eczeem, paardenkamp
eczeem, paardenkamp

Jeuk, wat doe je eraan | meer over zomereczeem

Welzijn Opvallend Oudere paarden Verzorging Veterinair

Heeft jouw paard veel jeuk, vooral aan zijn staart en manen? Dan kan er sprake zijn van staart- en maneneczeem. Dit wordt ook wel zomereczeem genoemd. Beide namen kloppen niet helemaal, want het kan zich ook in andere jaargetijden voordoen en sommige paarden krijgen jeuk aan hun romp, hoofd of buik.

De aandoening wordt veroorzaakt door een klein mugje, die in de volksmond ‘knut’ wordt genoemd, maar officieel culicoïde heet. Bij paarden die gevoelig zijn voor zomereczeem, slaat het afweersysteem op hol na een steek van deze mug, die bij voorkeur neerstrijkt op manen en staartwortels.

Allergische reactie

De overgevoeligheidsreactie leidt tot zo’n hevige jeuk, dat het paard zich helemaal kaal schuurt, vaak tot bloedens toe. Deze allergie openbaart zich pas als een paard drie of vier jaar oud is. Het verergert meestal als het paard ouder wordt. In de winter, als er geen muggen zijn, verdwijnen de symptomen.

Het is niet duidelijk waardoor sommige paarden dit hebben en andere niet. Het lijkt zich vooral voor te doen bij sobere ponyrassen en koudbloeden. Maar er zijn ook KWPN-ers en Friezen die het hebben. Er wordt wel beweerd dat het met suikerrijke voeding te maken heeft, maar dat is nog nooit wetenschappelijk bewezen. Onderzoekers denken dat erfelijke aanleg meespeelt.

Geen geneesmiddel

Hevige jeuk hebben is vreselijk. Er zijn gevallen bekend waarbij paarden helemaal wild werden en op stal moesten worden gehouden. Er wordt over de hele wereld hard gewerkt aan een geneesmiddel tegen deze allergie, maar dat is nog steeds niet gevonden. De beste remedie tot nu toe is voorkomen dat je paard wordt gebeten. Dat kun je doen door hem met een speciale vliegendeken te beschermen en ervoor te zorgen dat hij in de ochtend- en avondschemering binnen staat, want dan zijn de knutten het meest actief.

Probeer verschillende anti-vliegenmiddelen uit, om te kijken wat voor jouw paard het beste werkt. Zorg wel dat dit middelen zijn die zijn goedgekeurd voor gebruik bij paarden, om andere problemen te voorkomen. Als je twijfelt, overleg dan eerst met je dierenarts.

Voedingssuplementen tegen zomereczeem

Er bestaan voedingssupplementen tegen zomereczeem, waarmee in sommige gevallen succes wordt geboekt. Een kwestie van uitproberen. Onderzoek heeft uitgewezen dat knoflook bijvoeren of smeren de knutten niet afschrikt. Er zijn tal van smeersels voor de huid. Die werken vooral verzachtend en genezend voor de schuurplekken, ze beschermen niet tegen de knutten.

Wat soms wel helpt is je paard verhuizen naar een plek waar minder knutten voorkomen, bijvoorbeeld nabij de zee. Dat komt deels door de zilte lucht, waar ze niet van lijken te houden, maar vooral omdat het daar vaak meer waait. Dan heeft de kleine mug moeite om op een paard te landen. Het is overigens niet zo dat knutten helemaal niet voorkomen aan zee, dus extreem gevoelige paarden kunnen ook daar last krijgen.

Knutten leggen hun eitjes bij voorkeur in rottend plantenmateriaal of op mesthopen. Zorg dus voor een opgeruimd erf met een mesthoop ver uit de buurt van de paarden.

Varieer met de middelen

Bij De Paardenkamp worden paarden die schuren behandeld met vliegwerende middelen. Op de aangetaste huid gaat een verzachtend smeersel. Er wordt gevarieerd met diverse merken, omdat de werkzaamheid per paard verschilt. Het ene paard reageert beter op het ene product, terwijl een ander middel meer effect heeft op een ander paard. Dat is een kwestie van uitproberen.

Niet in alle gevallen is zomereczeem de oorzaak voor jeuk. Paarden kunnen ook last van iets anders hebben. Luizen of mijten bijvoorbeeld. Of een schimmelinfectie. Sommige parasieten zorgen ervoor dat een paard zijn staart gaat schuren. Zorg daarom altijd dat je eerst goed uitzoekt wat de oorzaak van de jeuk is, zodat je het gericht kunt aanpakken.

Tekst: Tessa van Daalen
Foto: Hans Brongers