Weidegang als oorzaak van gezondheidsproblemen bij paarden

9 maart 2017, 00:00 Nieuws

De tijd is weer aangebroken dat het gras weer aan het groeien is. Je kunt niet wachten om je paard weer fijn op de wei te zien staan. Hoewel het een feestje is om de eerste sprietjes weer de grond uit te zien komen, is het voor veel paardeneigenaren ook iets om zich zorgen over te maken. Voorjaarsgras brengt gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals algemeen bekend is. Maar wist je dat weidegang sowieso schadelijk kan zijn voor je paard? Ron Hofman over natuurlijk weidebeheer.

Natuurlijke voeding, daar zijn we wel over uit dat het gezondheidsvoordelen oplevert. Dat geldt ook voor paarden. Natuurlijke bodem- en weidebeheer is helemaal hot en trending. Waarom eigenlijk? Reden genoeg dus om er dieper in te duiken. Het blijkt dat er in de afgelopen vijftig jaar veel is veranderd in de manier waarop we paarden houden. De paardenwereld is meegegaan in een grote landbouwrevolutie, ontstaan na de Tweede Wereldoorlog. Toen was het noodzaak om voor een maximale productie te zorgen om mens en dier van voedsel te voorzien. Daarmee heeft kwantiteit een belangrijke plaats ingenomen dan kwaliteit, volgens Ron Hofman. Ron is specialist op het gebied van natuurlijk weidebeheer. Hij heeft, net als menig paardeneigenaar, als doel om kwaliteit weer bovenaan de agenda te krijgen. Maar wat is natuurlijk weidebeheer precies? En wat zijn de voordelen ervan?

Zomereczeem

Volgens Ron is er een belangrijke link tussen het reguliere bodem- en weidebeheer en de gezondheid van dier en mens. Als voorbeeld noemt hij zomereczeem. Hij geeft aan dat zo’n 25 jaar geleden paarden met zomereczeem een zeldzaamheid waren. Alleen IJslanders die vanuit IJsland hierheen kwamen en in een vette koeienweide werden gezet kregen te maken met zomereczeem. Maar niet alleen zomereczeem is volgens Ron het gevolg van het moderne bodem- en weidebeheer waardoor het gras opgejaagd wordt, de bodem uitschiet en daardoor de bodem overbelast raakt. Het moderne bodem- en weidebeheer brengt schadelijke processen in het lichaam op gang, zoals ontstekingsreacties. Dit verandert het bloedbeeld van paarden, waardoor ze ook weer interessant worden voor muggen en insecten. Wanneer ze worden gestoken, krijg je een reactie die abnormaal is. Volgens Ron zegt het iets over het systeem dat behoorlijk uit balans is.

Levenslang weideverbod

Hij benoemt dat er naast zomereczeem een hele lange lijst is met medische klachten bij paarden die te herleiden zijn uit de manier waarop we met de bodem omgaan. Gelukkig geeft hij ook aan dat een paard met dergelijke gezondheidsklachten er niet voor de rest van zijn leven last van zal blijven houden. Het vergt alleen wel wat creatief denkwerk. “De klachten kunnen binnen twee tot drie maanden verholpen worden, wanneer er een weideverbod wordt ingevoerd voor deze dieren. Wanneer er de juiste aandacht aan de bodem wordt geschonken, kan er binnen circa drie jaar weer sprake zijn van een redelijk evenwicht. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met het groeistadium van het aangeboden gras”, aldus Ron. Ze mogen dan alleen nog maar ruwvoer hebben in de vorm van echt hooi. In kuilvoer zitten alweer te veel belastende stoffen door het fermentatieproces dat in de baal plaatsvindt.

Natuurlijk bodembeheer

Een natuurlijke weide bestaat uit biodiversiteit, zoals kruiden. “Het bemesten met kunst- of drijfmest zorgt er dan wel voor dat het gras een groen kleurtje krijgt, maar dat er van een gezonde voeding voor het paard weinig sprake meer is”, aldus Ron. Hij pleit voor natuurlijk bodembeheer, waaronder het vertragen van de grasgroei en het goed lang te laten worden. Natuurlijk bodembeheer wil niet zeggen dat je het verder z’n gang laat gaan. Actieve ondersteuning is nodig in de vorm van het bevorderen van humusontwikkeling. “Onze bodems zijn steeds gebrekkiger geworden in zoiets als humus. Humus zegt iets over de levenskracht en vitaliteit van de bodem. Veel bodems kunnen niet meer zonder kunst- of drijfmest om de bodem een beetje leven in de blazen en bevatten een te veel aan o.a. stikstof wat juist het humusgehalte van de bodem doet dalen.”

‘Zet paarden pas vanaf juli op de wei’

“Over het algemeen hebben we te veel paarden op te weinig land staan, waardoor we een te grote druk op het land zetten”, legt Ron uit. “In de vrije natuur worden de paarden in de wintermaanden doorgaans schraler, omdat het gras niet meer groeit. Zodra de lente aanbreekt, krijgen de merries veulens en hebben ze het voorjaarsgras nodig om zichzelf en het veulen te kunnen voeden. In onze moderne wereld komen onze paarden goed doorvoed de winter door en hebben ze niet de extra’s nodig die het voorjaarsgras te bieden heeft. Daardoor ontstaan er problemen. Hij pleit er voor om paarden pas vanaf de maand juli op de wei te zetten. Dan is het gras structuurrijker en beter in balans qua voeding voor het paard. Kort en jong gras zet de darmflora van paarden op zijn kop. Daarnaast beïnvloedt het langer worden van gras de overlevingskansen van onkruid en draagt het bij aan het gezonder worden van de bodem door meer worteling.”

Tips om de gezondheid van je paard te bevorderen

Heb je je paard bij huis staan, dan ben je waarschijnlijk vrijer om het één en ander te gaan veranderen. Als pensionklant ben je veel meer gebonden. Wat kun je er als pensionklant aan doen om de gezondheid van je paard te bevorderen? Tips van Ron:

Ga in gesprek met de eigenaar van de stal waar je staat. Wie weet staat hij of zij wel open voor een natuurlijkere manier van bemesten.

Probeer in overleg het aantal uren weidegang zo nodig te beperken. Om je paard toch voldoende beweging te geven, is je paard in een paddock (paradise) zetten een goede optie.

In het geval van zomereczeem, hoefbevangenheid, etc: Onderzoek of het mogelijk is dat je paard overdag in een paddock kan staan (met onbeperkt hooi en soortgenoten).