Blog Laurens van Lieren: Mentaliteit in de dressuurwereld

18 mei 2015, 00:00 Nieuws
Van jongs af aan heb ik interesse in een andere tak van sport, namelijk psychologie en coaching. Waarom doen mensen wat ze doen, en hoe kun je mensen helpen om meer uit zichzelf te halen? Één ding wat ik van jongs af aan heb geleerd is het principe van pro-activiteit: je bent zelf verantwoordelijk voor alles in jouw leven. Je kunt niet alle gebeurtenissen controleren, maar wel zelf bepalen hoe je dingen interpreteert, en vooral hoe je reageert. Dát is altijd je eigen verantwoordelijkheid, en hoe je reageert bepaalt hoe je leven eruitziet en uiteindelijk hoe je karakter zich vormt. Je hebt altijd een keus als het gaat om je eigen gedachten, je interne communicatie.

Topsporters zijn zich over het algemeen goed bewust van dit principe. De weg naar verbetering van de eigen prestaties begint bij het kijken in de spiegel. Een topcoach is iemand die dit principe toepast door altijd de waarheid te zeggen, omdat je eerst moet weten waar je je bevindt, voordat je de weg uit kunt stippelen naar waar je wilt zijn.

“De weg naar verbetering van de eigen prestaties begint bij het kijken in de spiegel”.

Wat dat betreft kan de topsport mentaliteit in de dressuurwereld nog wel groeien. Maar al te vaak wordt er geklaagd over de punten van de jury, over minder gunstige startplekken of andere randzaken. Zelden hoor je op een dressuurwedstrijd iemand zeggen dat die mindere punten het gevolg zijn van de mindere motivatie om te trainen van afgelopen week, of misschien juist van het te intensief trainen van bepaalde oefeningen. Nee, het is veel makkelijker om een andere oorzaak aan te wijzen. Het is immers een jurysport!

Deze cultuur zorgt voor meer negatieve neveneffecten, want door dit gebrek aan het nemen van verantwoordelijkheid komt het ook nogal eens voor dat de ene dressuurruiter meent een andere dressuurruiter af te moeten kraken. De zogenoemde win-lose mentaliteit: als ik beter wil zijn, moet de ander minder zijn. En aangezien de wedstrijdresultaten niet voor zich spreken omdat de uitslag van de jury niet als maatstaf wordt aangenomen, is het zinvol om slecht te spreken over de ander, zodat toch op zijn minst de illusie ontstaat dat ik beter ben.

“Het is de zogenoemde win-lose mentaliteit: als ik beter wil zijn, moet de ander minder zijn.”

Het contrast wordt duidelijk op het moment dat je het vergelijkt met de springsport. Het is ondenkbaar dat die ene deelnemer met 8 strafpunten na afloop van de Grote Prijs zichzelf ophemelt omdat hij veel beter sprong dan de uiteindelijke winnaar. Diegene zou worden uitgelachen! De criteria zijn immers zeer helder, de winnaar is voor iedereen duidelijk, geen discussie over mogelijk. Frank Schuttert stond afgelopen NK springen twee dagen fier aan kop van het klassement in Mierlo, maar toen hij ten val kwam in de eerste manche van de finale lag hij eruit. Sneu, iedereen leefde met hem mee. Onterecht? Nee, dat heb ik van niemand gehoord. Er waren immers combinaties die wel op de been bleven, en die gingen door naar de tweede manche om de medailles verdelen.

Bij een jurysport ligt dat misschien wat moeilijker, want mensen willen nu eenmaal graag een oordeel van andere mensen betwisten. Maar in mijn ogen zijn er absoluut verbetermogelijkheden. Ten eerste moet het systeem van jureren zoveel mogelijk geobjectiveerd worden, zoals dat in veel andere jurysporten al gebeurd is. Er moeten heel duidelijke criteria zijn voor wanneer, welke punten gegeven worden. Zoals in het turnen, waar bij iedere kleine afwijking van het ideaalplaatje bepaald is hoeveel aftrekpunten dit oplevert. Dan kunnen juryleden door een overkoepelend orgaan worden gecontroleerd op hun functioneren, en daar waar nodig worden bijgestuurd. Op die manier hoeft nooit meer iemand te twijfelen aan een juryoordeel, want het juryoordeel is de maatstaf!

“Het juryoordeel is een vaststaand feit, het ís zo. Ook al vind je dat je meer verdiend had, jij hebt niks te vinden.”

Ten tweede moeten dressuurdeelnemers (en hun entourage) opgevoed worden in hun (top)sport mentaliteit, volgens het principe van pro-activiteit: kijk naar je eigen rol in het verhaal, want dat is het enige waar je controle over hebt! Het juryoordeel is een vaststaand feit, het ís zo. Ook al vind je dat je meer verdiend had, jij hebt niks te vinden. Je bent deelnemer, geen jurylid. Het is jouw rol als deelnemer om thuis te oefenen, op concours te gaan, en daar de juryleden te overtuigen van jouw kwaliteiten. En als het bovenstaande eerste verbeterpunt realiteit zou zijn, worden de juryleden vanzelf bijgestuurd door een commissie op het moment dat ze niet naar behoren functioneren. Zou dat niet heerlijk zijn, als we het bekritiseren van juryleden aan anderen over konden laten...?

 

Groet,

Laurens van Lieren

Ruiter & Trainer | Directeur Sportief Dressuur bij CHIO Rotterdam | Commentator paardensport bij NOS Studio Sport | Mede-eigenaar en bestuurder bij Stal Hexagon