Hoe vind ik mijn balans in het zadel?
Nieuws
Goed paardrijden begint bij een goede, onafhankelijke zit. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan op een schuddende paardenrug. Balans is cruciaal om het paard niet te storen, maar wat nu als je moeite hebt om je balans te houden? Er zijn verschillende manieren om hieraan te werken als ruiter: te paard en vanaf de grond. Vier specialisten vertellen hoe zij dit probleem te lijf gaan.
Ada Wouters-Brongers, Flexchair-ruitertrainer en fysiotherapeut
“Bij balansproblemen zien wij als Flexchair-ruitertrainers twee soorten oorzaken. De eerste groep bestaat uit ruiters die van nature over-beweeglijk zijn. Als je hypermobiel bent in je gewrichten, zwiep je vaak achter de bewegingen van je paard aan, waardoor je snel de neiging hebt om als wasknijper op je paard te gaan zitten. Of je zoekt steun bij je teugels, waardoor de aanleuning niet lekker voor elkaar te krijgen is. De tweede groep heeft meestal ergens in het bewegingssysteem een kleine blokkade of scheefstand, waardoor het goed volgen van de bewegingen van de paardenrug een probleem is. Als fysiotherapeut en actief ruiter kan ik met behulp van de Flexchair haarfijn inzichtelijk maken waar de aanleiding van de balansprobleem van de ruiter vandaan komt. Door doelgericht je nog niet opgemerkte stijve heup te behandelen, kun je makkelijker dieper in je zadel zitten en is je balans meteen veel beter. Hetzelfde geldt ook voor de vaak voorkomende rugproblemen. Als je jong bent heb je meestal geen pijnklachten, maar zit je onbewust toch stiekem de verkeerde spieren aan te spannen. Ook kan door een val van het paard het bekken een beetje scheef staan, waardoor het bekken net niet lekker en makkelijk kan kantelen en onafhankelijk kan meebewegen. Als je je bewust bent van de oorzaak van je balansproblemen kun je natuurlijk veel doelgerichter trainen. Door heel specifiek aan je eigen lichaam te werken, kom je sneller en efficiënter bij de oplossing van je balansprobleem. Wat niet wegneemt, dat het herprogrammeren van de aansturing van je spieren best wel wat tijd en doorzettingsvermogen vraagt. Maar behalve een betere zit en een blije ruiter, zien we vooral een blijer paard!”
Swaen Brink, manege-instructeur en jurylid FNRS-zitcompetitie
“Een goede zit is het fundament van goed paardrijden en heeft alles te maken met een goede balans. In theorie kun je iedere ruiter in balans laten zitten, mits diegene geen medische klachten heeft. Voor een ruiter met balansproblemen zoek ik een paard dat makkelijk zit. Een paard met vlakke bewegingen, dat niet hoog opgooit. Je kunt makkelijker balans houden als je dicht bij het paard blijft. Ook zou ik het paard aan een halsverlenger doen, zodat het goed in balans en over de rug loopt. Daar hoeft de ruiter dan al niet meer mee bezig te zijn en het zit makkelijker. Bovendien wordt het paard minder gestoord in de mond. Vervolgens is het aan de instructeur om te kijken waar het balansprobleem precies vandaan komt en hoe je eraan kunt werken. Zoals gezegd komt het praktisch altijd voort uit de zit. Als de zit niet goed is, drukt de ruiter vaak de handen naar beneden, zoekt steun aan de teugels, gaat klemmen of valt voorover. In extreme gevallen neem ik het paard aan de longeerlijn, zodat de ruiter alleen met zitten bezig hoeft te zijn. Balansproblemen in galop komen vaak voort uit angst voor de snelheid. En als je niet ontspannen bent, kun je natuurlijk nooit ontspannen zitten. Voor dat probleem pak ik een voltigepaard, dat langzaam en vlak kan galopperen. Zo kan de ruiter voelen wat er onder hem gebeurt, want dat is belangrijk. Eigenlijk hangt het allemaal met elkaar samen, maar het begint allemaal uit de zit. Als de ruiter in balans correct op zijn paard kan zitten, kan hij nog veel meer.”
Erika Zengerink, Yoga en Rijden en western-instructeur
“Door yoga verbeter je je ademhaling, balans en lichaamsbewustzijn. Deze drie zijn belangrijk om goed te kunnen paardrijden. Wat heeft ademhaling met balans te maken? Ga maar eens op één been staan en houd je adem in. Kun je goed blijven staan? En als je hoog in je borstkas ademt? Hoe gaat het dan? Adem nu zo laag mogelijk in je buik. Kun je nu je balans beter bewaren? Tijdens de yogalessen leer je je ademhaling bewust te sturen en er zijn vele evenwichtsoefeningen. Ik noemde ook lichaamsbewustzijn. Weten waar je lichaam is, helpt je om nog beter in balans te blijven. Meestal balanceren we onszelf voor een groot deel door te kijken: onze ogen geven ons informatie die helpt om rechtop te blijven staan. Doe de vorige oefening maar eens met je ogen dicht. Het is nu een stuk lastiger om op één been te staan, maar als je goed oplet, lukt het vaak nog wel. Maar wat nu als je ook nog eens wat gaat doen, terwijl je je ogen dicht hebt? Bijvoorbeeld tandenpoetsen op één been met je ogen dicht? In feite is dat precies wat we proberen te doen als we paardrijden; het paard beweegt, je wilt het paard iets laten doen en al die tijd moet je ook nog proberen om in balans te blijven zitten. De tandenpoetsoefening is een hele mooie test hiervoor. Ik merk dat, nadat ik yoga heb gedaan, het tandenpoetsen op één been een stuk beter gaat. En als dat voor deze oefening geldt, dan geldt dat zeker voor het paardrijden. Yoga helpt mij om een betere ruiter te zijn.”
Ylvie Fros, centered riding-instructeur en zitspecialist
“Wanneer paard en het zadel geen oorzaken zijn van balansproblemen, is het zaak om naar de ‘core stability’ van de ruiter te kijken. Balans en stabiliteit vanuit de kern betekent dat de juiste spieren van de ruiter actief zijn om balans en stabiliteit te houden en je toch beweeglijk blijft, zodat je het paard kan volgen. De correcte positie van het bekken en de onderrug is de essentie van het vinden van balans. Wanneer je dit probeert te bereiken door je buikspieren aan te trekken, word je echter stijf en kun je niet meer vrij ademhalen. Hierdoor oogt het plaatje misschien beter, maar raak je buiten adem en het rijden voelt niet comfortabel aan. Je kunt voor het kantelen van je bekken en het stabiliseren van je zit echter ook een andere spiergroep gebruiken: de psoas. Dit is een spier van het formaat van je onderarm, die diep in je buik ligt. Aan de binnenkant van je wervelkolom loopt deze spier vanaf je lendenwervels door het bekken en hecht aan de binnenkant van je bovenbeen. Wanneer je deze diepe spier gebruikt, blijven de oppervlakkige spieren zacht en soepel en kun je je bekken optimaal gebruiken zonder dat het je enige moeite of spanning kost. Dit houdt je buikspieren zacht zodat je kunt blijven ademhalen en het houdt je benen beweeglijk. Je zou kunnen zeggen dat de psoas een ‘missing link’ is in het paardrijden. Door een aantal simpele oefeningen kun je je psoas vinden en leren gebruiken. Je voelt dan heel duidelijk het verschil tussen het rijden mét gebruik van je psoas en zonder. Het je bewust zijn van de psoas maakt paardrijden opeens zoveel makkelijker!”
Bron: Bit 230