Bit duikt in... Botontsteking

18 september 2015, 00:00 Nieuws

Maandelijks duiken we in de rubriek ‘Bit duikt in…’ in een onderwerp naar aanleiding van actueel nieuws. Deze keer is het de beurt aan botontsteking bij paarden. De geweldige zwarte dressuurhengst Totilas werd na de eerste proef op het EK in Aken naar een kliniek gebracht omdat hij niet zuiver liep. Wat blijkt? Totilas heeft waarschijnlijk botontsteking. Maar wat is dat precies en wat kun je er aan doen? We spreken dierenarts Ellen Compagnie hierover.

Osteïtis

[caption id=”attachment_47067” align=”alignright” width=”405”] MRI-scan waarop botontsteking zichtbaar is. Foto: Dierenkliniek Emmeloord[/caption]

Compagnie: “Botontsteking, ook wel osteïtis genoemd, is een lokale ontsteking van het bot. Vaak is dit niet het hele bot, maar slechts een bepaald deel. Bijvoorbeeld op de plek waar een aanhechting is van een pees of ligament.” Een botontsteking kan in principe ontstaan bij alle botten, maar bij paarden zie je het meestal bij de botten van de ledematen. De aandoening kan op meerdere manieren ontstaan. Denk bijvoorbeeld door het aantikken van een griffelbeen of pijpbeen met het hoefijzer van de andere hoef (acuut trauma). “Ook chronische problemen zoals bijvoorbeeld een scheve voetstand kunnen de oorzaak zijn van een botontsteking. Dan is er namelijk constant een overbelasting van een deel van het bot”, vertelt Compagnie.

´Een botontsteking kan in principe ontstaan bij alle botten, maar bij paarden zie je het meestal bij botten van de ledematen´

Symptomen

Een symptoom van botontsteking kan lokale warmte zijn, maar ook een zwelling of een pijnlijke plek als je erop drukt, kunnen duiden op de aandoening. Afhankelijk van waar de ontsteking zich bevindt, kan het paard ook tekenen van kreupelheid vertonen. In een vroeg stadium van botontsteking kun je de aandoening alleen vaststellen door middel van een MRI-scan. “Op deze scan zie je dan een ophoping van vocht in het bot, wat wijst op een actieve ontsteking”, zegt de arts. “Wanneer een botontsteking zeer gelokaliseerd is, bijvoorbeeld op de aanhechting van een pees, dan ontstaat er soms nieuw botvorming of verandering in de structuur van het bot. Dit kan zichtbaar worden op een röntgenfoto, maar vaak pas in een later stadium.” Als blijkt dat je paard inderdaad een botontsteking heeft, is het advies meestal rust houden in combinatie met het gebruik van ontstekingsremmers. Mocht het nodig zijn, dan kan er ook lokaal behandeld worden. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan het onder de huid inspuiten van ontstekingsremmers. Dit kan echter alleen op plaatsten waar het bot dicht onder de huid ligt, zoals bij de griffelbeentjes.

Voorkomen

Botontsteking kun je deels voorkomen. Compagnie: “Het is een blessure en zoals met de meeste blessures is een gebalanceerd trainingsschema op maat van het paard belangrijk om overbelasting te voorkomen.” Toch is het niet altijd mogelijk om het te voorkomen. Bijvoorbeeld als je paard zichzelf aantikt. Het is niet zo dat bepaalde rassen extra gevoelig zijn voor de aandoening. “Het is geen erfelijke aandoening en het is niet zo dat bepaalde paarden een slechtere kwaliteit bot hebben”, vertelt de dierenarts. “Paarden met een scheve voetstand kunnen bijvoorbeeld wel makkelijker de binnen- of buitenkant van het hoefbeen overbelasten en zo botontsteking van het hoefbeen krijgen.” Daarnaast is het ene paard gevoeliger voor blessures dan het andere.

‘Het is geen erfelijke aandoening en het is niet zo dat bepaalde paarden een slechtere kwaliteit bot hebben’

Herstel

Of het paard volledig kan herstellen, is afhankelijk van de ernst en de plaats van de blessure. Toch is het, met de nodige rust, niet onmogelijk. Of het paard bepaalde dingen niet of wel nog kan doen, is ook afhankelijk van de ernst van de blessure. Compagnie: “Als het paard bijvoorbeeld kreupel loopt door de botontsteking, dan heeft het pijn en moet je het paard op dat moment dus niet belasten.”