Bit
Bit Foto: Arnd Bronkhorst | Arnd.nl

Maak een stugge paardenmond weer zacht

Training Dressuur Opvallend Veterinair

Je hebt een paard gekocht en komt erachter dat het een hele harde mond heeft. Elke keer dat je druk op de teugels neemt, reageert het paard met tien keer zo hard terugtrekken. Het paard is moeilijk te sturen en te stoppen en je hoeft al helemaal niet op het idee te komen om het te willen verzamelen of na te laten geven. Wat kun je doen om van een betonnen mond weer een zachte paardenmond te maken?

Paarden ontwikkelen om verschillende redenen een stugge mond, waaronder pijn, stress en aangeleerd gedrag. Om dit probleem op te lossen, moet je eerst de mogelijke oorzaak proberen te achterhalen, zegt gedragsdeskundige Robin Foster. Ga eerst na of pijn de oorzaak is.

Heeft je paard pijn of een ander ongemak?

Een dierenarts kan bepalen of het verzet van je paard tegen teugeldruk veroorzaakt wordt door pijn. Het gebit na laten kijken is de eerste stap: een simpel probleem als haken op de kiezen kan al pijnlijke wondjes veroorzaken aan de binnenkant van de mond en de wangen. 

Ten tweede kan slecht passend tuig ook ongemak veroorzaken. Een bit dat niet goed in de mond ligt, kan kneuzingen en zweren veroorzaken op de lagen van het tandvlees en de mondhoeken. Een te strakke neusriem kan de ademhaling belemmeren en kleine botfracturen veroorzaken.

Een dierenarts of ervaren instructeur kan nagaan of het tuig problemen geeft. Hij of zij kan ook advies geven over een ander hoofdstel, bit of juist het rijden zonder bit. Over het algemeen kun je allerlei hulpmiddelen zoals een scherper bit, een hulpteugel of martingaal beter vermijden. Dat werkt misschien op de korte termijn, maar zal geen pijn verlichten bij het paard of het dier leren om op een zachter hand te reageren.

Is je paard angstig?

Een angstig paard zal eerder hulpen negeren dan een relaxed paard. Angst kan worden aangewakkerd als een paard in een nieuwe omgeving komt, tussen onbekende paarden loopt of door een nieuwe of onervaren ruiter wordt gereden. Als dat het geval is, geef je paard dan tijd om te wennen aan de nieuwe situatie en begin met basisoefeningen in stap. Moeilijkere oefeningen zullen de problemen alleen maar versterken.

Een paard kan ook angstig worden als er meer van hem verwacht wordt dan hij op dat moment aankan. Te strakke aanleuning kan stress veroorzaken. Je hand openen om het paard zijn hals te laten strekken, kan daarbij helpen.

Heeft je paard geleerd om zijn mond hard te maken?

Paarden kun je leren te stoppen en te wenden door het loslaten van teugeldruk. Constante druk, zonder los te laten, zal een paard aanleren hard te worden in zijn mond. Het probleem kan onschuldig beginnen: een ruiter geeft druk op de teugels en als het paard niet antwoordt, voert de ruiter de druk op of gaat trekken en zagen in de mond om te bewerkstelligen dat het paard langzamer gaat of afwendt.

Deze ’teugeloorlog’ is nutteloos: het paard zal leren het bit te ontwijken en teugelhulpen te negeren of alleen nog maar reageren op hele grove hulpen. Als de ruiter echter de teugeldruk wegneemt terwijl het paard nog aan het trekken is aan het bit, zal het verzet worden beloond. 

Stop met steeds hetzelfde doen, met steeds het ongewenste resultaat. Probeer succes te boeken door steeds terug te gaan naar een situatie waar het paard nageeft – al is het maar minimaal – op een lichte teugelhulp. Beloon die reactie dan met het wegnemen van de druk en bouw zo je training verder op.

Tot slot

Paarden worden stug in de mond om verschillende redenen en professionele hulp is vaak nodig om het probleem op te lossen. Een dierenarts kan problemen die veroorzaakt worden door pijn opsporen en behandelen. Een ervaren instructeur kan meer sensibiliteit en reactie leren ontwikkelen bij zowel paard als ruiter.

Bron: The Horse.com