Zo houd jij je paard op een rechte lijn

15 februari 2016, 00:00 Nieuws
Paarden hebben in drie situaties het snelst de neiging van de rechte lijn af te wijken, namelijk bij middendraf op de diagonaal, A-X-C binnenkomen in arbeidsdraf en galopwissels op de diagonaal. Dressuurruiter Theo Hanzon: “De meeste ruiters zetten de wending netjes recht in, maar zijn vervolgens zo druk met de oefening die op de bewuste rechte lijn wordt gevraagd, dat ze niet doorhebben dat hun paard stilletjes aan niet meer rechtuit gaat. Wanneer ik een ruiter ermee confronteer, is de reactie haast altijd hetzelfde: ‘Sorry, ik zat even niet op te letten’.” En dat is jammer, want wanneer je nette wissels springt op wedstrijd, maar je komt niet bij de letter uit, dan krijg je een onvoldoende. Hetzelfde geldt voor het omgekeerde: met scheve wissels op een rechte lijn scoor je ook geen punten.

Tip van Theo

“Denk bij het binnenkomen in arbeidsdraf bij de letter A niet meteen aan halthouden bij X. Dan is de kans groot dat je al snel niet meer netjes rechtuit gaat. Blijf gefocust op C en rijd daar op af.”

Even terug naar de basis

Om een nette rechte lijn te rijden met je paard moet hij rechtgericht zijn, dus netjes op één spoor lopen zowel op de rechte lijn als op de volte. Wijkt het paard van zijn lijn af, dan moet je met twee teugels tegelijkertijd de schouders opnieuw voor de achterhand plaatsen. Zorg dat de voorhand terug op de gewenste lijn komt, de achterhand volgt vanzelf. Theo: “Alles vóór het zadel controleer je met je teugels, alles achter het zadel met je benen.” Wil je controleren of je paard recht is en op eigen benen loopt? Gooi dan de teugels eens los en doe je armen opzij. Begint je paard te zwalken, dan loopt hij nog niet op eigen benen. Gaat hij naar links of rechts, dan is hij nog niet rechtgericht. Wanneer je paard in hetzelfde tempo rechtdoor blijft lopen, ben je op de goede weg.” Alleen een rechtgericht paard kan een rechte lijn rijden. De basisopleiding van je paard moet in orde zijn en als ruiter moet je je bewust zijn van de bewegingen van je paard. Daarna is het vooral een kwestie van opletten en doen.

Tip van Theo

“Veel ruiters zijn geneigd vanuit een soort automatisme naar beneden te kijken, wanneer ze hun paard geconcentreerd een oefening laten doen. Doe dit niet, blijf tussen de oren van je paard door, vooruit kijken.”

Als je paard gaat zwalken

Paarden die wat moeite hebben met het springen van galopwissels, springen die soms te veel naar opzij in plaats van vooruit. In zo’n geval is het helemaal lastig om je paard rechtuit te blijven sturen. Theo: “Deze paarden moeten meer vooruit denken.” Bij het sturen moet je erop letten dat het hoofd en de hals recht staan ten opzichte van elkaar, en je tussen de twee teugels door de schouders naar de letter toe stuurt. Wanneer een paard niet voorwaarts genoeg, is gaat hij zwalken. “Dit probleem zie je ook vaak op de AC-lijn. Bij paarden die hier moeite mee hebben, is de ‘cruise control’ nog niet helemaal in orde. Doe je niets met je hand of been, dan moet je paard in hetzelfde tempo door blijven lopen. Om harder te gaan, zou je enkel wat been bij moeten geven. Om langzamer te gaan, houd je het paard wat in. Je moet het voor jezelf en je paard niet te ingewikkeld maken.”

Tip van Theo

Geef je paard direct na de wending een beetje been bij als je bang bent dat hij gaat zwalken; zorg dat hij iets optrekt wanneer hij de rechte lijn op gaat. Vergelijk het met fi etsen: hoe langzamer je fietst, hoe lastiger het is om rechtuit te rijden.”

Neem een vast punt in gedachten

Wanneer ruiters tijdens de training een rechte lijn rijden, kijken ze vaak niet waar ze heen rijden. Dit zou wel het geval moeten zijn. Welke oefening je ook aan het trainen bent, een rechte lijn rijd je van punt naar punt. “Als je afwendt, rijd dan altijd ergens op af; neem een vast punt in gedachten”, stelt Theo. “De beste manier om een rechte lijn te oefenen is om op de rechte lijn de schouder van je paard iets naar links of rechts te verplaatsen en dan rechtuit verder te rijden naar een nieuw vast punt dat je hebt gekozen.” Op die manier ben je als ruiter meer bewust bezig met het rijden van een rechte lijn. Het bewust verplaatsen van je rechte lijn, kan ook een uitkomst zijn wanneer je paard een proef al heel goed kent en je geen eigen initiatief wilt stimuleren. Het correct kunnen plaatsen van de schouder – waarbij het hoofd en de schouder recht voor de romp blijven – is hierbij een vereiste. Deze vaardigheid is erg handig wanneer je in een proef merkt dat je paard van de lijn weg loopt. Je kunt hem dan netjes bijstellen naar de plek waar je eigenlijk heen wilde.

Tip van Theo

“Sommige paarden wijken bij het rijden van galopwissels nadrukkelijk één bepaalde kant op, waardoor ze niet netjes op de diagonaal blijven. Veel ruiters corrigeren hun paard dan terug naar de diagonaal, maar dit blijkt in veel gevallen niet afdoende. Beter is het om een paard dat bijvoorbeeld naar links wegloopt, naar rechts te corrigeren. Je leert hem naar rechts denken, door een overdreven correctie naar rechts te geven, waarna hij uiteindelijk op de rechte lijn zal uitkomen; een correctie naar rechtuit blijkt in zo’n geval vaak net niet voldoende.”

Wees bewust en consequent

Het rijden van een nette lijn komt dus vooral neer op oefening en concentratie. Als ruiter moet je je bewust zijn van de valkuilen. Het lijkt een futiliteit, maar wanneer je niet tussen de oren van je paard door naar voren kijkt, maar over zijn schouder naar de grond, heeft dit al invloed op de balans van je paard. Bij een jong paard is dit effect nog veel sterker, omdat die zijn balans nog moet zoeken. Hij zoekt daarvoor steun bij zijn ruiter. Zeker grote, ruim bewegende paarden hebben op jonge leeftijd moeite met hun balans. Rechtuit lopen is voor hen echt lastig. “Maar zowel voor jonge als ervaren paarden geldt: als je bewust en consequent rechte lijnen rijdt, komt het wel goed”, besluit Theo.

Wie is Theo Hanzon?

Theo Hanzon geeft dressuurlessen aan ruiters van alle niveaus. Op zijn stal in het Brabantse St. Oedenrode staan moment twaalf paarden in training van alle leeftijden en niveaus. Met Top’s Zoë rijdt hij Grand Prix. Theo heeft al diverse paarden gereden die uit eenzelfde lijn stammen en kan zich verbazen over opmerkelijke overeenkomsten tussen paarden die familie van elkaar zijn. In 2016 verwacht hij een veulen uit zijn eigen merrie (Rousseau x Gribaldi) en eigen Vivaldi-hengst Fallatijn (zie foto). Het bijzondere aan dit veulen is dat Theo zowel paarden uit de vader- als moederlijn heeft gereden, dus de familie aan beide zijden door en door kent. Theo: “Dat is een unicum, tot dusver heb ik enkel paarden onder het zadel gehad waarvan ik alleen de vader of moeder had gereden.”