Uit de revalidatiekliniek: Introverte Dinky

Dinky, een 28-jarige New Forest-pony, is introvert. Het revalideren van zo’n paard is lastig, omdat deze nauwelijks tot geen informatie teruggeeft over wat er speelt, op welke lagen er iets speelt, hoeveel er speelt en vervolgens ook: of behandeling helemaal niet, een beetje of goed aanslaat.

Zachte oprechte verbinding

Dinky is een merrie met een heel zacht karakter, die sterk verbinding kan maken, kwetsbaar is maar tegelijkertijd ook bijzonder levenswijs. Teruggetrokken en wars van grote, weinigzeggende contacten. Ze doet haar eigen ding en pas wanneer je als mens puur en authentiek bent en een zachte, oprechte verbinding wil maken, staat zij open voor contact. Welgemeende aandacht kan ze enorm waarderen.

Dinky een introverte pony

Introvert paard

Een introvert paard sluit zich af bij moeilijke situaties. Het komt als laatste naar voren als er iets te doen is in de omgeving of in de kudde. Het is niet nadrukkelijk aanwezig, maakt zich liever onzichtbaar. Het ontwikkelt in extreme situaties al snel stalgebreken als kribbebijten of weven in plaats van dat het om zich heen gaat slaan, schoppen, bijten of wegrent.

Het karakter van je paard is bepalend voor de omgang, behandeling en ondersteuning van je viervoeter. Een ‘schreeuwerig’, op de voorgrond tredend paard heeft nu eenmaal heel andere ingangen en triggers dan bijvoorbeeld een dier dat minder van zichzelf laat zien en een beetje op de achtergrond blijft.

Als je al informatie terugkrijgt van een introvert paard dan is dat altijd heel subtiel; de kleinste signalen zijn bij dit paard al informatie en communicatie. Dinky is daarbij extreem gevoelig voor eczeem: zij slaat stress op in haar eigen lijf in plaats van deze los te laten in de buitenwereld wat een onbalans veroorzaakt die zich uit in de vorm van eczeem.  

Door de miscommunicatie voelde dit paardje zich niet gezien, gehoord of begrepen.

De achtergrond

Dinky is heel jong beleerd, namelijk met tweeënhalf jaar. Vervolgens heeft ze tot haar 21ste onder het zadel gewerkt, waarbij ze veel miscommunicatie heeft ervaren en zwaar is belast. Door de miscommunicatie voelde dit paardje zich niet gezien, gehoord of begrepen.

Er was vrijwel geen ingrediënt aanwezig, welke zij nodig had om goed te gedijen en te excelleren. Een introvert paard wordt hier klein en onzichtbaar van en op den duur laat dit diepe schade en aangetast vertrouwen achter.

De te zware belasting werkt hierbij als versterker. In eerste instantie zal een introvert stug doorgaan, maar duurt het te lang, dan checken ze uit en gaan ze in de overleefstand. De blessures die vanaf dat moment optreden zijn – net als in de meeste andere gevallen trouwens – een laatste noodkreet van het lichaam en de geest om aan te geven dat de situatie niet gezond en daarmee niet houdbaar is. 

In verbinding

In haar werkzame jaren is er waarschijnlijk weinig naar Dinky omgekeken. Het was immers een makkelijk paardje dat nergens om vroeg en braaf deed wat er van haar werd verwacht. Op haar 21ste is ze teruggekocht door de persoon die ooit van haar zesde tot en met haar elfde met haar heeft gereden, om Dinky haar welverdiende pensioen te geven.

Op het moment dat Dinky bij ons kwam, vertoonde ze alle mogelijke stalgebreken en stressproblemen, zat ze volledig onder het eczeem en had een slechte constitutie. Bovendien was ze linksachter kreupel en volledig uit contact. Gedrag en een lijf dat je je voorstelt bij een ernstig mishandeld paard. Het één staat nauw in verbinding met het ander dus we zijn gewoon gaan puzzelen. 

Als je met een introvert paard werkt, moet je vooral beschikken over geduld, aanvoelend vermogen en oprechtheid omdat dit de enige sleutels zijn om gesloten deuren weer open te krijgen. Daarnaast moet je zekerheid kunnen bieden vanuit een rotsvast vertrouwen in jezelf en wat je doet.

De eigenaar

Dit revalidatietraject was voor de eigenaar een eerste kennismaking met de mogelijkheden van een multidisciplinaire aanpak met holistische behandelingen.

Dit vraagt om een andere denkwijze dan de traditionele Westerse medische behandelingen, die zij gewend was aan haar paarden te geven. Door de in dit traject opgedane ervaring met diverse behandelingen en hun aantoonbare resultaat, zag zij al snel in dat de gerealiseerde resultaten blijvend van aard waren en er geen sprake was van terugval.

Toen deze drempel eenmaal was genomen, veranderde haar sceptische houding in nieuwsgierigheid. Met een open houding werden behandelingen vanaf dat moment beoordeeld op hun uitkomst en niet langer bij voorbaat als ‘te vaag’ van de hand gedaan. 

Gesloten deuren

Als eigenaar moet je bij een introvert paard vooral beschikken over geduld, aanvoelend vermogen en oprechtheid omdat dit de enige sleutels zijn om gesloten deuren weer open te krijgen.

Daarnaast moet je zekerheid kunnen bieden vanuit een rotsvast vertrouwen in jezelf en wat je doet. Ongeduld, denken dat het paard zich aanstelt, twijfelen aan jezelf of aan een ingeslagen weg zijn funest, omdat het paard dan opnieuw op slot gaat of gewoon in zijn schulp blijft zitten.

Issues van deze paarden kun je dan ook nooit snel ‘fixen’, revalidatie (en training) is mogelijk als je het zoveel tijd geeft als dat het paard nodig heeft.

Dinky durfde er pas na jaren begeleiding op te gaan vertrouwen dat de mensen in haar nieuwe omgeving konden zorgen voor haar veiligheid, dat ze werd gezien, begrepen en gerespecteerd.

De aanpak

Bij introverte paarden als Dinky is het leggen van een basis het allerbelangrijkste. Dit paard moet eerst het vertrouwen hebben en de ruimte voelen om zichzelf te zijn, voordat het ook maar een poging zal doen om contact te maken met de buitenwereld of een persoon.

Contact dat nodig is om samen met het paard uit te zoeken welke aanpak het beste werkt om te revalideren. Je legt een basis door met het paard te communiceren op een manier die het van nature kent: door middel van lichaamshouding en lichaamstaal.

Dinky durfde er pas na jaren begeleiding op te gaan vertrouwen dat de mensen in haar nieuwe omgeving konden zorgen voor haar veiligheid, dat ze werd gezien, begrepen en gerespecteerd. Ze kreeg bij ons de tijd die ze nodig had om dingen te ervaren en te verwerken.

Ondersteunen

Een andere belangrijke stap in Dinky’s revalidatie was haar ondersteunen op het gebied van voeding en supplementen, dus een ‘van binnen naar buiten-aanpak’.

Kruiden, Bach Bloesem Remedies, essentiële oliën; allemaal ‘zachte’ opties waarmee de merrie de rust en ruimte in zichzelf kon vinden en ervaren, voordat een proces van verwerking of ontwikkeling kon worden gestart. Door behandelingen en trainingen zó op elkaar af te stemmen dat ze elkaar versterkten, kwam Dinky steeds meer tot haar recht en verbeterde zowel fysiek als mentaal.

Craniosacraal- en osteopathiebehandelingen zorgden dat blokkades in haar lijf werden opgeheven en alles weer kon gaan bewegen zoals bedoeld. De trainingsaanpak was tevens gericht op het opbouwen van vertrouwen, het hervinden van balans en het herstellen van het paardenlichaam. 

Overlevingspatronen los laten

Langzaam maar zeker zag je de ingesleten laagjes van miscommunicatie en overbelasting verzachten. Er kwam ruimte om fysiek te herstellen van verschillende klachten.

Was Dinky lange tijd te mager en vervolgens te dik, nu is ze weer goed op gewicht en gezond door een goede werking van haar organen. Door verzachting van fascia en spieren ontstond een gezonder bewegingspatroon en de kreupelheid verdween uiteindelijk helemaal. Maar het meest bijzondere was om te zien hoe haar eigen persoonlijkheid terugkeerde.

Nadat ze overlevingspatronen los durfde te laten, was ze een tijdlang heel angstig: oude, onderdrukte angsten moesten alsnog worden verwerkt. Dat is gebeurd en nu zie je haar echte karakter en vooral ook haar levenswijsheid tot haar recht komen.

Ze begint nu zoveel stem te krijgen, dat ze soms zelfs ‘nee’ durft te zeggen of ergens een eigen mening over heeft!

Do’s en Don’ts

• Een introvert paard bereiken met training of revalidatie vraagt om zachtheid en vooral geen verharding. Het sleutelwoord is geduld, want alleen daarmee krijg je de introvert (blijvend) uit zijn of haar schulp.
• Altijd alert zijn om de meest subtiele aanwijzing van het dier op te merken en op een goede manier te interpreteren. Raak je een introvert paard op een positieve manier, dan weet het op zijn of haar beurt jóu te raken.
• Een goed voorbeeld van stille wateren, diepe gronden: een trouwe partner voor het leven, die je verstelt zal laten staan met de levenswijsheid waarover het beschikt.

Paardenrevalidatie

Je hoopt dat je het nooit nodig hebt, maar velen krijgen er helaas vroeg of laat toch mee te maken. Paarden revalideren is meer dan het fixen van een fysiek probleem. Alleen kennis van het paardenlijf en de biomechanica is daarom in veel gevallen niet genoeg. Je moet op zoek naar de onderliggende oorzaak van blessures om vervolgens te kunnen bepalen welke elementen, en in welke volgorde, je meeneemt in je behandeling en training. Een van die elementen is het paardentype waarmee je te maken hebt.

Over Iris Braakhuis

Met een brede aanpak streeft Iris Braakhuis van revalidatiestal De Kuper ernaar via lichamelijke balans de mentale balans te hervinden en andersom om daarmee paarden die niet (meer) functioneren te herstellen. Uitgebreide beschrijvingen van revalidatietrajecten kun je vinden op www.revalidatiestaldekuper.nl

Disclaimer: Elk paard en alle aspecten van een paard zijn uniek. Datzelfde geldt voor de elementen die ten grondslag liggen aan gedrag, symptomen, blessures en reacties op behandelingen. De beschreven blessures en revalidatieaanpak zijn specifiek voor het beschreven paard en geen algehele remedie in alle voorkomende gevallen.

Gebruikte termen

• Bach Bloesem - Een natuurlijk extract uit bloemen en planten, gebaseerd op de leer van dokter Edward Bach. Een behandelwijze die zich richt op emoties, omdat deze veel klachten veroorzaken maar niet worden meegenomen in de behandeling.
• Craniosacraaltherapie - Een behandeling die haar naam ontleent aan het craniosacraal systeem van de mens. Via zachte aanraking wordt een beroep gedaan op het zelfherstellend vermogen.
• Essentiële oliën - Geurstoffen die worden gevormd onder invloed van de zon en liggen opgeslagen in de kleine holtes en kanaaltjes in de plant. Deze geurende oliën bevatten de essentie, de Chi, de levenskracht van de plant. Deze kunnen bijdragen aan de levenskracht en het welzijn van mens en dier.
• Osteopathie - Een alternatieve geneeswijze die ervan uitgaat dat een verminderde beweeglijkheid van weefsels en structuren in het lichaam, een nadelige invloed op de gezondheid kan hebben. Osteopaten kunnen dergelijke disfuncties met hun handen opsporen en beweeglijker maken.

Tekst: Aranka Aarsman * Foto’s: Quislaine van den Berg & Eva van de Burght