benen
benen

Bit duikt in… Kraakbeengel tegen artrose

Nieuws

Onlangs werd bekend dat het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) subsidie beschikbaar stelt voor het op de markt brengen van een hydrogel die (eenmaal geïnjecteerd in een versleten gewricht) kapot kraakbeen herstelt. Deze hydrogel is ontwikkeld door Hoogleraar Marcel Karperien en UT-spin-off Hy2Care. We duiken dieper in dit onderwerp en vragen dierenarts Hank van Campen naar de werking en zijn verwachtingen van dit middel, dat mogelijk een oplossing kan zijn voor paarden met artrose.



‘Het werkt als een soort pleister, om de afbraak van kraakbeenweefsel te stoppen’

Veelbelovend


“Het is absoluut een veelbelovend middel om te gebruiken bij artrose in een verder gevorderd stadium”, begint Hank van Campen. “Op het moment dat er duidelijk kraakbeenletsel is, kan deze hydrogel op het defect worden aangebracht. Het werkt als een soort pleister op het beschadigde kraakbeenoppervlak, om de afbraak van kraakbeenweefsel te stoppen. Voor zover ik begrepen heb zal het niet leiden tot compleet herstel van kraakbeen, maar zal het er wel voor zorgen dat paarden en mensen langere tijd pijnvrij kunnen bewegen. De toekomst zal ons leren hoe lang dit middel effectief is in een beschadigd gewricht.”

Kijkoperatie


Toch ziet Hank ook nadelen. Hij vertelt: “Je kunt zo’n gel niet zomaar injecteren in een gewricht. Dit moet door middel van een kijkoperatie gebeuren. Daarvoor moet het paard onder volledige narcose gebracht worden en zo’n narcose en de bijbehorende recovery brengt natuurlijk altijd risico’s met zich mee en daarnaast ook een bijkomend kostenplaatje. Een groot deel van de gewrichten in het been van een paard die gevoelig zijn voor artrose zijn goed te bereiken door middel van artroscopie (kijkoperatie). Zeker de kogel en knie. Maar voor een hoefgewricht wordt dit moeilijker en ook het deel van het spronggewricht dat gevoelig is voor artrose kan zo niet bereikt worden. Deze lichaamsdelen zullen waarschijnlijk dus niet voor behandeling in aanmerking komen. Dat geldt ook voor de facetgewrichten in hals en rug.”
‘Bij de preventie van artrose is paardrijden met verstand het belangrijkst’

Preventie


Voorkomen lijkt dus nog altijd beter dan genezen. Helaas is dat bij artrose niet altijd een optie. Hank legt uit: “Artrose is natuurlijk niet altijd te voorkomen, bijvoorbeeld door de erfelijke aanleg. Bij oudere paarden treedt altijd een bepaalde slijtage van gewrichten op. Bij de preventie van artrose is paardrijden met verstand het belangrijkst. Pas de arbeid aan op de leeftijd en het niveau van het paard en bouw de training langzaam op om overbelasting te voorkomen. Overvraag je paard niet door bijvoorbeeld urenlang te werken op een slechte bodem, wat overigens één van de hoofdveroorzakers van artrose is. Rijden op een te harde, ongelijke bodem of een erg losse bodem is vragen om problemen. Verder is een goede warming up en cooling down natuurlijk altijd belangrijk. Zorg er ook voor dat je hele management zo optimaal mogelijk is. Dit gaat van juiste hoefverzorging, tot optimale voeding en voldoende beweging. Let ook op met overgewicht, dat zorgt voor onnodige overbelasting van het hele lichaam en dus ook de gewrichten.”
‘Artrose kan al in een vroeg stadium pijnlijk zijn voor je paard’

Artrose herkennen


“Als je merkt dat je paard een paar dagen wat minder loopt, met name de eerste minuten van je training, rijd dat niet door maar luister naar de signalen die je paard geeft”, adviseert Hank. “Raadpleeg bij twijfel altijd je dierenarts, die kan vaststellen of je paard lijdt aan artrose. Aan de hand van een anamnese en het klinische beeld heb je al snel een vermoeden. Paarden die stijf bewegen, of zelfs kreupel zijn, zijn verdacht. Als ze daarnaast ook pijnlijk reageren op het aanspannen tijdens een buigproef gaan we al snel uit van een gewrichtsprobleem. Een verdacht gewricht kan dan verdoofd worden. Als het paard na verdoven van een gewricht goed loopt en niet meer reageert op een buigproef, dan weet je dat problemen in het gewricht de kreupelheid veroorzaken. Door het nemen van een röntgenfoto kan de uiteindelijke diagnose gesteld worden. In een verder gevorderd stadium van artrose zijn veranderingen aan het bot zichtbaar. Het is beter om er zo vroeg mogelijk bij te zijn. Artrose kan namelijk al in een vroeg stadium pijnlijk zijn voor je paard”, vertelt Hank. “Gedeeltelijk herstel is dan gelukkig nog wel mogelijk, in een gevorderd stadium niet meer.” Hydrogel zou in deze gevallen dus een, al dan niet tijdelijke, oplossing kunnen zijn om het paard weer zonder pijn te laten bewegen.