Paarden in de wei
Paarden in de wei Foto: Arnd Bronkhorst | Arnd.nl

Kijk naar je paard

Welzijn Horsemanship Opvallend Verzorging

Paarden communiceren continu met ons. De kunst is om goed naar je paard te kijken, zodat je zijn signalen opmerkt. Als je in gedachten verzonken bent of inmiddels gewend bent aan specifieke gedragingen van je paard, dan kan het zijn dat je bepaald gedrag niet (meer) ziet. 

Dat is zonde, want daardoor ‘luister’ je eigenlijk niet meer naar wat je paard te zeggen heeft. De kunst is om goed naar hem te blijven kijken. Gedragstrainer Paula van de Geest vertelt je meer over dit onderwerp.

Gewenning

“Misschien laat je paard bepaald gedrag al zien sinds je hem gekocht hebt. Tijdens het rijden legt hij bijvoorbeeld zijn oren plat als je vraagt of hij wil aandraven. Grote kans dat je het orenspel niet meer opmerkt, want ‘dat doet hij altijd’. Een paard doet echter niets voor niets.”

“Natuurlijk kan je een keer iets missen. Dat kan ook niet anders: we zijn tenslotte mensen en geen paarden. En we zijn ook allemaal weleens te druk en minder opmerkzaam. Probeer echter zoveel mogelijk met een open blik het gedrag van je paard te observeren. Je hoeft er dus niet meteen een oordeel over te hebben. Registreer het en merk op of je het gedrag vaker ziet en in welke situatie(s).”

Groot of klein

“De signalen van je paard kunnen groot of klein zijn. Als je bijvoorbeeld het zadel aansingelt en je paard probeert je te bijten, dan is redelijk duidelijk dat hij niet blij is. Het kan ook zijn dat je aansingelt en je paard ‘alleen’ een strakke mond heeft. Merk je dat ook op? Het is belangrijk om niet alleen oog te hebben voor grote gedragingen, maar juist ook voor de kleinere signalen.”

“Die kunnen namelijk op net zoveel, en soms zelfs meer, spanning duiden. Werp af en toe eens een blik op het gezicht van je paard, want dat spreekt meestal boekdelen. Zie je dat hij ontspannen is of staan zijn ogen, neus en/of mond strak?”

Herhaling

“Je hoeft niet bij de eerste de beste opvallende gedraging van je paard meteen conclusies te trekken of hulp in te schakelen. Tenzij het gedrag uiteraard op acute pijn kan wijzen, want dan is een check van de dierenarts altijd een goed idee. Het kan handig zijn om te observeren of je paard het specifieke gedrag vaker laat zien.”

“Uitgaande van bovenstaand voorbeeld van het aansingelen, kan het bijvoorbeeld zo zijn dat je een stressvolle dag hebt en onbewust nogal flink aansingelt. Of misschien heeft je paard die dag een gevoelige buik en vindt hij de singel niet prettig. Als je echter merkt dat hij elke keer met aansingelen gespannen of boos is, dan is het belangrijk om de oorzaak van dit gedrag te onderzoeken.”

Onterecht oordeel

“Wat ook kan gebeuren is dat je het gedrag van je paard wel opmerkt, maar daar een onterecht oordeel aan verbindt. Een veelgehoorde conclusie is: ‘Hij doet het expres, hij neemt me in de maling’. Het goede nieuws is dat je paard jou niet expres een hak kan zetten; zo zitten zijn hersenen nu eenmaal niet in elkaar.”

“Aan sommige paarden zie je bijvoorbeeld niet zo goed dat ze gespannen zijn. Je kent ze vast wel: ze staan als een standbeeld voor de trailer of ze gaan volledig in de staak tijdens het longeren of rijden. Aan deze paarden wordt bovenstaand oordeel nogal eens verbonden en mensen vatten dit gedrag persoonlijk op.”

“Op het eerste gezicht lijken deze paarden misschien ‘in control’, maar als je een hartslagmeter zou omdoen zou die weleens iets heel anders kunnen uitwijzen. En kijk ook weer naar het gezicht: is hij echt zo ontspannen als je denkt?”

Observeren

“Mijn tip is om je paard regelmatig te observeren. Tijdens het poetsen en de training, maar ook als hij op stal staat of in de kudde. Je zult daardoor steeds meer signalen gaan herkennen. Ontdek je een terugkerend stresssignaal? Bekijk in welke situaties je paard dit gedrag laat zien en ga een aantal mogelijke oorzaken na: zijn de huisvesting en voeding in orde? Kan hij ergens pijn hebben? Is het een trauma uit het verleden? Begrijpt hij jouw signalen niet?”

“Zolang je in gedachten houdt dat je paard je iets probeert te vertellen en geen kwaad in de zin heeft, kun je zijn gedrag zonder oordeel in je opnemen. Een paard kan zich geen betere eigenaar wensen, dan een eigenaar die hem ziet voor wie hij is en die bereid is naar hem te luisteren.”

Bron: Bit & Cap