Afbeelding
Foto’s: Quislaine van den Berg

Revalidatie van Blondine, de doorbijter met karakter

Welzijn Karakter-type Members Only Veterinair

Paardenrevalidatie. Je hoopt dat je het nooit nodig hebt, maar velen krijgen er helaas vroeg of laat toch mee te maken. Paarden revalideren is meer dan het fixen van een fysiek probleem. Alleen kennis van het paardenlijf en de biomechanica is daarom in veel gevallen niet genoeg.

Je moet op zoek naar de onderliggende oorzaak van blessures om vervolgens te kunnen bepalen welke elementen je, in welke volgorde, meeneemt in je behandeling en training. Een van die elementen is het paardentype waar je mee te maken hebt.

In een nieuwe serie artikelen behandelen we een aantal revalidaties per paardentype, waarbij we laten zien hoe ras, karakter en levenservaring een belangrijke rol spelen op weg naar herstel. In dit deel: de doorbijter.



Blondine is een 17-jarige KWPN-merrie met oude bloedlijnen


Doorbijter Blondine

Blondine is een 17-jarige KWPN-merrie met oude bloedlijnen waardoor ze in de kern heel goed weet wie ze is en wat ze wil. Naast een sterk karakter is Blondine een dame met de nodige levenswijsheid en niet onder de indruk van welke krachtmeting dan ook. Ze heeft respect voor een mens met overzicht en inzicht en zal zich naast deze persoon opstellen als ‘strategisch partner’, maar zich zeker niet verlagen tot onderdaan. Met haar eigen overzicht en onmetelijke innerlijke kracht is het niet verwonderlijk dat ‘doorbijten’ een belangrijk onderdeel is van Blondine’s karakter.

Doorbijters zijn uiterst slimme en pientere paarden die heel goed kunnen denken in oorzaak en gevolg

Lering

Een viervoeter van het type doorbijter herken je aan de manier waarop het dier reageert op omgevingsprikkels, veranderingen in de kudde of vragen die tijdens trainingen worden gesteld. Een doorbijter zoals in dit geval Blondine ziet en observeert, om vervolgens een besluit te nemen óf ze op de gebeurtenis ingaat en hóe ze dat doet.

Een doorbijter blijft bij haar plan.

Of de op dat moment gemaakte keuze nu goed blijkt te zijn of niet, ze blijft bij haar plan. Zelfs wanneer er sprake is van pijn en lichamelijk ongemak als gevolg van die gemaakte keuze. De lering uit elke situatie zal ze echter wel meenemen naar een volgend vergelijkbaar voorval, zodat ze hier beter op kan reageren.

Goede leiders

Bijvoorbeeld: wordt dit paard opgesloten in een stal maar is het hier niet mee eens, dan zal zij koste wat het kost proberen los te komen en neemt fysieke schade daarbij voor lief. Leert het dier tijdens deze eerste poging dat het de deur kan openen door daar op een bepaalde manier tegen aan te drukken, dan zal het dat de volgende keer doen in plaats van zichzelf te schaden.

Doorbijters zijn uiterst slimme en pientere paarden die heel goed kunnen denken in oorzaak en gevolg. Dit is ook precies de reden waarom het zulke goede leiders zijn, ze zijn autodidact en in principe van niemand afhankelijk.


De achtergrond

Blondine is in een gemêleerde kudde opgegroeid, op de leeftijd van rond de 4 jaar ingereden en vervolgens verkocht aan een op dat moment nog redelijk onervaren meisje van 16. Als 5-jarige heeft deze merrie zich vastgerold in de stal, wat resulteerde in een onzichtbaar gebleven bekkenblessure waar ze een tijdlang last van heeft gehad.

Na een jaar is ze opnieuw opgepakt in het rijden om vervolgens tot aan haar 13e/14e jaar ogenschijnlijk probleemloos te functioneren onder het zadel en in de sport. Vage klachten zoals moeilijk galopperen en achterwaarts gaan waren er wel, maar niet in die mate dat ze echt in het oog liepen. Het feit dat dit paard ruim 8 jaar ‘probleemloos’ heeft kunnen doorlopen, heeft er alles mee te maken dat zij een doorbijter is. Deze type paarden vallen nog liever om dan dat ze zwakte tonen.

Oude blessures

Pas toen er structureel werd gewerkt aan het verbeteren van het bewegingspatroon, kwamen oude blessures en compensaties weer naar boven en werd duidelijk dat dit paard nooit volledig was hersteld. Waarschijnlijk is er ooit sprake geweest van een breuk in het bekken, waarbij door de jaren heen extra bot is gevormd.

Hierdoor is er bij Blondine sprake van een blijvende bewegingsbeperking in haar linker achterbeen. Op de hoefsmid en de tandarts na had er tot haar 14e nog nooit enige specialistische behandelaar aan Blondine gezeten, iets wat tijdens de daarop volgende jaren van zo goed mogelijk revalideren dubbel en dwars is goedgemaakt.

Valkuilen voor de eigenaar/behandelaar van een doorbijter is in onzekerheid blijven hangen of hard te worden.

De eigenaar

De eigenaar was ten tijde van de aanschaf van de merrie een jonge gepassioneerd ruiter met grote ambities in de sport. Naast haar gedrevenheid was ze echter ook onzeker, waardoor Blondine voor haar het uitgelezen leerpaard was.

Kracht en wilskracht van de merrie waren perfecte kwaliteiten voor de sport, zeker voor het springen en de eventing. Deze kracht moest echter door de eigenaar wel gematcht kunnen worden, wat betekende dat zij aan de slag moest met haar onzekerheid en het leren vertrouwen op haar fijngevoeligheid als ruiter.

Alleen in combinatie met een ruiter die haar aanvoelt en matcht, gaat een doorbijter als Blondine écht samenwerken. Als je als ruiter kunt finetunen, afstemmen, overleggen en met momenten besluitvaardig en daadkrachtig kunt zijn waarbij je toch zacht en in contact blijft, kun je als team tot grote hoogte komen.

Dezelfde kwaliteiten bleken ook nodig om bij Blondine uit te vinden wat er écht met haar aan de hand was toen een oude blessure weer de kop opstak. Door tegelijkertijd zacht in contact maar groots in aanwezigheid te zijn, laat je dit paard zien dat je weet waar je het over hebt.

Doordat jij als mens overzicht en inzicht hebt in situaties, schep je de voorwaarden waarin het paard zijn kwetsbare kanten kan laten zien.  

Valkuil bij revalideren

Een valkuil voor de eigenaar van een doorbijter is in onzekerheid blijven hangen. Al zou je de juiste trainings- of behandelvorm te pakken hebben, als je er zelf over twijfelt zal het voor dit paard nooit optimaal werken. Een andere valkuil is hard worden. De meeste mensen schrikken terug van de indrukwekkende kracht van een doorbijter.

Een logische reactie is dat men vanuit agressie en hardheid deze kracht probeert te onderdrukken, in te tomen en in de hand te houden. Met als gevolg dat de doorbijter zich voor je afsluit en zich in het ergste geval zelfs tegen je keert, waardoor er serieuze ongelukken kunnen gebeuren.

In het geval van een revalidatietraject zal het dier zich niet openstellen voor de aangeboden behandelingen waardoor deze worden ondergaan in plaats van ontvangen.

Bach Bloesem Remedies waren uiteindelijk de sleutel om Blondine geestelijk weer op de rit te krijgen en verder lichamelijk herstel mogelijk te maken.

De aanpak

Normaal gesproken begin je een revalidatietraject met een diagnose waardoor je weet waar je mee werkt, wat nog wel kan en wat niet. Op die manier kun je veel beter inschatten welke behandelingen wanneer moeten worden ingezet en welke elementen van de behandeling elkaar versterken. Toen bij Blondine duidelijk werd dat er echt iets goed mis zat, is de eigenaresse zelf klacht voor klacht op gaan lossen om uiteindelijk bij de kern van de problemen uit te komen om toen pas een diagnose te kunnen stellen.

Blondine was daarmee de directe aanleiding voor haar eigenaresse om zich steeds verder te verdiepen in de mogelijkheden van revalidatie om daar uiteindelijk haar werk van te maken.



De training was er op gericht om Blondine’s lijf weer los te krijgen.

Fysiek

In eerste instantie waren alle behandelingen van Blondine gericht op haar fysiek. Denk hierbij aan osteopathie, myofasciaaltherapie, craniosacraal behandelingen etc. Al deze specialismen hielpen wel iets, maar de resultaten waren niet blijvend genoeg.

Ook de training was erop gericht om Blondine’s lijf weer los en in balans te krijgen, totdat na heel veel proberen bleek dat de blessure die de merrie ooit had opgelopen en als doorbijter jarenlang had gecompenseerd te veel schade had veroorzaakt.

Omdat haar lijf niet meer functioneerde zoals Blondines karakter nog steeds voor ogen had, werd ze depressief. Dit uitte zich in lusteloosheid in alles en geen contact meer willen leggen.

Ziet een doorbijter jou als mens gelijkwaardig aan zichzelf, dan zal het zich openstellen en je suggesties voor behandeling en training in overweging nemen

Doelstelling

Met het inzicht dat de opgelopen schade blijvend zou zijn, verschoof de doelstelling van de revalidatie van ‘volledig herstel’ naar ‘optimaliseren’, maar eerst moesten we Blondine geestelijk weer op de rit krijgen. Dat is uiteindelijk gelukt met Bach Bloesem remedies waarmee we negatieve emoties weer om konden buigen in positieve.

Fythotherapie

Met fytotherapie, Chinese geneeskunde en essentiële oliën hebben we het fysieke evenwicht voor zover mogelijk kunnen herstellen. Alles is er daarbij op gericht dat Blondine’s zenuwstelsel zo min mogelijk wordt ‘lastiggevallen’ door pijnprikkels en gevoelige organen in balans worden gehouden.

Met deze aanpak verkeerd Blondine voor haar doen in heel goede vorm en zolang dat het geval is, mag ze in alle rus van haar pensioen genieten.

Do’s en Don’ts

Een doorbijter is een paard van overleg en samenspraak waarbij je als mens niet zomaar alleen een besluit kunt nemen. Blijf als eigenaar/begeleider vol vertrouwen in een voorgestelde aanpak, ook wanneer het paard hierin nog niet volledig meegaat. Zegt een doorbijter op enig moment duidelijk ‘nee’, dan is het zeker aan te raden om dit te volgen.

Doorbijters beschikken over zoveel overzicht en inzicht dat ze héél goed weten wat op enig moment wel of niet goed voor hen is. Die mening heb je als mens eenvoudig te respecteren. Om een doorbijter succesvol te kunnen revalideren (maar dat geldt net zo goed voor trainen) is dat je een goede basis hebt gelegd voor de relatie met het paard.

Dat wil zeggen dat het paard tot de conclusie is gekomen dat jij als mens gelijkwaardig bent. Dat je in kunt staan voor zijn of haar veiligheid en daarmee de ingang en openheid hebt gecreëerd om met goede voorstellen voor behandeling en training te komen die het paard zeker in overweging zal nemen.

Over Iris Braakhuis

Met een brede aanpak streeft Iris Braakhuis van Revalidatie stal de Kuper ernaar via lichamelijke balans de mentale balans te hervinden en andersom en daarmee paarden die niet (meer) functioneren te herstellen. Uitgebreide beschrijvingen van revalidatietrajecten kun je vinden op www.revalidatiestaldekuper.nl

Disclaimer: Elk paard en alle aspecten van een paard zijn uniek. Datzelfde geldt voor de elementen die ten grondslag liggen aan bepaald gedrag, symptomen, blessures en reacties op behandelingen. De in deze artikelen beschreven blessures en revalidatieaanpak zijn specifiek voor het beschreven paard en geen algehele remedie in alle voorkomende gevallen. 

Gebruikte termen

Bach Bloesem

Een natuurlijk extract uit bloemen en planten, gebaseerd op de leer van dokter Edward Bach. Een behandelwijze die zich richt op emoties, omdat deze veel klachten veroorzaken maar vaak niet worden meegenomen in de behandeling.

Craniosacraaltherapie

Een alternatieve behandeling die haar naam ontleend aan het craniosacraal systeem van de mens. Via zachte aanraking wordt een beroep gedaan op het zelfherstellend vermogen van het lichaam

Essentiële oliën

Geurstoffen die worden gevormd onder invloed van de zon en liggen opgeslagen in de kleine holtes en kanaaltjes in de plant. Deze geurende oliën bevatten de essentie, de Chi, de levenskracht van de plant die kan bijdragen aan e levenskracht en welzijn van mens en dier.

Fytotherapie

De wetenschappelijke toepassing van geneeskrachtige planten bij aandoeningen van mens en dier.

Myofasciaaltherapie

Behandelt blokkades in spieren en het bindweefsel. Deze blokkades voelen als pijnlijke verhardingen (knopen) die ook wel triggerpoints worden genoemd.

NEI-therapie

NEI staat voor Neuro Emotional Integration, een unieke methode om onverwerkte incidenten, trauma’s, fysieke en emotionele klachten en terugkerende thema’s aan te pakken. Hierbij worden met een biotensor op onbewust niveau disbalans en blokkades opgespoord om deze vervolgens te corrigeren. 

Osteopathie

Een alternatieve geneeswijze die ervan uitgaat dat een verminderde beweeglijkheid van weefsels en structuren in het lichaam, een nadelige invloed op de gezondheid kan hebben. Osteopaten kunnen dergelijke disfuncties met hun handen opsporen en beweeglijker maken

Traditionele Chinese Geneeskunde

Gaat ervan uit dat lichaam, geest en omgeving (natuur) niet los te zien zijn van elkaar in gezondheid en in ziekte en is met name gericht op preventie. Het bestaat uit 5 onderdelen: bewegingsleer (Tai chi qigong), voedingsleer, kruidenleer, Tuina therapie (massage en aanvullende technieken moxa, cupping, guasha) en acupunctuur.

Tekst: Aranka Aarsman | Foto’s: Quislaine van den Berg

Blondine-5
Blondine-6
Blondine-8