Blog José Leder: Ik lach dus ik ben blij of ik ben blij dus ik lach
NieuwsHoe zit dit nou precies? Waar komt ons gevoel vandaan en hoe wordt het beïnvloed? Veelal wordt gedacht dat een situatie bepalend is voor hoe we ons voelen. Als je een wedstrijd wint ben je blij, als je van je paard valt dan baal je. Dit zijn situaties waarin de meeste mensen zich blij voelen of balen, maar toch is de situatie niet bepalend.
Het oordeel dat jij over de situatie geeft en over jouw rol in die situatie maakt dat je je op een bepaalde manier voelt. Het is dus gebeurtenis – gedachten – gevoel. Dit verklaart ook waarom mensen die zich in precies dezelfde situatie bevinden, zich verschillend kunnen voelen. Dit principe van gebeurtenis – gedachten – gevoel ligt ten grondslag aan een vorm van psychologische behandeling bij bijvoorbeeld angst of depressie. Hierbij wordt gesteld dat je gedachten zo’n loopje met je kunnen nemen dat je situaties als zeer somber, verdrietig of angstig interpreteert. Hierdoor ga je je rot voelen en krijg je op den duur psychische klachten. Maar als we de behandelende vorm van de psychologie even loslaten, kan er ook geprofiteerd worden van deze kennis. Sportpsychologen worden veelvuldig ingezet om tot een maximale prestatie te komen van het team of individu.
Hoe kan je nou zelf iets doen met deze informatie? Ga voor jezelf eens na wanneer je erg blij of tevreden bent tijdens het paardrijden en wanneer je ontevreden, boos of verdrietig bent. Probeer er achter te komen of hier een patroon in te ontdekken valt of dat het willekeurig voorkomt. Ben je bijvoorbeeld vaak verdrietig als je feedback van je instructeur krijgt? De volgende stap is de belangrijkste; waarom wordt je verdrietig van de feedback, wat denk je op die momenten van jezelf? Vind je jezelf bijvoorbeeld een mislukkeling omdat je dat nou nog steeds niet kan. Dat is geen leuke gedachte en is ook wel wat streng voor jezelf. Als je de gedachte over jezelf helder hebt, probeer deze wat te nuanceren. Wat kan je nog meer over jezelf denken buiten mislukkeling? De gedachten moeten wel geloofwaardig blijven. Je kan gaan denken dat je de beste ruiter ter wereld bent, maar dat is voor de meesten van ons helaas niet weggelegd. Er is echter ongetwijfeld een middenweg te vinden. De volgende keer dat je feedback krijgt van je instructeur probeer je de genuanceerde gedachten te denken. Dit zal niet meteen werken, maar vergt wat herhaling.
‘Falen kan iedereen gebeuren, maar opgeven en plezier in paardrijden verliezen gebeurt mij in elk geval niet’
Het is helaas niet zo dat als je deze kennis bezit, je nooit meer in de fout gaat. Als ik naar mezelf kijk, kan ik heerlijk kritisch zijn. Als jurylid heb ik er een handje van om mezelf tijdens het rijden nog wel eens te beoordelen. Opvallend is dat dan de vieren altijd veel meer op de voorgrond staan dan de achten. Op die momenten rijd ik dan teleurgesteld, met afhangende schouders m’n rondjes door de rijbaan. De studie psychologie is dan ook even nergens meer te bekennen. Knappe instructeur die mij op die momenten er uit krijgt! Verdrietig en boos op mezelf denk ik alleen maar aan mijn falen. Of zou het toch lukken als ik het nog eens probeer? Of net op een andere manier? Falen kan iedereen gebeuren, maar opgeven en plezier in paardrijden verliezen gebeurt mij in elk geval niet.
Neuropsycholoog en amazone José Leder legt in Bit 232, die nu in de winkels ligt, uit hoe je met meer zelfvertrouwen in het zadel kunt zitten. “Als ruiter heb je een stevige portie zelfvertrouwen nodig, want als jij al niet gelooft dat je die sprong kan nemen of voorbij die tractor kan rijden, dan haakt je paard ook af. Jij bent tenslotte de leider,” vertelt ze. Met haar tips kun je je zelfvertrouwen opkrikken en beschermen. Als Bit-abonnee kun je dit nummer en andere edities van Bit ook online lezen.
