Probleem & Oplossing: Je paard is bang voor een spuitbus

16 maart 2021, 00:00 Nieuws

Herken je dit? Na overleg met de dierenarts heb je spul uit een spuitbus nodig om je paard te verzorgen. Spuitbussen en paarden zijn niet automatisch een goede combinatie. Wat doe je als de spuitbus je paard de stuipen op het lijf jaagt? Marlies Brunings is gespecialiseerd in paardengedrag en de interactie tussen mensen en paarden en vertelt hoe ze de problemen met dit paard, dat bij het Horse Dialogue Centre rehabiliteert, oplost.

Grey is een vijfjarig paard, dat in de basis goed is opgevoed. Na zijn basistraining is hij verhuisd naar een trainingsstal voor zijn verdere opleiding. Daar is van alles mis gegaan. Wat er precies is gebeurd weet ik niet, maar het heeft het paard geen goed gedaan. Het paard valt iedereen aan die met hem wil werken, bijvoorbeeld tijdens het longeren. Angst, onzekerheid en agressie beschrijven de relatie tussen de mensen en dit paard. Het paard is inmiddels eigendom van iemand die het dier alle tijd van de wereld gunt om te herstellen. Grey blijft voor onbepaalde tijd hier, totdat het veilig genoeg is voor een nieuwe eigenaar.

Het probleem

De hoeven van Grey hebben wat extra verzorging nodig. De dierenarts laat een spuitbus achter. Deze spuitbus bevat ook nog wat kogeltjes, dus schudden maakt de nodige herrie. Grey vindt het helemaal niets. Paard en Pony komen na de eerste schrik direct kijken wat ik in mijn handen heb. Grey niet. Hij blijft geschrokken op afstand staan kijken. Aangezien ik de spuitbus in zijn buurt moet gebruiken, is het wel handig als hij wat meer ontspannen is. Hij zal er aan moeten wennen, en snel ook. Hoe dan?

Wat was er aan de hand?

Als ik achteloos met de spuitbus in mijn handen in de buurt van het paard sta, staat Grey een meter verderop met gespitste oren vol spanning te kijken. Uit zichzelf dichterbij komen zit er niet in. Ik benader dit paard alsof het een veulen is voor wie alles nieuw is. Als hij blijkt iets te kennen met goede ervaringen is dat winst. Dit valt duidelijk niet in die categorie.

In het kader van de H van de BEHAVE-methode (hoe ontstaat gedrag en hoe leert een paard) is het belangrijk om te achterhalen wat de prikkel is. Wat veroorzaakt zijn schrik? Gaat het om het zien van deze spuitbus of om het geluid dat het maakt? Ik houd de spuitbus uit het zicht van het paard en laat de kogeltjes in de bus draaien. Dat geeft een ander geluid dan als je ermee schudt. Hij kijkt naar waar het geluid vandaan komt, maar spannender dan dat wordt het niet. Als ik dat in zijn zicht doe gebeurt er ook niets. Houd ik de spuitbus stil voor zijn neus, dan durft hij het na enige tijd met zijn lippen te onderzoeken. Zodra ik de dop van de spuitbus verwijder schrikt hij. Als de kogels in de bus niet draaien, maar van de ene naar de andere kant vallen schrikt hij ook. De prikkel is het tik-geluid van de kogels. De spuitbus zelf (zien) is wél de voorspeller van het geluid.

Als hij niet of nauwelijks reageert op het geluid dat ontstaat door het af en toe tikken van de kogels tijdens het gebruik vind ik het voor nu goed. Vlak voor zijn neus eens even goed schudden is echt niet nodig, dat kan ik ook een stukje verderop doen.

De oplossing

Als een paard bang voor iets is, ben je het snelste klaar als je het enge koppelt aan iets leuks of lekkers. Grey krijgt dagelijks een klein beetje krachtvoer in een grote cementbak. De strategie: de bak aan de rand vasthouden met de spuitbus óók in een hand, met het voer zoveel mogelijk aan de andere kant in die bak. Omdat het paard mij echt begint te vertrouwen, kan ik hem nieuwe dingen leren, maar dan is het wel mega belangrijk om super voorspelbaar te zijn. Als ik de bak en spuitbus op dezelfde plaats rustig vasthoud en probeer niet met de bus te bewegen, dan kan hij het tempo van benaderen bepalen. De aantrekkingskracht van het eten is groter dan de angst voor de spuitbus. Het is uiteraard geen hele rustige maaltijd, de eerste hap wordt met grote argwaan genomen en hij blijft niet met zijn hoofd in de bak zoals normaal, maar al kauwend ziet hij wel dat die spuitbus verder niets doet. Er komt af en toe per ongeluk geluid uit als Grey met zijn hoofd tegen de bak stoot. Intussen praat ik rustig tegen hem en doe dat ook als de bus geluid maakt. Uiteindelijk likt hij de hele bak uit en komt daarbij dicht in de buurt van de spuitbus, ook als die tikt. Ik ben apetrots op hem! Met de spuitbus in mijn ene hand en poetshandschoen aan de andere wrijf ik vervolgens over zijn hele lijf, terwijl Grey verder knabbelt aan het hooinet. Even ontspannen. Als de kogeltjes heen en weer rollen, en dus tikken, draait hij zijn hoofd naar mij. Even checken of het ding hem niet aanvalt en door. Uiteindelijk kan ik de spuitbus gebruiken. Doorlooptijd van eerste schrik tot dit punt: anderhalf uur.

Tips

Leer paarden die snel (en heftig) reageren op geluiden op speelse wijze wennen aan nieuwe geluiden.
Denk hierbij aan alles dat rammelt, rinkelt, kraakt, piept, tikt, verzin het maar.
Combineer dat wat spannend is met leuk of lekker en zorg ervoor dat de afstand tussen deze twee precies groot genoeg is. Als de afstand te klein is, is de stap die het paard moet nemen om zijn angst te overwinnen om bij het leuke of lekkere te komen te groot.
Blijf zelf rustig en geduldig en zorg voor een positieve sfeer.

Over Marlies

Marlies heeft de opleiding tot gedragstherapeut voor paarden en een opleiding tot dierentolk gevolgd. “Vervolgens heb ik het Horse Dialogue Centre opgericht. Ik ben gespecialiseerd in de interactie tussen mensen en paarden en houd mij vooral bezig met veiligheid in de omgang met paarden.” Marlies ontwikkelde de BEHAVE-methode, omdat ze ervan overtuigd is dat een heleboel problemen met paarden voorkomen en opgelost kunnen worden door kennis over paardengedrag en inzicht in je eigen invloed.