14 uitingen van stress bij paarden

Daarvoor is wel enige basiskennis vereist. In dit artikel lees je veertien verschillende uitingen van stress.

Er zijn veel dingen die een paard stress kunnen bezorgen, zoals het alleen staan, trailerladen, wedstrijden rijden, verandering in routine of een verhuizing. Stress kan trouwens ook ontstaan door factoren buiten de mens om, zoals verandering van het weer. Je herkent het als ruiter vast wel dat je liever niet wilt rijden wanneer het hard waait, omdat je paard er “spooky” van wordt. Dankzij de onderstaande punten leer je stress nog beter te herkennen.

#1 Gewichtsverlies

Paarden die te maken hebben met een chronische vorm van stress kunnen als gevolg daarvan kilo’s kwijtraken. De redenen hiervoor kunnen divers zijn. Je kunt denken aan stress door warmte, parasieten, slechte voeding of gezondheidsproblemen. Zelfs wanneer paarden in een rijke weide staan, kunnen ze als gevolg van stress alsnog ondervoed raken.

#2 Stalondeugden

Paarden die weven, luchtzuigen, kribbebijten, de tanden zetten in het houtwerk of trappen tegen de wand, je hebt het vast al wel eens meegemaakt op stal, in de weide of in de paddock. Dit zijn ook allemaal uitingen van stress. Ook het constant op en neer lopen langs het hekwerk kan toe worden gevoegd aan dit rijtje.

#3 Gapen

Als wij moe zijn, dan gapen we. Het is een manier van ons lichaam om voor extra zuurstof te zorgen als brandstof voor ons brein. Je zou misschien verwachten dat dit ook voor paarden geldt, maar dat blijkt niet het geval te zijn. 

Een studie uitgevoerd door de University of Guelph onderzocht waarom paarden dan wél gapen. Het bleek dat gapen endorfine vrijmaakt en het paard zichzelf hiermee helpt te ontspannen.

#4 Tandenknarsen

Er zijn paarden die tijdens het rijden of juist op stal tandenknarsen. Het is dan belangrijk om eerst uit te sluiten of het paard wellicht gebitsproblemen heeft. Is dat niet het geval? Dan kan er sprake zijn van pijn in het lichaam of externe factoren waardoor stress optreedt.

#5 Probleemgedrag

Ervaar je dat je paard tijdens het trainen gedrag vertoont dat je liever niet ziet? Dan is er een grote kans dat je paard last heeft van stress. Je kunt denken aan bokken, steigeren, zwaaien met de staart of het vertonen van bijtgedrag. Uiteraard zijn er nog veel meer voorbeelden te bedenken.

#6 Maagzweren

Veel paarden die prestatiegericht worden getraind hebben te maken met maagzweren. De oorzaken daarvan kunnen uiteen lopen. Het kan gerelateerd zijn aan een stressvol schema, het voedingspatroon of andere vormen van stress.

#7 Mest en urine

Een paard dat kampt met stress kan in korte tijd frequent achter elkaar mesten. De mest kan diarreeachtige vormen aannemen. Ook plassen paarden vaak in stressvolle omstandigheden wanneer het ze niet lukt om te ontspannen. Deze problemen zie je vaak tijdens het trailervervoer of tijdens het paardrijden.

#8 Likken en kauwen

Voor wie zich bezighoudt met Natural Horsemanship zal misschien zeggen: “Hee, dat is toch een manier van het paard om te laten zien dat hij nieuwe informatie aan het verwerken is?” Toch blijkt het likken en kauwen vaker een uiting te zijn om zichzelf te kunnen ontdoen van stress. Deze uiting is dus vergelijkbaar met het gapen (zie #3).

#9 Koliek

Koliek kan ook veroorzaakt worden door stress. De toevoeging van een nieuwe kuddegenoot of verandering in de routine kunnen al aanleiding geven voor ontstaan van een lichte vorm van koliek. Chronische stress kan ook leiden tot symptomen van ergere vormen van koliek.

#10 Rillen

De dierenarts die langskomt, de hoefsmid die je paard wil bekappen of het zien van een trailer kunnen ervoor zorgen dat je paard gaat rillen. Dat betekent in deze gevallen dus niet dat hij het koud heeft. Het rillen stopt zodra de bron van de stress weg wordt genomen.

#11 Hoge polsslag en ademhaling

Zodra een paard gespannen raakt, kunnen de polsslag en ademhaling (drastisch) verhoogd raken. Om dit te kunnen meten, is het handig om eerst te weten te komen wat deze waarden zijn bij je paard onder normale omstandigheden.

#12 Zweten

Zodra een paard een hoge polsslag en verhoogde ademhaling heeft, kan het gevolg zijn dat het paard gaat zweten (en trillen). Werkstress kan lokaal zichtbaar worden tussen de benen van het paard of onder het zadel, maar kan ook het hele paard bezweet maken. Het heeft er meestal mee te maken hoe lang en hoe hard het paard moet werken.

#13 Te gulzig eten

Een paard kan zich zorgen maken of het wel genoeg voedsel krijgt. Als reactie daarop kan het, zodra het in aanraking komt met eten, gaan eten alsof zijn leven er vanaf hangt. Dat kan ervoor zorgen dat het paard niet goed kauwt en stikt in zijn eten.

#14 Bijten

Sommige paarden uiten stress door naar of in dingen te bijten. Ook andere paarden of mensen kunnen het slachtoffer zijn.

Veel van de stress die paarden ervaren kan door ingrijpen van de mens afgenomen worden. Je kunt denken aan het aanbieden van een vaste routine en het creëren van een zo natuurlijk mogelijke habitat voor het paard. 

Dat betekent dat het paard veel vrije beweging gegeven moet worden en toegang moet hebben tot voldoende voedsel en water en kuddegenoten moet hebben. Hoewel het geheel voorkomen van stress bijna een onmogelijke taak is, kunnen we wel alles in het werk stellen om in ieder geval zorg te dragen voor goede basisvoorwaarden.

Bron: Bit & Cap / naar idee van www.thespruce.com