Tip Marijke de Pater: De kracht van samenwerken
NieuwsElke week krijg je een tip van een deskundige. Deze week is de tip afkomstig van dierenarts Marijke de Pater.
“Het is maandagmiddag en een ietwat zenuwachtige eigenaresse komt met haar paard bij ons in de praktijk. Ze legt uit dat haar paard ‘raar’ doet tijdens de appuyementen naar rechts. Hij staakt af en toe en is ongelijk in het voorbeen tijdens uitstrekken. Ze hoopt dat wij een oplossing voor haar hebben. Ze heeft immers al een hoop geld uitgegeven aan een nieuw zadel, supplementen en verschillende therapeuten en instructeurs.
Na een gesprekje over de ziektegeschiedenis en wat meer gerichte zaken rondom het ‘verminderd functioneren’, volgt de beoordeling van het paard. Tijdens het gesprek heb ik het paard vanuit mijn ooghoek al een beetje geobserveerd. Zo’n eerste indruk van een paard levert veel informatie op. Ook bij dit paard vallen direct een aantal dingen op. Het ogenschijnlijke brave paard reageert overdreven op lichte prikkels uit de omgeving. Ook in een vreemde omgeving moet er met dit soort signaleren rekening gehouden worden. Ook de manier van staan, de lichaamshouding, is een in het springend detail. Vergelijk het met iemand die krachtig en energiek staat, of met iemand die na een lange dag werken vermoeid op de bank hangt. Het zegt iets over het fysieke vermogen.
De aard van de klacht doet mij, als dierenarts, besluiten over te gaan tot een kreupelheidsonderzoek. De volte op het harde doet de eigenaresse schrikken. Het paard blijkt onregelmatig. Op de zachte volte is er voor een ongetraind oog vrijwel niets aan de hand. Na verder onderzoek blijkt het paard pijnlijk in beide voorvoeten. Ik stel de eigenaresse gerust dat het de juiste beslissing was om haar paard verder na te laten kijken. Er zijn weinig eigenaren die hun paard regelmatig op de harde volte controleren. Aangezien dit paard op de zachte bodem ‘goed’ liep was er geen aanleiding voor de eigenaresse om aan een eventuele kreupelheid te denken.
Een casus als deze zien we regelmatig voorbijkomen. De eigenaar komt met een klacht die zonder dat hij het weet al heel lang gaande is. Vaak wordt het probleem pas duidelijk als het dier niet meer naar verwachting functioneert. Kleine signalen worden niet opgemerkt omdat een eigenaar er mee om kan gaan. Bijt het paard tijdens het aansingelen? Je zet het paard wat korter vast en gaat op een plek staan waar je niet gebeten kan worden. Is je paard niet zo voorwaarts? Dit is makkelijk af te doen met ‘Hij heeft geen zin’. Daarnaast zijn paarden meesters in het verbloemen van hun gebreken. Toon je in een kudde je zwakte, dan word je opgegeten. Het is dus heel belangrijk om als eigenaar je paard goed te kennen, en jezelf te trainen in het herkennen van kleine signalen die je paard uitzendt. Dit wil uiteraard niet zeggen dat je bij elk wissewasje naar een dierenarts moet rennen, maar je kunt er wel mee voorkomen dat problemen echt groter worden zonder dat je het merkt.
Hebben al die mensen die al naar dit paard gekeken hadden dan maar wat gedaan? Nee! De masseur had heel goed zijn best gedaan de pijnlijke spieren weer soepel te krijgen. De pijnlijkheid verminderde, alleen kwam telkens weer terug. Het zadel zakte telkens scheef en iets over het schouderblad. De zadelmaker heeft correct een beter passend zadel aangemeten. Helaas lag de oorzaak van het scheefgaande zadel in dit geval niet bij het zadel zelf, maar bij het paard. Ook de instructeur heeft geprobeerd het probleem rijtechnisch op te lossen. Ze kwamen ook steeds een stukje verder. Na een paar keer het paard goed aan te pakken gingen de oefeningen ook beter. Helaas kwamen ze steeds weer nieuwe moeilijkheden tegen. De eigenaresse zelf had ook op internet naar informatie gezocht over haar probleem. De gemiste kans zit hem hier in het gebrek aan communicatie tussen alle specialismen die zich met dit paard hebben bemoeid.
Ik vergelijk dit soort patiënten altijd met een wiel met spaken. Zodra er een spaak kapot gaat, draait het wiel nog prima rond. Des te meer spaken er ontbreken, des te zwakker het wiel wordt. Vervolgens hobbelt het wiel over een steentje en zit er een deuk in. Zou ik als dierenarts enkel deze deuk repareren en de rest van de spaken blijven ontbreken, dan kan ik wachten tot een volgend steentje een nieuwe deuk geeft. We willen zo veel mogelijk spaken in het wiel zodat het mooi sterk en rond blijft!
Terugkomend bij de patiënt: uiteraard was het belangrijk om eerst de pijnlijke ondervoeten te helpen. Dan is het een uitdaging om met de eigenaar te kijken naar de mogelijkheden het paard optimaal te laten functioneren. Topsportpaard of recreatiepaard, ieder dier heeft zijn sterke en zwakke punten qua bouw en fysieke gesteldheid. Elke patiënt heeft een andere belastbaarheid. Door met een smid samen te werken kan hij veel informatie halen uit ons onderzoek en röntgenfoto’s. Het beslag kan eventueel aangepast worden. Vervolgens kunnen we met een instructeur en fysiotherapeut het paard uit zijn compensatie halen en proberen zwakke fysieke punten sterker te maken. De zadelmaker zet de puntjes op de i als het paard is uitgelijnd. Naast deze voorbeelden zijn er uiteraard nog veel meer specialismen te betrekken in het management rondom een paard.
Helaas signaleer ik in de paardenwereld een bepaalde angst om open met elkaar te communiceren. Wellicht komt dit voort uit de angst een klant te verliezen, of ziet men het als een teken van zwakte als je niet alleen het probleem op kunt lossen. Het is echter een teken van kracht om je eigen grenzen te herkennen en mensen om je heen te verzamelen die het probleem samen helpen oplossen. Sandra van de Heuvel verwoordde heel mooi dat je paarden nooit om de tuin kunt leiden met mooie praatjes. Een paard heeft altijd gelijk. Een paard prikt door alle ego’s van mensen heen..”
“Ik geef de pen graag door aan Erik- Jan van der Eijk. Humaan fysiotherapeut en manueel therapeut, fysiotherapeut en chiropractor voor paarden.”
