151123162_ABFweb
151123162_ABFweb

De Clydesdale; werkpaard met connecties bij de elite

Fun Rassen Opvallend

De Clydesdale behoort tot één van de grootste paarden en heeft een geweldige trekkracht. Desondanks het gegeven dat het een zwaar trekpaard is, heeft hij de houding en elegantie van een veel lichter paard. Je leest in dit artikel meer over de historie en kwaliteiten van dit koudbloedras.


Historisch ras

De Clydesdale is een historisch ras uit Schotland, die mogelijk zelfs van het prehistorische bospaard afstamt. Schotland kent een lange traditie van geharde werkpaarden, die teruggaat tot de pre-Romeinse tijd en de Picten; een Keltisch volk dat tot ongeveer de 10e-eeuw in Noord- en Oost-Schotland leefden. De Picten waren in de eerste plaats boeren, die graan verbouwden en vee hielden. De hoeveelheid en kwaliteit van hun vee en paarden waren een teken van rijkdom en waarschijnlijk trachtten ze door selectief fokken de grootte van beide diersoorten te verbeteren.


Later brachten de Romeinen een aanzienlijk aantal paarden vanuit Noord-Europa naar Engeland. Deze paarden, waaronder het Friese paard, werden gekruist met lokale inheemse paarden. Ze ontwikkelden eigenschappen die voortvloeiden uit hun omgeving, terwijl bewust fokken andere eigenschappen opleverde. De paarden moesten hard zijn om het gure weer te kunnen weerstaan en tredzeker om over moeilijk terrein te kunnen gaan. Ze werden gebruikt voor de landbouw en het vervoer, zowel als rij- en lastpaard. Uit deze basis is de Clydesdale ontstaan.


Moderne geschiedenis

De moderne geschiedenis van de Clydesdale gaat terug tot de 18e-eeuw, waarbij Lanarkshire het precieze gebied is waar dit paardenras ontstaan is. De naamgeving komt van de rivier de Clyde, die door het gebied van herkomst stroomt. Lokale boeren wilden hier de kwaliteit, grootte en kracht van hun inheemse paarden verbeteren en waren op zoek naar een paard dat steenkool kon vervoeren vanuit de zich ontwikkelende mijnstreken. De wegen waren in die tijd sterk verbeterd, waardoor de steenkool efficiënter met trekpaarden in plaats van pakpaarden zou kunnen worden vervoerd.


De eerste stap richting de ontwikkeling van het paardenras was de introductie van het grote Vlaamse paard of Belgisch trekpaard in het plaatselijke paardenmateriaal tussen 1715 en 1720. Toen importeerde de graaf van Hamilton een aantal Vlaamse hengsten. Het importeren van Vlaamse paarden was niet nieuw in Schotland, want door hun grootte en kracht werden ze al een aantal jaar geïmporteerd voor werk op het land of om als oorlogspaard te dienen. Wat wel nieuw was, was dat dit een eerste stap bleek te zijn voor een weloverwogen fokprogramma met Vlaamse hengsten en plaatselijke merries. De graaf, die veel land bezat, stelde zijn hengsten beschikbaar aan zijn pachters.

Doorontwikkeling van het ras

Een zekere John Paterson uit Lochlyoch bracht een Vlaamse hengst mee uit Engeland, die een belangrijke invloed op de vroege Clydesdale had. Deze hengst was zwart met een wit gezicht en witte aftekeningen op de benen. Hij zorgde voor een flink aantal nakomelingen, die snel populair werden toen men hoorde over deze grote, sterke en mooie paarden.


Een andere zwarte hengst met witte aftekeningen, genaamd Blaze, speelde eveneens een belangrijke rol in de vroege ontwikkeling. Deze inheemse hengst kwam in 1782 naar Lanarkshire en won daar een gouden medaille op de keuring in Edinburgh. Hoewel zijn afkomst onduidelijk is, moet Blaze iets van een koetspaard in zich hebben gehad. Dit gaf en kan de soepele beweging van de Clydesdale verklaren.


Een beslissend jaar voor de opkomende Clydesdale was 1808. In dat jaar kocht een voorname fokker, de heer Somerville, een merrie die later bekend zou worden als de Lampit’s Mare. Veel Clydesdalebloedlijnen zijn terug te voeren op deze merrie en haar nakomelingen. Zij bracht onder andere Farmer’s Fancy en Glancer (ook bekend als Thompson’s Black Horse) voort. Waarbij Glancer de stamvader van de Clydesdale zou worden.


Exterieur van de Clydesdale

De Clydesdale heeft een edel hoofd met een recht profiel en grote en ver uit elkaar staande ogen. De hals is goed gevormd, er is sprake van een duidelijke schoft en een korte sterke rug met een erg gespierde achterhand. De lange benen hebben lang zijdeachtig behang. De hoeven zijn hard, sterk en groot van formaat.


Qua gewicht komt de Clydesdale uit tussen de 800 tot 1100 kilogram. De stokmaat ligt daarbij tussen de 162 en 183 centimeter. Voorkomende kleuren van de vacht zijn: bruin, zwart, schimmel, roan of vos. Op grond van de sabino-vererving zijn er vaak ruime witte aftekeningen aan hoofd en benen zichtbaar.

Karakter

De Clydesdale heeft een rustig temperament. Paarden van dit ras zijn vriendelijk, betrouwbaar, werkwillig, intelligent, moedig en bovenal leergierig. Dankzij het formaat en het vriendelijke karakter wordt de Clydesdale ook wel “Vriendelijk Reus” genoemd.

Populariteit

In de 19e-eeuw nam de populariteit van de Clydesdale enorm toe, want de paarden toonden hun grote waarde in de landbouw en in de industrie. Hun fenomenale kracht was ongeëvenaard, maar ze waren ook enorm behendig, bewogen goed, waren mooi om te zien en hadden een geweldig temperament. Ze werden voornamelijk ingezet in de Schotse landbouw om steenkool te vervoeren en vervingen uiteindelijk de Shire in dit noordelijke gebied. De faam van de Clydesdales verbreidde zich tot ver voorbij zijn Schotse vaderland. Tussen 1880 en 1945 werden er maar liefst 20.000 paarden geëxporteerd. Er zijn veel Clydesdales naar Australië en Nieuw-Zeeland gegaan, maar ook naar: Rusland, Oostenrijk en Noord- en Zuid-Amerika. Tot op heden floreert in Noord-Amerika dit paardenras nog steeds.


Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden Clydesdales intensief als oorlogspaard gebruikt. Ze behoorden bij de meer dan acht miljoen paarden, ezels en muilezels die dienden in de Eerste Wereldoorlog. Hierin werden ze gebruikt om munitie, voorraden en artillerie te trekken om de Canadese aanval te ondersteunen.

Kwetsbaar

Na de oorlog begon het aantal Clydesdales dramatisch te dalen. In Engeland stonden in 1946 nog 200 Clydesdalehengsten geregistreerd, maar in 1949 waren dit er nog slechts 80. Zoals bij alle zware paardenrassen hield de daling verband met de voortschrijdende mechanisatie. Al het werk in de landbouw en industrie werd nu door gemotoriseerde voertuigen of machines verricht.


Tegenwoordig wordt er weer eendrachtig getracht om meer paarden te fokken. Het Britse Rare Breed Survival Trust heeft hun status daarom van zeldzaam veranderd naar kwetsbaar.

Stamboeken

In Glasgow werd in 1877 de Clydesdale Horse Society opgericht. Deze oprichting zorgde ervoor dat de Clydesdale het eerste trekpaard werd met een eigen stamboek. Het Amerikaanse stamboek dateert uit 1879 en is het grootste Clydesdale-stamboek ter wereld.

Royals & elite

De Clydesdale heeft op meerdere momenten gediend tijdens parades bij ceremonies, bij elitaire aangelegenheden en om leden van het koninklijk huis te vervoeren. Wanneer royalty’s een lift nodig hebben, zijn Clydesdales een natuurlijke keuze geworden. Zo trokken paarden van de Express Clydesdales in 2011 een antieke Expresse- postkoets met daarin prins William en Kate Middleton toen ze een privéreceptie in Canada wilden bezoeken.


In Engeland heeft Koningin Victoria een eigen bekroonde Clydesdale hengst in bezit gehad en de huidige Koningin Elizabeth II is ook een groot fan van het paardenras. In de late jaren 1990 zag ze een kleurrijke blauwe roan Clydesdale een melkkar trekken, waarbij ze zo onder de indruk was van het paard dat ze opdracht gaf om deze in dienst te nemen van haar eigen Queen’s Household Cavalry.

Amerika

Ook in Amerika is de Clydesdale veelgebruikt, hier vooral bij presidentiele aangelegenheden. Ze waren prominent aanwezig bij twee inauguraties, want ze deze mee aan de parade voor inauguratie van Harry Truman in 1949 en op die van Bill Clinton in 1993. Ook met Kerstmis in het Witte Huis zijn Clysdesdales jaarlijks altijd aanwezig. In recentere jaren leverde twee prachtig versierde Clydesdales bijvoorbeeld een enorme kerstboom aan de familie Obama en de familie van Trump.

Digger

De beroemdste Clydesdale van het Verenigd Koninkrijk werd de gigantische Digger. Hij was toen hij leefde het hoogste paard van het Verenigd Koninkrijk en veroverde de harten van iedereen vanwege zijn moeilijke start. Digger werd namelijk, toen hij nog maar een paar weken oud was, al wees. Daarnaast bracht zijn snelle groei gezondheidsproblemen met zich mee. Paardenreddingsorganisatie World Horse Welfare moest ingrijpen om hem te rehabiliteren. Digger knapte op en werd ambassadeur van deze organisatie.


Geselecteerd

In 2010 belde de royals met het bericht dat Digger geselecteerd was voor het eliteregiment van de Queen’s Household Cavalry. Dit zou een training van 18 maanden betekenen om hem gereed te maken om de zilveren drums te dragen op Queen Elisabeth’s Diamond Jubilee vieringen in 2012.

Plattelandsleven

Uiteindelijk zagen de verzorgers van Digger in dat hij meer geschikt was voor een rustig plattelandsleven dan dat hij gelukkig werd van de pracht en praal van het dienen van de royalty’s in de grote stad. In 2017 is Digger helaas overleden, maar de nalatenschap van deze beroemde koningsgrote Clyde leeft voort.

Bier en de Clydesdale

De Clydesdale is ook onlosmakelijk verbonden met het biermerk Budweiser. Dit is al sinds 1933, want toen kwam het eerste team Budweiser Clydesdales in actie als cadeau om het einde van de Drooglegging te vieren. Het cadeau was een idee van August A. Busch en Jr. en Adolphus Busch aan hun vader.

Handelsmerk

De brouwerij Anhauser-Busch is nu onderdeel van Anhauser-Busch InBev (kortweg ABinBev) en het is momenteel de grootste brouwerijgroep ter wereld. Ze gebruiken de Clydesdales nog steeds in bierreclamespots op tv en als trekpaard voor bierwagens tijdens plechtigheden en shows. De Clydesdales zijn een soort handelsmerk geworden en zijn sinds 1950 de officiële mascotte van het biermerk. De Budweiser Clydesdales worden gefokt op de Warm Springs Ranch in Missouri.

Modern gebruik

In de parken en bossen van Schotland worden Clydesdales nog steeds ingezet bij het onderhoud. Voor trekshows, demonstraties slepen en trekwedstrijden worden de paarden op de oude, traditionele manier opgetuigd met gekleurde linten en andere versieringen.

Cavalerie 

De British Household Cavalry gebruikt de Clydesdale tegenwoordig nog steeds onder het zadel als een drumpaard. Ook in andere shows treden Clydesdales op, omdat ze ‘hoofden doen omdraaien’ door hun forse formaat en opvallende uiterlijk. In de lichte dressuur en ook voor het mennen of trekken van een kar zijn ze geschikt.

Recreatiepaard

De Clydesdale is bovendien zeer geschikt voor recreatieve ruiters en amazones van elk niveau. Het is zeker een prima paard om buitenritten mee te maken. Dankzij het kalme en rustige karakter is dit paardenras ook geschikt en veelgebruikt voor gehandicapte ruiters.

Bron: Bit & Cap

151123143_ABFweb
150323293_ABFweb
150323292_ABFweb
140818127_ABFweb
140818071_ABFweb
140603168_ABFweb
040826474_ABFweb
150404014_ABFweb
150404017_ABFweb
151123140_ABFweb
151123142_ABFweb
160927203_ABFweb
151123160_ABFweb
151123145_ABFweb
150323294_ABFweb