Nooit meer blind ontwormen, kan dat wel? (Deel 2)
In het eerste deel van dit artikel kon je al lezen waarom het van belang is om je paard niet blind te ontwormen. Dit had te maken met resistentie en de paardengezondheid zelf, maar ook met belasting van het milieu. Hoe dat op een veilige manier kan gebeuren wordt hieronder verder besproken, de rode draad is het management rondom de paarden. We zagen dat bloedworminfecties makkelijkst worden opgespoord via mestonderzoeken en lintwormen via speekseltesten. Hoe zit het met de andere wormsoorten die paarden kunnen belasten?
Tekst: Julie D'Hooghe | Foto's: E.C van der Schelde, IStock
Bij horzellarven (gastrophilus intestinalis) is preventief te werk gaan de sleutel. Zie je horzeleitjes op je paard of op de paarden die in nauw contact komen met jouw paard? Dan is het zaak om deze z.s.m. te verwijderen. Dit kan door middel van een horzelkammetje. Een andere methode is om de plaatsen te wassen met lauwwarm water (eventueel met azijn). Hierdoor worden de eitjes getriggerd om open te gaan (net als wanneer een paard aan het eitje likt). In plaats van dat de larven in de mond van je paard terechtkomen, worden ze afgevoerd met het water. Geen opname van larven is ook geen infectie.
Opsporen besmetting horzellarven
Het opsporen van een werkelijke besmetting is moeilijker. Tijdens een gastroscopie kunnen ze gevonden worden, maar dit is uiteraard een te ingrijpend onderzoek om zo’n infectie op te sporen. Bij een jaarlijkse tandencontrole kunnen letsels gevonden worden in de mond (hierbij is het belangrijk om met een spiegeltje en licht in de mond te kijken). Indien dit opgemerkt wordt, raad ik aan om een tijd nadien het paard te gaan ontwormen. Uiteraard wordt niet elk paard net in die bepaalde periode nagekeken.
Behandeling bij horzellarven
In mijn praktijk worden paarden enkel behandeld tegen horzellarven indien de voorgeschiedenis die de eigenaar me vertelt hier indicatie toe geeft. Zo niet, dan krijgen ze geen ontworming. Na zes tot acht maanden lossen de larven de maagwand en gaan ze mee met de mest. Rond de lente kun je ze dan eventueel hierin terugvinden. Zo kun je controleren of je al dan niet onterecht een ontworming hebt overgeslagen.
De aarsworm (oxyuris equi)
Hoewel deze worm voor een minder ernstig ziektebeeld zorgt, kan ze voor flink wat frustraties zorgen. De kleverige stof van rondom de eieren zorgt voor anale jeuk. Hierdoor gaat je paard schuren en blijven de eitjes achter op de wanden voor een volgende besmetting. Je kunt dit makkelijk herkennen door het afbreken van de staartharen. Ter preventie is een goede stalhygiëne dus belangrijk.
De plakbandmethode
Je kunt de wormen terugvinden in de mest zelf (zo’n 10 à 15 centimeter lang met een dunne staart), of je kunt de eitjes aantonen via de plakbandmethode. Hierbij komt de dierenarts idealiter zelf langs om een doorzichtig plakband om de anus te doen en daarna hetzelfde plakband onder de microscoop te gaan bekijken. Als er ook maar één eitje gevonden wordt, moet het paard sowieso ontwormd worden.
Spoelworm en veulenworm
De spoelworm (parascaris equorum) en de veulenworm (strongyloides westeri) neem ik even samen gezien ze enkel bij jonge paarden problemen geven. Ook hier gelden enkele preventieve maatregelen rondom het management:
- mest de stallen zo vaak mogelijk uit (veulenworm)
- neem niet jaar na jaar dezelfde weide voor de veulens (spoelworm)
- Verwijder de mest ook van de weides (spoelworm).
Geen moxidectine bij veulens
Beide wormbesmettingen zijn aan te tonen via mestonderzoeken. Tenzij ik exact weet hoe de situatie bij de merrie en in de afgelopen maanden is geweest, durf ik hier soms toch eens blind te gaan ontwormen. Dit omdat er bij veulens vaak heel onduidelijke verhalen zijn. Let erop dat veulens onder de 12 maanden geen moxidectine-producten mogen krijgen.
Overige wormen
Uiteraard zijn er nog andere wormen die paarden kunnen infesteren, maar als ik hier heel kort over moet zijn dan zeg ik gewoon om ter preventie geen andere diersoorten (herkauwer, ezel, ..) bij je paard te plaatsen.
Conclusie
Vraag raad aan je dierenarts voor een (preventief) schema op maat en doseringsadvies. Enkel zo kunnen we samen resistentie voorkomen en, als het dan toch eens nodig is, onze paarden effectief helpen met de juiste producten. P
