Paarden voor brandveiligheid
In Centraal Portugal wonen veel 'estrangeiros', ofwel buitenlanders, maar paardenmensen vind je zuidelijker. Afgelopen jaar ontmoette ik Linde, een Belgische dame die in 2022 hier neerstreek met haar zes paarden. Via een Facebook-oproep over vliegenspray vonden we elkaar. Het klikte en we speelden met de gedachte om onze paarden samen te zetten. Maar Timo stond lekker dichtbij, bij mijn buren ‘Portugal by Horse' en had het daar prima naar zijn zin.
Tekst en foto's: Carolien Staal
Een maand geleden hielp ik Linde met de verhuizing van haar paarden. Haar vijf hectare grond is hier bij lange na niet genoeg om zes paarden het jaar rond te voeren. Dit betekent dat er altijd hooi bijgevoerd moet worden en kwalitatief goed hooi is in Portugal niet zo gemakkelijk te vinden. Daarnaast is brand hier een dagelijkse realiteit in de zomermaanden. De allesverwoestende brand van 2017, waarbij tientallen mensen om het leven kwamen, heeft een collectief trauma veroorzaakt bij de lokale bevolking. Afgelopen zomer was het weer raak. Voor de tweede keer in vijf jaar verbrandde de hele vallei. Linde verloor haar caravan met daarin alles wat ze bezat. Gelukkig overleefden alle dieren de brand. Aan de overkant trof de gigantisch grote Quinta da Lua Nova, van Mario en Milko, hetzelfde lot. Ken je dit stel nog? Ze waren twee keer te zien in het televisieprogramma ‘Ik vertrek'. Al hun nieuw aangeplante fruit- en olijvenboomgaarden gingen opnieuw verloren. De enige maatregel tegen deze branden is het kort houden van begroeiing. Op een Quinta van vijftig hectare is maaien een monsterklus. Het zijn geen weides zoals bij ons, maar rotsige hellingen met metershoge keien waartussen bramen, brem en mimosa opkomen. Linde, Mario en Milko kwamen met een gezamenlijk plan: brandpreventie door begrazing. Gras voor de paarden, minder werk en een veiligere omgeving voor de landeigenaar. Toen dorpsgenoten hier lucht van kregen, kwam er aanbod van alle kanten. Klein detail, niemand heeft hier een omheining, die mag Linde zelf plaatsen. En dat is behalve arbeidsintensief enorm kostbaar.
Walhalla
Het was een wandelingetje van twintig minuten naar de nieuwe Quinta, met de paarden van Linde aan de hand. Daar aangekomen viel mijn mond open. Grote terrassen, een boomgaard - met dode boompjes - en een riviertje door het midden. Walhalla voor paarden. De beslissing was snel gemaakt. Timo meer vriendjes en meer gras. Wij gezelligheid en in plaats van maandelijkse pensionkosten een gedeelde, eenmalige investering voor omheiningen. Om de hele vallei af te spannen gaan we een crowdfunding opzetten, waarover de volgende keer meer. Afscheid nemen van Portugal by Horse viel me zwaar, maar gelukkig houden we contact. Met Google Maps, Locus en een printer lukte het om een route uit te stippelen en ouderwets in te tekenen op papier. De totale afstand was zo'n 15-20 km en ongetraind wilde ik niet verder rijden dan noodzakelijk, zeker gezien het bergachtige terrein. De bekende adrenalinerush kwam opzetten toen ik in de schuur op zoek ging naar mijn kleine zadeltasjes voor de lunch, een A4-kaarthouder, een opvouwbare emmer en een high visibility-vest. Wat heb ik dat gemist!
Opgewonden
We vertrokken op een frisse lenteochtend met windkracht 4-5 en een strakblauwe hemel. Super weer voor een lange rit, want Timo raakt snel oververhit in zijn berenvacht. Hij pikte mijn spanning direct op en ging opgewonden mee op pad. Eerst een stuk door het dorp, langs de benzinepomp, het restaurant, de kapel en de garage. Vervolgens over onverharde wegen naar de volgende vallei. Een vriend fietste een paar uur mee. Hij vond het heerlijk om even van kantoor weg te zijn, ik kon de spanning van me af kletsen en Timo had psychische houvast aan het stalen ros. Halverwege passeerden we een slaperig dorpje waar we naast de fontein op het pleintje voor het café pauzeerden met een espresso en een gekookt ei. En verder ging de tocht, door verlaten valleien en langs steile hellingen. De overgang van de beboste hellingen waar boeren bezig waren met het snoeien van olijfbomen en poten van aardappels naar de vallei waar slechts zwartgeblakerde stammetjes in een rotsachtig maanlandschap stonden was schokkend. Al het leven leek plots verdwenen. Geen keutels van dieren, geen bloesem, bijen of vogels. Pas bij de rivier werd de ontluikende lente weer zichtbaar en voelbaar. De natuur is ongelooflijk veerkrachtig. Op vlakke terrassen groeit nu gras. En de paarden mogen daar, gewoon door zichzelf te zijn, een bijdrage leveren aan de brandveiligheid. Dat voelt goed.
