Bit duikt in… Strakke neusriemen

Nieuws

Een paard krijgt stress van te strakke neusriemen, bleek uit een onlangs gehouden onderzoek. Wat is eigenlijk de werking van verschillende neusriemen en wanneer gebruik je ze? Bit vroeg het aan Magda Kwanten van kennisbank Paardenbitten.nl.


“De laatste tijd worden neusriemen flink onder de loep genomen en terecht. Als ik zo rondloop bij wedstrijden dan word ik plaatsvervangend benauwd als ik zie hoe strak deze riemen vaak aangesnoerd zijn. Als de ruiter zich namelijk verdiept zou hebben in de biomechanica van het paard, dan zou deze geweten hebben dat een paard alleen maar nageeflijk kan lopen als het onder andere daartoe de ruimte in de kaak heeft. Als het paard de m. sternomandibularis, die van het borstbeen naar de onderkaak loopt, - ofwel zijn onderhalsspier - niet kan ontspannen, zal het paard zijn hoofd niet ontspannen kunnen dragen.”

Respectvolle handen


“Dit in het achterhoofd hebbende, is het belangrijk dat naast een passend bit en respectvolle handen, ook de neusriem moet aansluiten bij de anatomie van het paardenhoofd en de voorkeuren van het paard. Een lage neusriem laat het bit stabiel in de mond liggen en is daarbij ook geschikt voor paarden met weinig ruimte tussen de mondhoek en jukbeen. Een hoge neusriem is geschikt voor paarden die niet zo houden van de onderhandse steun aan het bit.”

Vier reguliere neusriemen


“Als een paard wat tussen beiden inzit, is de gecombineerde neusriem een goed idee. Bij een wat heter paard in het springparcours bijvoorbeeld, is de Mexicaanse neusriem een optie. Hierbij heb je de onderhandse ondersteuning en meer begrenzing bij het openen van de kaak (al is daardoor deze neusriem wel discutabel). Dit zijn de vier reguliere neusriemen, daarbij zijn er ook neusriemen die duidelijk symptoombestrijders zijn. Een voorbeeld hiervan is de kineton: opent het paard zijn mond dan krijgt deze druk via de bovenkaak, waardoor het paard zijn mond weer sluit.”
‘Het gaat erom dat je paard de vrijheid moet behouden om te kunnen kauwen en te slikken met de neusriem om’

“Welke van de vier reguliere neusriemen je ook kiest, of beter, je paard kiest, ze moeten te allen tijde goed liggen. Dat betekent dat overal waar de riem rondom de neus ligt, er minimaal twee vingers ruimschoots onder moeten passen. Nu zijn niet alle vingers even dik natuurlijk, het gaat erom dat je paard de vrijheid moet behouden om te kunnen kauwen en te slikken met de neusriem om. Kan hij dat niet, is de riem te strak.”

Speekselslierten


“Een te strakke neusriem (dus doorsnoeren totdat de riem echt niet verder kan) voorkomt dat het paard nageeflijk kan lopen. Maar ook het slikken wordt belemmerd waardoor je van die typische monden vol met dikke en lange speekselslierten krijgt. Daarbij kan een te strakke neusriem ook zorgen voor beschadigingen aan de zachte en harde weefsels.”

Bitloos


“Voor bitloos geldt in grote lijnen hetzelfde. Hoewel de neusriem bij een bit vooral een ondersteunende functie heeft, wordt deze bij bitloos meer voor de communicatie gebruikt. Maar ook hier geld dat het paard vrijheid moet behouden in zijn kaken wegens bovengenoemde redenen. Het gaat te ver om ieder type hoofdstel te behandelen, maar de basis blijft hetzelfde: vrijheid in de kaken moet behouden blijven. Als je de neusriem dermate moet aansnoeren omdat deze anders schuift, dan deugt je optoming niet, even simpel gezegd. Bekijk het individu en beslis dan welke neusriem het meest geschikt is.”
‘Jij als ruiter bepaalt de druk: de minimale druk die nodig is om vertellen wat een paard moet doen’

“Jij als ruiter bepaalt de druk: de minimale druk die nodig is om vertellen wat een paard moet doen. Met goed passend harnachement betekent dit geen pijn, maar daadwerkelijk een lichte druk, net zoals ik jouw hand subtiel de goede richting op duw. Neem de tijd om te puzzelen en kies nooit voor de kortste weg: symptoombestrijding.”

Over Magda Kwanten


Magda Kwanten (26) is momenteel werkzaam in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) in een ondersteunende functie voor onderzoekers en artsen. Haar interesse in paardenbitten is ontstaan in haar vooropleiding tot paraveterinair en gedurende haar hbo-opleiding flink gegroeid. Ze heeft de website Paardenbitten.nl opgericht en onderhoudt deze. “Mijn doel is om van Paardenbitten.nl een subjectieve, onafhankelijke, logische geredeneerde en wetenschappelijke onderbouwde website te maken. En dat is soms best moeilijk en daarom een leuke uitdaging.”