140602142_ABFweb
140602142_ABFweb

Rijden in de hitte

Nieuws

Het is zomer! De tijd van vakantie en lange, warme dagen, buitenritten en outdoorwedstrijden. Samen met je paard genieten van het mooie weer is heerlijk, maar een té zomerse temperatuur heeft ook nadelen.



Als het kwik boven de 25 graden uitkomt hebben niet alleen wij last van de warmte, maar onze paarden ook. Warmte beïnvloedt de prestaties van je paard. Waarmee moet je rekening houden tijdens lange buitenritten en op hete wedstrijddagen, als de zon volop schijnt? Sifra van der Vis (27) studeerde Dierwetenschappen aan Wageningen Universiteit. Na het behalen van haar master reisde ze voor drie maanden af naar het Australian Equine Behaviour Centre (AEBC), van gedragsdeskundige dr. Andrew McLean. Terwijl wij in Nederland een kwakkelwinter hadden, maakte zij een hittegolf mee met temperaturen van boven de veertig graden. Zo heet zal het in Nederland vast niet worden, maar Sifra heeft wel tips hoe we het onze viervoeters zo comfortabel mogelijk kunnen maken tijdens de zomer.

Vroeg opstaan


In Australië worden paarden het hele jaar door getraind, ook tijdens de hete zomers. Sifra legt uit hoe. “Allereerst betekent een warme dag vroeg opstaan. Om de training voor de paarden zo comfortabel mogelijk te houden wordt extra vroeg begonnen, als de temperatuur nog enigszins draaglijk is. Om zes uur ‘s ochtends start het werk en rond de middag hebben alle paarden hun training achter de rug.”

Het is belangrijk om de trainingsduur in te korten. “In plaats van de gebruikelijke drie kwartier trainden we ongeveer een half uur, enigszins afhankelijk van het paard. En we werkten bewust minder intensief met ze. Voor de wedstrijdpaarden betekende dit meer basiswerk en minder ingewikkelde oefeningen of intensieve springsessies. Als dat wel nodig was, bijvoorbeeld omdat er een wedstrijd aankwam, trainden we zo vroeg mogelijk.” Sifra vertelt dat er bij het AEBC niet of nauwelijks beenbeschermers worden gebruikt, om oververhitting van de pezen tegen te gaan.
Na het rijden werden de paarden met koud water afgespoten om ze af te laten koelen. Met een zweetmes werd vervolgens het overtollige water verwijderd. Deze procedure werd zo nodig herhaald als het paard nog niet genoeg was afgekoeld. “De warmte wordt doorgegeven aan het water en dat schraap je eraf. Je vervangt het door nieuw, koud water, totdat de huid koel aanvoelt. Daarnaast raakt een paard warmte kwijt door water te verdampen. Als er te veel opgewarmd water op de huid ligt, duurt het langer voor dit is verdampt. Vandaar het gebruik van het zweetmes, dan is het meeste water van de huid.” Daarna gingen de paarden naar hun paddock. Sifra: “Op het AEBC staat elk paard in een ruime paddock met schuilstal, indien mogelijk in gezelschap van een ander paard. Er zijn bomen, zodat er altijd verkoeling kan worden gezocht in de schaduw.”

Keukenzout


Een paard kan nooit zonder vers drinkwater, maar in de hitte is water extra belangrijk. “Aangezien een paard veel vocht verliest als het zweet, is het zeker op warme dagen van levensbelang dat hij altijd beschikking heeft over schoon drinkwater. Iedere paddock was voorzien van een grote, automatische drinkbak, die minstens twee keer per dag gecontroleerd werd op eventuele lekkage. Want met hoge temperaturen kan een paard snel uitdrogen als er iets mis is met de watervoorziening. Een paar uur zonder kan al funest zijn.”

Zo houd je het hoofd koel:

  • Zorg dat je paard onbeperkt vers drinkwater heeft. Controleer dat regelmatig!

  • Koel je paard door hem af te sponzen of spuiten.

  • Vermijd de ergste hitte: rijd vroeg of laat, niet midden op de dag.

  • Rijd, als dat mogelijk is, in de schaduw.

  • Rijd minder lang en pas de intensiteit van je training aan.

  • Neem meer stappauzes tussendoor.

  • Zorg voor schaduw in de paddock of wei.

  • Geef een beetje zout door het eten, om uitgezwete mineralen aan te vullen.

  • Vermijd lange reizen in een trailer of vrachtwagen.

  • Gebruik alleen maskers en vliegendekens als het echt nodig is, deze zorgen voor extra warmte.

  • Smeer zonnebrandcrème op witte neuzen en benen. Vergeet je eigen neus niet.


 

In de zomer kregen de paarden op het AEBC dagelijks een eetlepel gewoon keukenzout over het voer. Sifra legt uit dat dat is om mineralenverlies door zweten op te vangen. “De wedstrijdpaarden kregen op en rond intensieve trainingsdagen of wedstrijden een elektrolytenmengsel gevoerd in plaats van zout. Dit omdat bij veel zweten niet alleen zout, maar ook andere mineralen verloren gaan en een elektrolytenmengsel deze balans beter kan aanvullen.”

Slomer


Wat voor negatieve invloed kan oververhitting hebben op een paard? “Op het AEBC zijn de paarden zo gewend aan de hitte, dat het eigenlijk altijd goed gaat. Het beste is om gewoon je gezonde verstand te gebruiken. Andrew zegt altijd dat hij niet zoveel bijzonders doet. Maar je ziet bij intensieve training bij hoge luchtvochtigheid wel dat de prestaties achteruit gaan. De paarden zijn over het algemeen wat slomer met rijden. Ik heb wel eens ’s ochtends eventingles gehad waarbij het al boven de dertig graden was. Dan merk je dat je paard toch niet zo hard meer galoppeert als anders. In zulke lessen maakten we om de beurt een paar sprongen. De anderen stonden dan onder de bomen in de schaduw te wachten. Die pauzes waren echt noodzakelijk”, vertelt Sifra. Na afloop van zo’n intensieve training moest ze het afspuiten en vervolgens het zweetmes erover halen soms meerdere keren herhalen, voordat haar paard genoeg was afgekoeld. “Wij voelden aan de huid of nog een keer afspoelen nodig was. Als je niet genoeg koelt, blijft de temperatuur te hoog en kun je problemen krijgen als hittestress. Dat geeft spierklachten, spierschade of zelfs neurologische schade bij zeer ernstige oververhitting. Maar dat heb ik nooit meegemaakt en eerlijk gezegd trainden we nooit zo hard dat daar gevaar voor was.”

Wedstrijden


Ook in Australië zijn er veel vliegen in de zomer. “Vliegenmaskers werden echter alleen gebruikt als de paarden echt last van de vliegen hadden. En dan bij voorkeur een masker in een lichte kleur, met zo min mogelijk warme bontrandjes. Bont creëert extra warmte en kan voor irritaties zorgen, zeker als het paard zweet. Om dezelfde reden werden bij voorkeur geen maskers gebruikt die de oren bedekken”, vertelt Sifra.

Veel paarden in Australië staan in de zomer wel met een lichte katoenen deken op. Het idee hierachter is dat donkergekleurde paarden koeler blijven als zij een lichte kleur deken dragen. Maar de meningen zijn hierover verdeeld. “Als ze een deken op kregen, dan was dat een zeer licht, luchtdoorlatend exemplaar dat het zonlicht reflecteerde.” Omdat in Victoria, de staat waarin het AEBC staat, de temperaturen in de zomer regelmatig hoog oplopen, wordt daar rekening mee gehouden bij de samenstelling van de wedstrijdkalender. Maar ook tijdens het wedstrijdseizoen kan het ineens onverwacht warm zijn. Sifra: “Als er toch een wedstrijd in de planning stond op een warme dag, gingen we alleen als het relatief dichtbij was, want je moet in zulke temperaturen lange trailerritten vermijden. Reizen in een trailer of vrachtwagen vergt veel spierkracht van een paard, omdat hij continue moet balanceren. Daar krijgt hij het ook warm van. De ventilatie in een trailer is meestal niet optimaal, waardoor de temperatuur aardig kan oplopen.”

Tijdens de wedstrijd werd uiteraard gezorgd voor voldoende drinkwater en ook dan werden de paarden gekoeld met koud water zodra ze de ring uitkwamen. “Koelen, water geven, schaduw bieden. De dingen die jou zelf verkoeling bieden als je het warm hebt, gelden net zo voor paarden.”
Hitte
hitte