

[caption id=”attachment_80646” align=”alignright” width=”225”] Paardenluisvlieg[/caption]

Verschillen


Er zijn verschillen tussen de hertenluisvlieg en de paardenluisvlieg. Die laatste is een fractie groter en komt voor van mei tot en met september. De hertenluisvlieg wordt vooral gezien in september en oktober. Van Manen: “Voor het paard is er geen verschil. Zelfs als er een luisvlieg op een gesedeerd paard landt terwijl we buiten bezig zijn met een behandeling, vertonen ze nog reacties van onrust.”

Voorzorgsmaatregelen


“Preventief zijn vliegen(uitrij)dekens en vliegwerende middelen de enige opties. Vliegensprays werken meestal slechts een paar uur en zijn fijn bij een buitenrit, maar in de wei is een vliegendeken geen overbodige luxe. Ook houden deze insecten niet van vettige ondergrond. Op de plekken waar ze kunnen gaan zitten, kan je een dun laagje vaseline aanbrengen. Ondanks vliegendekens en sprays zijn deze beestjes behoorlijk hardnekkig, ze trekken zich er helaas soms helemaal niets van aan.”

Vangen


Luisvliegen zijn ontzettend lastig te vangen, weet van Manen: “Ze zijn enorm bewegelijk. Met de kleine weerhaakjes aan de poten bewegen ze als krabbetjes razendsnel in alle richtingen over het paard. Daarnaast zijn ze taai en griezelig. Als het je al lukt om ze met je handen te vangen, krijg je ze niet zomaar dood geknepen. Met ducttape wil het nog wel lukken om ze te vangen. Heb je er eentje, dan vouw je het plakband dicht.”

Gevaar


Het grootste gevaar zit in de heftige paniekreactie van het paard, ook voor de mens die het paard wil helpen: “Een paard met een luisvlieg op de achterhand kan enorm uitslaan. Pas op dat je niet geraakt wordt. In de wei kan hij rollen en rennen om de parasieten van zich af te schudden. Probeer in andere situaties je paard tot rust te brengen en hou daarbij je eigen veiligheid bovenaan.”

Bekendheid


Van Manen zou willen dat er meer bekend wordt over deze parasieten: “Van andere parasieten is veel meer bekend over het voorkomen en de schadelijkheid. Ik hoop dat bijvoorbeeld de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht in de toekomst onderzoek kan doen naar deze paarden- en hertenluisvliegen. Met meer kennis, kunnen we meer doen om contact en gevaarlijke situaties te vermijden.”

Bron: Bitmagazine.nl
Paardenluisvlieg Wapenveld