200615003_ABFweb
200615003_ABFweb

De gevolgen van een scheef zadel

Welzijn Hanarchement Members Only Verzorging

Heeft jouw paard een duidelijke voorkeur om links- of rechtsom te lopen? En krijg je het rijtechnisch niet voor elkaar om dit op te lossen? Of ontwikkelt hij meer bespiering aan de rechterzijde van zijn rug dan aan de linkerzijde, of juist andersom? Misschien komt dit dan wel door een scheef zadel. Ilona ter Horst, gediplomeerd zadelpasser, geeft je uitleg over hoe je een scheef zadel herkent en wat voor problemen dit kan opleveren. 

“Ik kom niet heel vaak scheve zadels tegen, maar toch te vaak”, begint Ilona ter Horst haar verhaal. “Mensen hebben het vaak niet in de gaten dat hun zadel scheef is. Meestal maken ze een afspraak voor een gewone controle en wanneer ik hen vertel dat hun zadel scheef is, schrikken de meeste mensen toch wel.” 

Hoe herken je een scheef zadel?

Je kunt zelf ook controleren of je zadel scheef is. Leg het zadel voor je neer en kijk naar de knopjes voorop de boom. Vaak zijn dit knopjes met het logo van het zadelmerk erop. Deze moeten op gelijk hoogte zitten. Op de foto zie je dat het rechter knopje hoger zit, dit zadel is dus scheef. Ook is te zien dat het midden van het kussen, niet in het midden van het zadel zit. Ilona: “Wanneer je ziet dat je zadel scheef is, schakel dan gelijk een zadelmaker in. Deze kan beoordelen of je zadel nog gemaakt kan worden of dat er een ander zadel aangemeten moet worden.”

Hoe ontstaat een scheef zadel?

Een scheef zadel kan simpelweg ontstaan door het gebruik. Zodra we aansingelen en met het zadel gaan rijden komt er druk op het zadel te staan. “Die druk is nooit 100% symmetrisch aangezien we met paarden en mensen te maken hebben. Zowel paard als ruiter zijn beide niet volledig symmetrisch. Deze invloeden zorgen ervoor dat een zadel scheef kan worden”, legt Ilona uit. “Het opstappen vanaf de grond geeft ook een grote eenzijdige druk op het zadel. Wanneer jij je daarbij ook nog ‘optrekt’ aan de lepel van het zadel, is er een grote kans dat je uiteindelijke het zadel verdraait en daardoor de boom scheef trekt. Ik zie het ook veel bij zadels die gebruikt worden om paarden zadelmak te maken. Hiervoor wordt er veel aan één kant van het paard gehangen en dat zorgt voor een grote drukbelasting aan één zijde van het zadel.” Wanneer de kussens van het zadel uit twee verschillende stukken leer worden gemaakt, kan het zijn dat er één kussen in de lengte oprekt en het andere kussen in de breedte. Hier kan een zadelmaker niets meer aan doen. “Helaas komen er ook wel eens zadels scheef uit de fabriek. Zeker bij de ‘goedkopere’ zadels gaat het om het produceren van veel zadels en laat de kwaliteit nog wel eens te wensen over.”

Problemen dankzij een scheef zadel

“De mate waarin een paard last heeft van een scheef zadel verschilt erg per paard”, legt Ilona uit. “Het ene paard is hier gevoeliger voor dan het andere en zal er dan ook duidelijk op reageren. Een ander paard laat misschien juist weinig merken en loopt gewoon door.” Ook per ruiter kan het verschil maken of iemand opmerkt dat een zadel scheef is. Wanneer je als ruiter van je zelf een rechte zit hebt, zul je eerder merken dat je zadel je iets naar rechts of naar links laat zitten. 

“Vaak zie je bij paarden die last hebben van een scheef zadel niet één probleem, maar een opeenstapeling van meerdere problemen. Zo ontwikkelt een paard vaak meer bespiering aan één kant van zijn rug, krijgt hij een sterkere voorkeur om links- of rechtsom te werken en wanneer hij erg veel last heeft van het zadel kan het zijn dat een paard bij bepaalde oefeningen begint te staken”, vertelt Ilona. 

Repareren

Of een scheef zadel nog te repareren valt, hangt af van waar het zadel scheef is. “Wanneer de boom van het zadel scheef is, is dit vaak niet meer te repareren”, vertelt Ilona. “Of het moet een erg jong zadel zijn wat nog garantie heeft op de boom. In dat geval zou je de gehele boom kunnen vervangen. Maar meestal zijn zadels waar nog garantie op zit niet scheef, het gaat vaak om de oudere zadels. Deze zadels zijn het vaak niet meer waard om de boom geheel te vervangen. Een nieuwe boom kost namelijk al snel € 500 of meer.” Wanneer de kussens van je zadel scheef zijn, hangt het er van af hoe scheef deze zijn of ze nog gerepareerd kunnen worden. In alle gevallen is het belangrijk om regelmatig je zadel te laten checken. Hoe eerder je iets constateert, des te eerder kun je het probleem aanpakken. Een lichte scheefheid in de kussens is in het beginstadium vaak op te lossen. Rij je er langer mee door, trekt het leer van de kussen scheef en word het een onherstelbaar probleem.

Tweedehands zadels

“Veel mensen gaan zelf op zoek naar een tweedehands zadel voor hun paard, maar hebben vaak niet voldoende kennis om een zadel te beoordelen op eventuele fouten. Denk daarbij aan gebroken of scheve bomen, losse popnagels of scheve of slecht gevulde kussens. Sommige beschadigingen kun je immers niet vanaf de buitenkant zien. Vaak gaan mensen er vanuit dat het zadel past en gaan er mee rijden. Na een poosje loopt hun paard er niet lekker mee en schakelen ze toch een zadelmaker in. Het kan zijn dat er een kleine aanpassing nodig is. Bijvoorbeeld het verleggen van een singelstoot of het aanpassen van de vulling, maar in veel gevallen blijkt het zadel niet te passen of mankeert er daadwerkelijk iets aan waardoor er enorme reparatie kosten bijkomen of er alsnog een ander zadel moet worden aangeschaft”, vertelt Ilona. Door gelijk een zadelmaker in te schakelen bespaar je dus in veel gevallen extra kosten. Heb je niet het budget om een nieuw zadel aan te schaffen? Er zijn veel zadelmakers die ook tweedehands zadels aanbieden. Op deze manier weet je toch zeker dat je zadel goed past.

Bron: Bit & Cap

Afbeelding