Vraag of opdracht?
De Tsjechische paardentrainer Honza Bláha stelt paarden geen vragen, maar geeft ze opdrachten. "Het verschil? Op een vraag kun je 'nee' antwoorden, een opdracht voer je uit." Dat doe ik toch anders, dacht ik toen ik dit stuk van het interview met Bláha las. Paarden vragen stellen in plaats van opdrachten uitdelen, dat is toch juist wat voor dat wederzijdse respect zorgt, voor die connectie de we allemaal nastreven?
En toen ging ik eens nadenken. Klopt dit eigenlijk wel? Geef ik echt geen opdrachten?Als ik Scout vraag om een keertwending te maken, en hij reageert niet, is mijn eerste interpretatie dat de vraag niet duidelijk genoeg was. Dat hij het wel begrijpt, maar er even geen zin in heeft, is eigenlijk geen optie. Dus stel ik de vraag op een duidelijkere manier. En als hij het dan nog niet 'begrijpt', geef ik toch echt een opdracht.
Zelfs al is het streven om toe te kunnen met zachtjes vragen, of zelfs met alleen gedachtes, dan nog kun je je afvragen: in hoeverre zijn het écht vragen die je aan je paard stelt? Als je wilt dat hij reageert op de kleinste 'vraag', ben je dan eigenlijk niet gewoon bezig met je opdrachten zo duidelijk mogelijk maken? En is dat erg? Uiteindelijk willen we toch (bijna) allemaal dat paarden doen wat wij voor ze verzinnen, dus dan kan het maar beter zo duidelijk mogelijk zijn. Beter een duidelijke opdracht dan een vage vraag.
Die opdrachten zijn dus helemaal zo gek nog niet. Maar betekent dit dat we nooit meer iets hoeven te vragen aan onze paarden? Absoluut niet. Als ik Scout die opdracht geef om een keertwending te maken, of bij welke andere opdracht dan ook, stel ik hem tegelijkertijd – op de achtergrond – twee vragen: 'Levert deze opdracht je geen fysiek ongemak of pijn op?' en 'Snap je de opdracht?' Is het antwoord op één van deze twee vragen 'nee', dan mag het antwoord op de 'opdracht' ook best nee zijn. En dan is er nog één laatste vraag, een soort 'lange termijn-vraag': 'Word je eigenlijk wel blij van het soort opdrachten dat ik je voorschotel?' Is het antwoord op die vraag negatief, dan zal ik mijn opdrachten moeten aanpassen.
'Levert deze opdracht je geen fysiek ongemak of pijn op?', 'Snap je de opdracht?' en 'Word je blij van het soort opdrachten dat ik je geef?'; naar mijn mening zouden dat drie vragen moeten zijn die iedereen zijn of haar paard stelt bij het geven van opdrachten. En het mooie is: als paarden konden praten, zouden ze ons misschien wel precies hetzelfde vragen. Dezelfde vragen, maar dan net een beetje anders: 'Kun je met mij werken zonder fysiek ongemak of pijn?', 'Snap je wat ik je probeer te vertellen?' en 'Word je blij van het werken met mij?'
Het lezen van deze Bit & Cap helpt je om die vragen met 'ja' te kunnen beantwoorden. En dat is maar goed ook. Want je kunt je afvragen: die vragen die paarden ons zouden stellen, zijn dat wel echt vragen, of zijn het opdrachten?