Zo stop je overdenken

15 november 2016, 00:00 Nieuws
Psychotherapeut, amazone en instructeur Andrea Waldo beschreef dit verschijnsel in haar boek Brain Training for Riders aan de hand van een voorbeeld. “Het is geweldig dat doorzitten na uren van oefening eindelijk automatisch lijkt te gaan. Maar op diezelfde manier kunnen we, als we maar lang genoeg doorgaan, ons ook het verkeerde eigen maken zoals op de nek van je paard leunen tijdens een sprong. Dit principe geldt ook voor onze mentale gewoonten: we worden heel goed met de gedachten die we het vaakst door ons hoofd laten gaan.”

Catastroferen

Volgens Andrea zijn er verschillende gedachtepatronen die het zelfvertrouwen van ruiters de meeste schade aanrichten. Er zijn vele soorten van deze ‘valkuilen’ maar er is er één die ons wel heel bekend in de oren klikt, namelijk ‘castastroferen’. Wanneer je catostrofeert, vertel je jezelf verhalen over wat er in het ergste geval kan gebeuren. Je overdenkt de situatie tot in het ergste geval. “Mijn paard zal spoken zien en wegrennen, ik zal van zijn rug vallen, mijn nek breken en doodgaan.” Of: “Mijn paard zal de sprong weigeren en we worden dan gediskwalificeerd. Ik zal me doodschamen!”

Overdenken

Wanneer je in het patroon van overdenken belandt, kun je je een verschrikkelijke dood tot in detail in je hoofd halen. Je weet zeker dat je er nooit meer overheen zult komen en er voor de rest van je leven zo slecht over voelen als dat je nu doet. Misschien dat je jezelf zelfs verhalen vertelt over gehandicapt raken. Mensen die catastroferen proberen deze gedachten voor zichzelf te onderbouwen aan de hand van verhalen van vrienden, kennissen en collega’s die iets soortgelijks hebben meegemaakt. Ze zien hun angst als een waarheid omdat ze bewijs hebben dat zoiets zou kunnen gebeuren.

Weloverwogen risico

Er zijn een aantal dingen niet waar aan deze logica. Er zijn dan wel mensen die ernstig gewond raken of doodgaan tijdens het paardrijden, maar het komt maar zeer zelden voor. We horen er alleen meer over omdat we alles op het internet kunnen lezen of zien. De volgende fout in het overdenken is dat risico een geval van ‘alles of niets’ is: of je bent helemaal veilig, of je gaat dood. Dat is echter niet hoe het werkelijk is. Als je paardrijdt, loop je een weloverwogen risico: het kan, net zoals vele dingen in het leven, gevaarlijk zijn. Maar er zijn meerdere dingen die je hebt gedaan om het risico te minimaliseren.

Vecht-of-vluchtmodus

Het grootste probleem met catastroferen ligt aan de grondslag van de vecht-of-vluchtreactie. Je brein kan het verschil tussen een echt gevaar of een bedacht gevaar niet zien. Dus wanneer je je een voorstelling maakt van een worst case scenario, denkt je brein dat dit waar is en gaat in de vecht-of-vluchtmodus. Je hebt zojuist je lichaam wakker geschud voor een levensgevaarlijke situatie - die er in het echt niet is. Het voelt ontzettend naar en het maakt je minder productief in een stressvolle situatie. Je lichaam is gespannen en je kunt niet logisch meer nadenken.

Overdenken voorkomen

1. Accepteer dat er in onze wereld dingen zijn die we niet onder controle kunnen hebben en kies er bewust voor om je over die dingen geen zorgen te maken. Herhaal dit vaak voor jezelf!

2. Vertel jezelf een ander verhaal. In plaats van het slechtste scenario, welk scenario is het meest waarschijnlijk? Neem het slechte scenario en vraag jezelf af: wat zal er waarschijnlijk gebeuren? Het kan zoiets zijn als: “Mijn paard kan een spook zien en wegdraaien, maar hij doet dat vaker en ik kan er op voorbereid zijn. Of je kan jezelf gerust stellen: “Ik zal bij de tweede poging sowieso wel over de sprong komen. En zelfs al word ik gediskwalificeerd, dan zou ik daar erg teleurgesteld over zijn maar er wel mee kunnen leven.” Je maakt de dingen niet mooier dan ze zijn, maar wel realistisch.

3. Herken wanneer je het bij het verkeerde eind had en wees blij met de situatie die positiever uitpakte dan je dacht. “Hey, hij zag helemaal geen spookjes en het rijden ging hartstikke goed!” Je kan jezelf uit het spiraal van overdenken halen door aan de keren te denken dat het tegen je verwachting in wél goed ging.

Bron: Horse Network