Sport of kunst?
Wie kent ze niet, die vervelende ooms/tantes/gymleraren/collega's die, zodra ze lucht krijgen van jouw hobby, de aloude leuze "paardrijden is geen sport" op je afvuren? En dit bij iedere gelegenheid dat jij het durft om ook maar iets over jouw passie los te laten (of niet), herhalen?
Ik heb er helaas ook maar al te vaak mee te maken gehad. Vroeger was mijn verweer dan altijd – ik hoor het mezelf nog tegen mijn gymjuf zeggen – "Ja, maar ik loop er ook heel vaak naast, en ik mest de stal uit, en ik moet vijf kilometer fietsen naar stal, en ..." En inderdaad, er komt meestal een hoop lichaamsbeweging bij kijken voordat je goed en wel op een paard zit. Maar helaas, dat maakt paardrijden nog geen sport.
Eigenlijk hebben al die vervelende critici van onze hobby ook gewoon gelijk. Paardrijden is – enkele intensieve disciplines daargelaten – geen sport. Niet zoals bijvoorbeeld atletiek dat is. Althans, góéd paardrijden is geen sport; zou die vervelende oom of collega een halfuurtje op een paard rondstuiteren, dan zou hij er knalrood, badend in het zweet en met een maximale hartslag afstappen – als hij niet al voortijdig is gelanceerd natuurlijk. Je kunt je echter afvragen of je de fysieke en mentale gezondheid van een paard moet willen opofferen om iemand op deze manier van lichaamsbeweging te voorzien.
Dus nee, paardrijden is geen (intensieve) sport. Goed paardrijden, écht goed paardrijden, is vooral een kunst. Een kunst die ik ook nog lang niet meester ben. Bianca Hildebrand - van Alderwegen heeft het over 'de kunst van het nietsdoen'. Niet als in 'achterover zitten en je laten vervoeren', maar als in het bewust doseren van de hulpen, en tussen de hulpen door even teruggaan naar 'standje 0'. Alleen het vinden van standje 0 is al een kunst.
En wat te denken van rechtrichten? Een basisvoorwaarde voor goed paardrijden, en veel meer dan "loopt hij makkelijker linksom of rechtsom?". Om écht goed te kunnen paardrijden, in overeenstemming met de biomechanica van het paard, moet je precies weten hoe het lijf van je paard in elkaar steekt en hoe hij loopt. Is zijn paslengte voor gelijk aan zijn paslengte achter? Hoe verdeelt hij zijn gewicht over voor- en achterhand? Hoe is de aanspanning van de onder- en bovenlijn? Op basis van deze informatie ga je jouw paard corrigeren. Een samenspel van twee lichamen, heel nauwkeurig en bewust, om je paard sterker en soepeler te maken en blessurevrij te houden. Over kunst gesproken! Astrid van der Ploeg en andere 'meesters van de kunst van het rechtrichten' vertellen erover in het dossier.
Alsof het allemaal nog niet 'kunstig' genoeg is, komt er natuurlijk ook nog een andere, heel belangrijke, factor kijken bij de kunst van het paardrijden. Om met de woorden van Astrid van der Ploeg te spreken: naast de 'fysieke training' heb je ook te maken met de 'mentale training' van je paard. Een compleet ander wezen dan jezelf geestelijk proberen te doorgronden en tot rust, vertrouwen en samenwerking komen. Als dát geen kunst is, dan is atletiek geen sport! Zo. Daar heeft die vervelende oom/tante/gymleraar/collega vast niet van terug.
