Paardentandarts
Paardentandarts

Tandheelkundige zorg; met je paard naar de paardentandarts

Nieuws

Hoe moet het voor een paard zijn om tandheelkundige problemen te krijgen? Welke problemen komen juist bij paarden veel voor in de mond en hoe los je dat op? Precies die vragen vormden de drijfveer van Iris Pinkster om te switchen van een tandheelkundige praktijk voor mensen naar de functie als paardentandarts en equine bitfitter. We voelen haar aan de tand met 10 prangende vragen over gebitsverzorging bij paarden.





  1. Hoe ziet een paardengebit er eigenlijk uit?




Iris: “De hoeveelheid kiezen is afhankelijk van het geslacht van het paard. Een paard krijgt 6 snijtanden in de bovenkaak en 6 snijtanden in de onderkaak (12 totaal). Per kaakdeel heeft een volwassen paard 6 kiezen (totaal 24 kiezen). Een mannelijk paard krijgt nog 4 ruinentanden (heel soms krijgen merries deze ook). Wolfskiezen kunnen voorkomen, maar niet elk paard krijgt deze. Als een paard ze heeft zijn het vaak twee wolfskiezen in de bovenkaak, die meestal verwijderd worden door de tandarts om problemen met het bit te voorkomen”.


  1. Wisselen paarden hun tanden?




Paarden wisselen zeker hun tanden. Tussen de 2,5 en 5 jaar is een paard aan het wisselen. Alle snijtanden en de eerste 3 kiezen per kaakdeel krijgen eerst een melkelement die gewisseld wordt. De achterste 3 kiezen per kaakdeel breken door als een volwassen kies”: antwoordt Iris. En, ze voegt toe: “een veulentje krijgt meestal in de zijn eerste week al 4 snijtanden en 12 kiezen!”.




  1. Hoe kun je als paardeneigenaar zien of een paard een gezond gebit heeft?




Iris: “Als eigenaar is het lastig om te zien, dingen waar je naar kunt kijken zijn bijvoorbeeld het tandvlees. Als het tandvlees roze van kleur is en er rustig uitziet dan is dat een positief teken. Tanden kun je ook controleren op tandplak”. Aan het gedrag en de symptomen die je paard vertoont kun je ook tandproblemen herkennen.

Als paardentandarts zie je natuurlijk meer. Iris: “ Het is van belang dat de druk tussen de snijtanden, kiezen en kaakgewrichten gelijkmatig verdeeld wordt om blokkades en drukpunten te voorkomen. Wat we ook vaak tegenkomen zijn onder meer haken, verhoogde kiezen of een golf in het gebit”.


  1. Wat kun je als paardeneigenaar doen om de mond zo gezond mogelijk te houden? Is tandenpoetsen een optie?




“Een paardengebit hoeft niet gepoetst te worden, zoals bij ons” zegt Iris lachend. “Het is wel belangrijk dat paarden veel blijven kauwen. Ook kan het te hoog ophangen van een hooinet haken in het gebit veroorzaken. De kiezen staan het beste op elkaar als het hoofd laag is, dus als het paard altijd met het hoofd omhoog eet dan zullen er eerder haken en gebitsproblemen ontstaan”.


  1. Mag je een suikerklontje als beloning geven?




Iris: “Suikerklontjes zijn nooit goed voor een gebit. Één suikerklontje zal vast niet zoveel kwaad kunnen, maar teveel is natuurlijk niet goed. Als je je paard een wortel laat afbijten heb je een betere traktatie en kun je gelijk checken of het paard geen pijnklachten aan de snijtanden heeft!”.




  1. Hoe vaak moet een paard per jaar naar de paardentandarts?




Iris: “ Het advies voor  paarden tot en met 5 jaar is elk half jaar controleren/behandelen, dit in verband met het wisselen van de kiezen. Vanaf 5 jaar zonder klachten is jaarlijkse controle/behandeling voldoende. Bij sommige paarden is het gebit met 18 jaar al in een eindstadium, bij andere paarden duurt het soms nog 10 jaar langer voor ze daar zijn. Daarom is het belangrijk het gebit te blijven controleren ook als je paard al ouder is”.


  1. Hoe gaat zo’n tandartsbehandeling?




Een behandeling wordt afgestemd op de klachten van het paard. Iris: “ Ik behandel paarden altijd onder sedatie. Dit komt omdat de behandeling op deze manier, netter, preciezer, beter en met heel wat minder stress kan worden uitgevoerd. Bij paarden die geen afwijkend gebit hebben gaat het om het terug in balans brengen van het gebit, dit wordt met elektrisch gereedschap bijgeslepen en afgerond. De hoogteverschillen op de kiezenrij, de scherpe punten en de haken worden verwijderd. De kaak moet naar voren en achteren, zijwaarts en op en neer kunnen bewegen”.


  1. Welke klachten of problemen kom je als paardentandarts bij Nederlandse paarden het vaakst tegen?




Iris: “ Veel voorkomende problemen blijven toch de scherpe randen, haken, onbalans, golfgebit, dus afwijkingen die het maalproces belemmeren. Wat we ook veel zien bij oudere paarden is de aandoening ‘Equine odontoclastic thooth resorption and hypercementosis’ (EOTRH). Lees hier de blog op Paardenplein van Iris over EOTRH.


  1. Wat brengt in het dagelijks gebruik de meeste schade toe aan een paardengebit?




Iris: “We zien in de mond zeker veel schade van bitten, ook aan de kiezen wel, maar meestal zijn het de slijmvliezen die het meest beschadigd raken. Ook de manier van voeren, zoals een te hoog gehangen hooinet kunnen problemen veroorzaken. Paarden die veel met hun tanden langs de tralies schrapen of paarden die luchtzuigen krijgen vaak extreme slijtage aan de snijtanden”.


  1. Tot slot, de tandheelkundige zorg voor paarden in Nederland: hoe staan we ervoor?




Iris: “In Nederland wordt de tandheelkundige zorg voor paarden steeds beter. De Nederlandse vereniging voor gebitsverzorging bij het paard (de NVVGP) telt momenteel zo’n 180 leden die gespecialiseerd zijn in tandheelkundige zorg voor paarden. Ook steeds meer paardeneigenaren beseffen het belang van controles en behandelingen voor de daarbij komende (gezondheids)voordelen voor hun paard”. Maar, er valt ook nog wat terrein te winnen. Iris: “Helaas zijn er tegelijkertijd nog steeds heel wat tandartsen werkzaam die geen goede kwaliteit van werken leveren. Het is daarom raadzaam om te checken of een paardentandarts gecertificeerd is”.

Bron: Bitmagazine.nl
Paardentandarts infographic
Paardentandarts behandeling